Η ανάγκη του διαλόγου

Τη στιγμή που η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με αφορμή την προκλητική παρουσία του τουρκικού σεισμογραφικού σκάφους στην κυπριακή ΑΟΖ, έδειχνε να βγαίνει εκτός ορίων, δύο καίρια τηλεφωνήματα ήλθαν να επιβεβαιώσουν την άποψη ότι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να διακοπούν οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας. Το πρώτο τηλεφώνημα ήταν μεταξύ των Αντώνη Σαμαρά και Αχμέτ Νταβούτογλου, το οποίο και οριστικοποίησε τη συνεδρίαση στην Αθήνα του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών. Και το δεύτερο μεταξύ των δύο αρχηγών Αεροπορίας, όπου ο τούρκος επιτελάρχης ζήτησε συγγνώμη για την απαράδεκτη ενέργεια ενός πιλότου του να καταδιώξει έως τη Μύκονο (!) αεροσκάφος της Ελληνικής Πολιτικής Αεροπορίας. Προέκυψε έτσι το προφανές, ότι τα προβλήματα λύνονται ευκολότερα με τον διάλογο παρά με τις απειλές και τις προκλήσεις.

Η διαπίστωση αυτή έχει την αυτονόητη σημασία της όταν εδώ και 40 χρόνια ούτε τα προβλήματα στο Αιγαίο έχουν λυθεί ούτε φυσικά και το Κυπριακό, ενώ κατά την περίοδο αυτή Ελλάδα και Τουρκία έφθασαν τρεις φορές στο χείλος του πολέμου. Τώρα λοιπόν μια νέα προοπτική διαλόγου διανοίγεται θέτοντας στο περιθώριο την τελευταία τουρκική προσπάθεια για τη δημιουργία τεχνητής έντασης. Διότι διάλογος και προκλήσεις δεν μπορούν να συμβαδίσουν ταυτόχρονα και ο νοών νοείτο. Από την άλλη πλευρά, δίνεται τώρα η ευκαιρία να διερευνηθούν οι πραγματικές προθέσεις της τουρκικής πλευράς, σε μια στιγμή που ο Ταγίπ Ερτογάν δείχνει να οδηγείται σε μια αλαζονική και επικίνδυνη πολιτική, η οποία τον έχει φέρει σε σύγκρουση όχι μόνο με τους γείτονές του αλλά και με την Ευρώπη και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τίθεται λοιπόν το εύλογο ερώτημα για το πώς η νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Τουρκία μπορεί να επηρεάσει από ‘δώ και πέρα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Από την άλλη πλευρά, δεν θέλει και πολλή σκέψη για να γίνει κατανοητό ότι η σημερινή εμπλοκή στο Κυπριακό δεν θα μπορέσει να αρθεί αν δεν υπάρξει μια μορφή σαφούς διαβεβαίωσης ότι από τον ενεργειακό πλούτο της περιοχής θα επωφεληθούν, στο μέτρο που τους αναλογεί, και οι Τουρκοκύπριοι. Διότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία με τις προκλητικές της ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ αποσκοπεί να ασκήσει όχι μόνο μια αποτελεσματική πίεση προς την κατεύθυνση αυτή αλλά και να διακηρύξει ότι διαμοιρασμός των θαλασσίων ζωνών στην πολύπλοκη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου χωρίς τη συμμετοχή της δεν μπορεί να υπάρξει. Και τη λύση σε όλη αυτή την ιστορία δεν μπορούν φυσικά να δώσουν συγκυριακές συμμαχίες με τρίτους, όταν μάλιστα δημιουργούν την εντύπωση ότι στρέφονται κατά ενός κράτους που διατηρεί εκατοντάδες χιλιόμετρα ακτών στην περιοχή αυτή και άρα διεκδικεί μερίδιο στην ενεργειακή πίτα.