Είναι μοιραία η γειτνίαση της Ελλάδας με άλλες χώρες και δεν μεταβάλλεται! Οι συνετές όμως προσπάθειές μας να κρατήσουμε μια καλή σχέση μεταξύ μας έχουν και κάποια όρια, αυτό άλλωστε μας δίδαξε ο ίδιος ο λαός μας, που αγωνίστηκε και στάθηκε πάντα περήφανος, ακόμη και με οδυνηρές απώλειες.
Εχουμε απέναντί μας έναν τούρκο πρωθυπουργό, αναμφισβήτητα ικανό διεκδικητή των συμφερόντων της πατρίδας του, «καταφερτζή», αλλά ανάλγητο για τη γειτονική του χώρα, «υβριστή» και του ιστορικού ναού της Αγίας Σοφίας. Ο έλληνας πολίτης προσδοκά από την ελληνική κυβέρνηση έναν έξυπνο χειρισμό, με δική της πρωτοβουλία και όχι αντιδρώντας με ενστάσεις κάθε τόσο στις διεκδικήσεις και τις απειλές του Ερντογάν.
Είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η Τουρκία επιθυμεί επί χρόνια να το επιτύχει. Ας υψώσει και η Ελλάδα το ανάστημά της, που δεν θα πρέπει να απαξιώνεται με το επιχείρημα της μικρής χώρας, γιατί η χώρα μας παραμένει η πρώτη στον πολιτισμό ανάμεσα σε όλες. Αυτή δίδαξε τις αρχές και τις αξίες, πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η Ενωμένη Ευρώπη. Και είναι εντυπωσιακή η αναγνώριση της εκτίμησης αυτής από τους ευρωπαίους διανοητές και μελετητές της αρχαιότητας, που επανειλημμένα επισημαίνουν την διαχρονική αξία και σημασία του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού.
«Ο σύγχρονος κόσμος μας συνεχίζει, από πολλές απόψεις, τον κόσμο της Ελλάδας και της Ρώμης», παρατηρεί ο μεγάλος δάσκαλος των κλασικών γραμμάτων Gilbert Highet. Η ελληνορωμαϊκή φλέβα ήταν μία από τις ισχυρότερες και τις πιο πλούσιες. Χωρίς αυτήν ο πολιτισμός δεν θα ήταν απλώς διαφορετικός, θα ήταν πολύ πιο αποσπασματικός και ισχνός, λιγότερο στοχαστικός και κυρίως πιο υλιστικός. Επισημαίνει ουσιαστικά ο μελετητής ότι όσο πλούτο και αν συσσώρευε, όσους πολέμους και αν κέρδιζε, όσες εφευρέσεις και αν γεννούσε, θα άξιζε λιγότερο να λέγεται πολιτισμός, γιατί τα πνευματικά του επιτεύγματα δεν θα ήταν τόσο μεγάλα.
Θέμα πολιτισμού είναι και αυτό στο οποίο θα αναφερθώ, γιατί ο πολιτισμός είναι το όπλο μας, και ας μη το λησμονούμε. Σε αυτόν στηριχθήκαμε για να βγάλουμε την γλώσσα μας από την κατάταξή της στις «ολιγότερο ομιλούμενες γλώσσες της Ευρώπης» και πετύχαμε με αγώνα την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας.
Διάβασα ένα εκτενές και εμπεριστατωμένο άρθρο της κυρίας Δ. Δημά, στο ΒΗΜΑgazino για την Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, μνημείο πολιτισμού και σύμβολο της Ορθοδοξίας, που ιδρύθηκε το 1844 με στόχο την επιστημονική κατάρτιση και μόρφωση κυρίως κληρικών, αλλά και λαϊκών.
Η βιβλιοθήκη της Σχολής που ιδρύθηκε το 1853 και έχει την αρχή της από τους βυζαντινούς χρόνους, αποτελεί μέχρι σήμερα μία από τις πιο πλούσιες στον κόσμο σε κειμήλια, χειρόγραφα πολύτιμα και σπάνια βιβλία. Θεολόγοι, ιερείς, επίσκοποι και πατριάρχες φοίτησαν στην Σχολή αυτή, συμπεριλαμβανομένου του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Η Σχολή της Χάλκης υποχρεώθηκε σε διακοπή της λειτουργίας της το 1971 από την τότε τουρκική κυβέρνηση βάσει νόμου ο οποίος απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών σχολείων στην Τουρκία. Τον Οκτώβριο του 1998 το Κογκρέσο των ΗΠΑ υποστήριξε την επαναλειτουργία της Σχολής, και το 2025 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανακοίνωσε ότι η επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης βρίσκεται σε καλό δρόμο, και ότι αναμένεται να δεχθεί τους πρώτους φοιτητές τον Σεπτέμβριο του 2026. Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Eνωση έχει αναφέρει το θέμα της επαναλειτουργίας της Σχολής στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σήμερα, στην Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του όρους Σινά, που αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από το 2002, οι μοναχοί απειλούνται από τα Δικαστήρια της Αιγύπτου με εκδίωξη από το ίδιο τους ουσιαστικά το σπίτι και με αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Ιεράς Μονής. Υπάρχουν και όρια, φίλοι μας της Αιγύπτου!
Hρθε, πιστεύω, η ώρα, η Ελλάδα να κινηθεί δυναμικά, προλαμβάνοντας επιτέλους τις υβριστικές ενέργειες των… φίλων χωρών της Αιγύπτου και της Τουρκίας, η οποία έχει φθάσει στο κρεσέντο υπερφίαλων διεκδικήσεων. Η διαφύλαξη της χώρας και των ιστορικών της μνημείων, που διαρκώς πλήττονται, είναι ιερό καθήκον της πατρίδας μας.
Η κυρία Στέλλα Πριόβολου είναι ομότιμη καθηγήτρια, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ, έφορος Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός.
