Επί της ουσίας, δύο τροπές μπορεί να λάβει ένα συνέδριο ανεξαρτήτως θέματος: είτε να προκαλέσει αφόρητη πλήξη είτε να ερεθίσει το ενδιαφέρον συμμετεχόντων και κοινού.

Πάντως, ενδέχεται να προκύψει και ένα εντελώς ασυνήθιστο συνέδριο που κυριολεκτικώς έρχεται και μας αναστατώνει επειδή εξάπτει τις αγωνίες μας, αγωνίες στην κόψη συλλογικού και ατομικού, δημόσιες και μύχιες, φανερές και ανεξιχνίαστες. Αυτό καταφέρνει το «Συνέδριο για το Ιράν» (2017), το συναρπαστικό έργο του Ρώσου Ιβάν Βιριπάγεφ που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων στο ΠΛΥΦΑ, σε εμπνευσμένη, απέριττη σκηνοθεσία του Χρήστου Θεοδωρίδη (η vintage ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει με τους συνεργάτες του έχει μια ελεγειακή υφή).

Αν λογαριάσουμε το πολύ σύγχρονο ρεπερτόριο, δεν θα ήταν υπερβολή να επισημάνουμε ότι πρόκειται για το πλέον καίριο θεατρικό κείμενο στη σεζόν που διανύουμε τουλάχιστον, κείμενο βαθύτατα πολιτικό, στοχαστικό και υπαρξιακό συνάμα, με υποψιασμένο φιλοσοφικό υπόστρωμα και διευρυμένη ματιά, το οποίο ακτινογραφεί την τρέχουσα πραγματικότητα, τη σημερινή ζωή, τον εαυτό μας, τον πλανήτη μας.

Λοιπόν, σε ένα αμφιθέατρο στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, στην εύπορη και ατάραχη Δανία, έχει διοργανωθεί μια ανοιχτή συζήτηση πάνω στο λεγόμενο «ιρανικό ζήτημα» και εκπρόσωποι της «πνευματικής ελίτ» της χώρας (ακαδημαϊκοί καθηγητές συναφών επιστημονικών πεδίων, ένας πολιτικός αναλυτής, μια μαχητική δημοσιογράφος, μια ακτιβίστρια με τηλεοπτικό παρελθόν, ένας συγγραφέας, ένας χριστιανός ιερέας, ένας μουσικός) αναπτύσσουν διαδοχικά τα επιχειρήματά τους, τις απόψεις, τις θέσεις τους.

Δεν αποκλείεται σε κάθε εισήγηση να υπάρξει κάποια διαφωνία ή κάποια ερώτηση (προερχόμενη από το πάνελ ή το ακροατήριο). Δεν αποκλείεται επίσης, καθότι μικρή χώρα η Δανία, να αναδειχθούν και διασυνδέσεις μεταξύ των εμπλεκομένων (ναι, διαπροσωπικές, αλλά και τραύματα ψυχικά). Δίπλα στους εννέα ομιλητές βρίσκεται μια επίσημη προσκεκλημένη από το Ιράν, μια μαντιλοφορεμένη ποιήτρια (βραβευμένη στη Δύση και καταπιεσμένη στην Ανατολή, στην πατρίδα της), η οποία πρόκειται να μιλήσει τελευταία. Εξυπακούεται ότι δεν παρακολουθούμε περίκλειστους και παράλληλους μονολόγους, κάθε άλλο, ο Βιριπάγεφ είναι οξυδερκής δραματουργός (το από καθέδρας εδώ, υπονομεύεται και αμφισβητείται).

Το κρίσιμο στη συνθήκη είναι η κίνηση (που συγχρόνως είναι και δράση) του λόγου, ενός λόγου πολυφωνικού και πολυπρισματικού που ανυψώνεται μπροστά στα μάτια μας σε έναν ολοζώντανο αγώνα αξιών (ο Βιριπάγεφ υπενθυμίζει με έντεχνο τρόπο ότι τίποτα δεν είναι ενιαίο ή αύταρκες στο πλαίσιο της ανθρωπότητας, κανένα άτομο, καμία κοινότητα, καμία ταυτότητα, κανένα αίσθημα, τα πάντα έχουν χάσματα και ρωγμές). Διότι, προφανώς, το ζήτημα του συνεδρίου δεν είναι το Ιράν καθαυτό, το Ιράν αποτελεί απλώς μια αφορμή, το ζήτημα είναι η σύγκρουση θεμελιωδώς διαφορετικών αντιλήψεων, κοσμοθεωριών.

Μεταξύ θρησκείας, παράδοσης, ορθολογισμού και εξουσίας πώς ακριβώς αναγνωρίζουμε και βιώνουμε (ο καθένας αυτόνομα, ως οντότητα, και όλοι εμείς μαζί) την επιθυμία, τη συνείδηση, τη γνώση, την πνευματικότητα, την ευτυχία, την ελευθερία, το νόημα, την αλήθεια, την αγάπη (όσα δεν είναι ορατά ή χρηστικά αλλά τρέφουν την καρδιά και τον νου μας); Ο Βιριπάγεφ με τούτη την εντυπωσιακή σύνθεση (μορφή και περιεχόμενο σε αρμονία) αναζητεί έναν ανθρωπισμό και μια ηθική της συνύπαρξης σε έναν κόσμο βίας, αίματος, απωλειών και δακρύων.

Η Αστριντ Πέτερσεν, η ηρωίδα που υπερασπίζεται τα μόλις τέσσερα «οικουμενικά δικαιώματα» του ανθρώπου, είναι ένας ρόλος καταπληκτικός (ίσως ο πιο κοντινός στον ίδιο τον Βιριπάγεφ, και τον ερμηνεύει με την πρέπουσα διεκδικητική ορμή η Ελευθερία Αγγελίτσα). Ξεχωρίζουν, επιπλέον, οι Αρης Λάσκος, Χρυσή Μπαχτσεβάνη και Δημήτρης Μανδρινός από τις ερμηνείες του θιάσου. Το συνέδριο δεν κλείνει με λέξεις αλλά με χορό (η Ξένια Θεμελή υπεύθυνη), τον λόγο των σωμάτων. Μια εξαιρετική παράσταση συνόλου.

Συντελεστές

Κείμενο: Ivan Vyrypaev, Μετάφραση: Ιζαμπέλα Κωνσταντινίδου, Σκηνοθεσία: Χρήστος Θεοδωρίδης, Δραματουργία: Ιζαμπέλα Κωνσταντινίδου – Χρήστος Θεοδωρίδης, Χορογραφία: Ξένια Θεμελή, Σκηνικά – Κοστούμια: Τίνα Τζόκα, Μουσική επιμέλεια: Χρήστος Θεοδωρίδης, Σχεδιασμός φωτισμών: Τάσος Παλαιορούτας, Φωτογραφίες – Video – Γραφιστικός σχεδιασμός: ThatLongBlackCloud, Οργάνωση παραγωγής: Άννα Τιαγκουνίδου

Ερμηνεύουν

Ελευθερία Αγγελίτσα, Πάρης Αλεξανδρόπουλος, Γιώργος Κισσανδράκης, Άρης Λάσκος, Δημήτρης Μανδρινός, Μάριος Μάνθος, Χρυσή Μπαχτσεβάνη, Μιχάλης Πητίδης, Βασίλης Τρυφουλτσάνης, Νίκη Χρυσοφάκη

Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού

***

ΠΛΥΦΑ (Κορυτσάς 39, Βοτανικός)

Κάθε Σάββατο (20:30), Κυριακή (20:00), Δευτέρα (20:30) και Τρίτη (20:30) ως τις 2 Φεβρουαρίου