Ανάμεσα στα πολλά που έχουν ανασταλεί ή χαθεί τον τελευταίο χρόνο είναι και κάτι που δεν του έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα. Μπήκε σε αναστολή ο νυχτερινός μας εαυτός, ή μάλλον ο νυχτερινός άνθρωπος. Δεν είναι ο ίδιος με της ημέρας. Εκείνος που τρέχει μέσα στην ημέρα για τη δουλειά, τις υποχρεώσεις, ο άνθρωπος της αναγκαστικής τριβής και συνύπαρξης, το βράδυ γίνεται άλλος. Οι βραδινές παρέες κουβεντιάζουν για άλλα, με σαφώς λιγότερη επιθετικότητα, περισσότερα γέλια – πολύ περισσότερα – και καταλήγουν σε άλλα συμπεράσματα. Της νύχτας τα συμπεράσματα τα ακούει η ημέρα και γελά, αλλά στον πυρήνα τους είναι ο τρόπος που θα θέλαμε όλοι να ζούμε.

Για ένα μεγάλο κομμάτι της επιθετικότητας, της μισαλλοδοξίας, των οργισμένων έως πρόστυχων αναρτήσεων στα social media ευθύνεται και αυτή η μοναξιά, η απομόνωση, η έλλειψη του οξυγόνου των άλλων. Οι βραδινές παρέες, με τον ωραίο φωτισμό, το ποτάκι, το φαγητό, το τσιγάρο, δεν σε αφήνουν να βγάλεις εύκολα τον κακό σου εαυτό. Ο βιότοπος του μίσους είναι συνήθως η ημέρα. Η νύχτα είναι για τους φίλους, την αγάπη, την πλάκα, τις σχέσεις, τους φόβους, τους ερωτικούς χωρισμούς, τις συνευρέσεις. Για όλες τις «ανθρωπιές» δηλαδή.

Ολα αυτά έχουν κοπεί και ο αέρας μοιάζει να λιγοστεύει. Σαν να προσπαθούμε να αφαιρέσουμε ανάσες από τους άλλους για να ζήσουμε εμείς. Αντί να πολλαπλασιάζεται το οξυγόνο των πολλών, στην ουσία διαιρείται, δεν φτάνει για όλους, έτσι νομίζουμε.

Ο βραδινός άνθρωπος έχει άλλη γεωγραφία, πηγαίνει σε άλλους τόπους, ακόμη και τις ματαιώσεις του δεν τις αντιμετωπίζει ως ήττες, δεν υπάρχουν ήττες, τουλάχιστον όχι όπως ορίζονται στον ασυγκράτητο ανταγωνισμό της ημερήσιας συνθήκης.

Αυτό το «από τις εννιά κλεισμένοι σπίτι και μόνοι μας» είναι από μόνο του ένα τοξικό περιβάλλον. Ο μόνος τρόπος να μην εκδηλωθεί ο χειρότερος εαυτός σου δεν είναι η σκληρή προσωπική δουλειά, η μόρφωση και το χτίσιμο χαρακτήρα – όπως λένε – αλλά να μην επιτρέψεις να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα τον βγάλουν. Αυτός που είναι δηλαδή και ο ρόλος του πολιτισμού και των οργανωμένων κοινωνιών, να μας συγκρατεί, να αποτρέπει μέσω σύμβασης.

Είναι πολύ άγρια και απάνθρωπη η συνθήκη του ημερήσιου – αποκλειστικά – ανθρώπου. Σαν να είσαι πλάτη στη θάλασσα, να την ακούς, να τη μυρίζεις, να μην την βλέπεις, να μην κολυμπάς. Κανείς δεν μπορεί να ζήσει δίχως τη φαντασία. Η νύχτα είναι η σαρκωμένη φαντασία. Οσο αλήθεια, άλλο τόσο ψέμα. Το χρειαζόμαστε όλο.

Είμαστε καλύτεροι άνθρωποι το βράδυ και τώρα δεν έχουμε βράδυ. Μη μας τρομάζει αυτό που έχουμε γίνει, έτσι θα γινόταν. Οταν πάρουμε πίσω το βράδυ, τότε θα πάρουμε και τις ζωές μας. Μέχρι τότε θα έχουμε σκοτωθεί με πολλούς, με ορισμένους θα αρκεί μια συγγνώμη, με άλλους θα συνεχίσουμε να τα βλέπουμε πολύ διαφορετικά και θα συναντιόμαστε στις γραμμές άμυνας όταν τα πράγματα θα γίνονται πραγματικά σοβαρά. Και θα λέμε λιγότερα, δεν θα χρειάζονται τόσα.