Μπορεί τα ταπεινά αβγά να μην έχουν τη χάρη του μουσακά, το βάθος του κοκκινιστού με χοντρό μακαρόνι ή την τέχνη των γεμιστών, αλλά έχουν κάτι άλλο, εξίσου σημαντικό: ψυχή! Κρύβουν, δε, πίσω τους μια απλή, γλυκιά, καθημερινή ιστορία.

Αυτό το πιάτο δεν ξεκίνησε σε επιτηδευμένες κουζίνες, αλλά σε απλά σπίτια, σε χωριά, σε κουζίνες με γκάζι. Εκεί όπου η μαμά ή η γιαγιά έπρεπε να μαγειρέψει κάτι «με το τίποτα» και να χορτάσει πολλά στόματα. Δεν υπήρχε χρόνος ούτε χρήματα για «μεγάλα» φαγητά. Οι πατάτες ήταν οικονομικές και κρατούσαν καιρό, ενώ τα αβγά έρχονταν από τις κότες της αυλής. Και το τηγάνι; Αυτό ήταν το μοναδικό σκεύος που χρειαζόταν.

Για πολλούς, ήταν το φαγητό του Σαββάτου ή μιας καθημερινής μέρας κατά την οποία δεν περίσσευε χρόνος για μαγείρεμα. Ή ίσως της πρώτης φοράς που κάποιος έμεινε μόνος και είπε «θα μαγειρέψω κάτι απλό», με το τηγάνι στο ένα χέρι και λίγο άγχος στο άλλο. Και πόσες φορές δεν έχουμε πει: «Μαμά, δεν θέλω τίποτα άλλο, φτιάξε μου αβγά με πατάτες»; Έτσι, αυτό το απλό πιάτο έγινε κάτι πολύ περισσότερο: ένα σύμβολο φροντίδας, σπιτικής αγάπης και ανεπιτήδευτης νοστιμιάς. Σαν μια αγκαλιά στο πιάτο.

Και παρόλο που μια αγκαλιά είναι το βασικό, αυτό από το οποίο ξεκινούν και στο οποίο καταλήγουν όλα, σε αυτή την «αγκαλιά» κάθε γωνιά της Ελλάδας (και όχι μόνο) έχει βάλει τη δική της πινελιά, δίνοντάς μας μικρές παραλλαγές του πιάτου, όλες τους ξεχωριστές και γεμάτες χαρακτήρα. Στην Πελοπόννησο και την Ήπειρο έχουμε τον καγιανά ή τη στραπατσάδα. Αβγά χτυπημένα με ντομάτα, ελαιόλαδο, καμιά φορά και φέτα, με τις πατάτες να μπαίνουν στο πλάι ή μέσα, για επιπλέον νοστιμιά. Στην Κρήτη τρώμε την τηγανιά με αβγά μάτια πάνω σε τραγανές πατάτες, μυζήθρα ή ξύγαλο και λίγο θυμάρι ή ρίγανη. Αν το πάμε, δε, παραπέρα, υπάρχει και η στάκα – πατάτες και αβγά τηγανισμένα μέσα σε αυτό το βουτυρένιο… θαύμα!

Φωτό: Shutterstock

Στη Μάνη και την Ήπειρο παντρεύουν αυτά τα δύο υλικά με ντόπιο λουκάνικο, ενώ στη Νάξο τα βάζουν στη λαδόκολλα με γραβιέρα και τα ψήνουν στο φούρνο. Η Θεσσαλία προτιμά την πιο ζουμερή εκδοχή του πιάτου, βράζοντας τις πατάτες σε ζωμό και αβγοκόβοντάς τες, ενώ στην Πάρο συναντάμε το μπουλέρι, μια αντίστοιχη συνταγή. Και φυσικά, μέσα σε κάθε οικογένεια υπάρχουν κι άλλες παραλλαγές: άλλος θέλει τις πατάτες σε μπαστουνάκια, άλλος σε κύβους, άλλος το αβγό να είναι μελάτο και άλλος ανακατεμένο με τις πατάτες. Ό,τι τραβά η ψυχή σου!

Υπάρχουν, όμως, και κάποιες «ονομαστές» παραλλαγές όπως η φρουτάλια και το σφουγγάτο. Η πρώτη, το καμάρι των Κυκλάδων (κυρίως της Άνδρου), είναι μια χορταστική, βαριά ομελέτα με πατάτες, ντόπιο λουκάνικο και μυρωδικά – φτιαγμένη με αγάπη και υλικά από το σπίτι. Παλιά, έμπαινε στα τηγάνια πάνω στη φωτιά και ήταν το απόλυτο χειμωνιάτικο φαγητό. Το σφουγγάτο, από την άλλη, πιο ανάλαφρο και πιο «φουσκωτό», είναι σαν ομελέτα-σουφλέ με λαχανικά, τυρί και μυρωδικά. Το συναντάμε σε διάφορα νησιά, πολλές φορές με συνοδεία από ποικιλία άγριων χόρτων και ευωδιαστό δυόσμο.

Και δεν είναι μόνο η Ελλάδα. Στην Ισπανία έχουμε την tortilla de patatas – ίσως την πιο διάσημη εκδοχή πατάτας με αβγό. Στη Γαλλία, τα αβγά μάτια με το βούτυρο πάνε πακέτο με σοτέ πατάτες, ενώ στην Ιταλία έχουμε τη frittata με πατάτες. Στην Τουρκία τρώνε πατάτες κομμένες σε κύβους με αβγά, κρεμμύδι, πιπεριές και μπούκοβο, ενώ στο Μαρόκο μαγειρεύουν πατάτες με αβγά σε ταζίν, με κύμινο, κουρκουμά και κόλιαντρο.

Οπότε, ναι, τα αβγά με πατάτες είναι πολλά παραπάνω από ένα απλό φαγητό. Είναι νοσταλγία, ζεστασιά, αναμνήσεις. Και, κυρίως, είναι πάντα εκεί για σένα – όταν βαριέσαι, όταν δεν έχεις πολλά ή όταν απλώς θέλεις κάτι που να σου θυμίσει σπίτι.

Ομελέτα με πατάτες και τυρί κεφαλάκι Πάρου

Φωτό: Γιώργος Δρακόπουλος Food styling: Olivia Artemis Webb

Χρόνος προετοιμασίας: 10΄

Χρόνος τηγανίσματος: 15΄

Βαθμός δυσκολίας: *

Υλικά για 4 μερίδες

  •  8 χωριάτικα αβγά
  •  4 μεγάλες πατάτες (κατά προτίμηση Πάρου) σε μέτρια μπαστουνάκια
  •  3 κ.σ. τυρί κεφαλάκι Πάρου χοντροτριμμένο
  •  Αλάτι, πιπέρι
  •  Ελαιόλαδο για το τηγάνισμα

Εκτέλεση

  1. Ρίχνουμε σε μια κατσαρόλα αρκετό ελαιόλαδο και τη μεταφέρουμε σε μέτρια φωτιά. Μόλις ζεσταθεί αρκετά, ρίχνουμε τις πατάτες –το λάδι πρέπει να τις σκεπάζει– και τις τηγανίζουμε μέχρι να πάρουν χρυσαφί χρώμα. Τις βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τις αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί κουζίνας να στραγγίσουν από το περιττό λάδι.
  2. Σπάμε σε ένα μπολ τα αβγά, ρίχνουμε πιπέρι και αλάτι και τα χτυπάμε απαλά με το σύρμα. Προσθέτουμε το τριμμένο τυρί και ανακατεύουμε.
  3. Ζεσταίνουμε σε ένα μεγάλο τηγάνι και σε μέτρια φωτιά λίγο ελαιόλαδο. Βάζουμε μέσα τις πατάτες και ρίχνουμε από πάνω τα χτυπημένα αβγά. Τα αφήνουμε να ψηθούν για 3-4 λεπτά και αποσύρουμε το τηγάνι από τη φωτιά. Το σκεπάζουμε με ένα καπάκι και αναποδογυρίζουμε την ομελέτα. Την επαναφέρουμε στη φωτιά, να ψηθεί και από την άλλη πλευρά για 2 λεπτά ακόμα. Όταν είναι έτοιμη, τη μοιράζουμε στα πιάτα και την απολαμβάνουμε ζεστή.

Μυστικά

  • Το κεφαλάκι Πάρου ή κεφαλίσιο είναι ένα σκληρό τυρί που φτιάχνεται από αγελαδινό γάλα. Ελαφρώς αλμυρό και πικάντικο, τρώγεται ως επιτραπέζιο αλλά ταιριάζει υπέροχα και τριμμένο σε μακαρόνια, ομελέτες κ.λπ.
  • Για επιπλέον άρωμα, προσθέτουμε στην ομελέτα λίγο φρέσκο ψιλοκομμένο δυόσμο.