Τον Ιούνιο του 1955, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία της πλατείας Συντάγματος, ο αμερικανός παραγωγός Σάμουελ Ενγκελ και ο σεναριογράφος Αλεκ Κόπελ ανακοίνωναν σε συνέντευξη Τύπου την έναρξη των γυρισμάτων της αμερικανικής παραγωγής «Παιδί επάνω σ’ ένα δελφίνι», όπως αρχικώς ήταν ο τίτλος της ταινίας που θα γινόταν γνωστή ως «Το παιδί και το δελφίνι» («Boy on a dolphin»).
Ο Ενγκελ, που εκπροσωπούσε την 20th Century Fox, στούντιο-κολοσσό της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας, είχε τονίσει ότι «κατά το πρόσφατο παρελθόν, τόσο ο πρόεδρος της εταιρείας κ. Σπύρος Σκούρας όσο και ο πρώην πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα Τζον Πιουριφόι αναζητούσαν το σενάριο μιας ταινίας που θα έκανε γνωστή την Ελλάδα στην Αμερική». Για τον Ενγκελ η Ελλάδα ήταν μια χώρα «κατά παραγγελία φτιαγμένη για τις μοντέρνες μεθόδους κινηματογράφου» – πολλά χρόνια αργότερα βλέπουμε ότι επιτέλους αυτό γίνεται πραγματικότητα.
Μετά από ειδικές έρευνες της 20th Century Fox, το ακυκλοφόρητο τότε στην Ελλάδα μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Ντιβάιν είχε κριθεί κατάλληλο για κάτι τέτοιο. Στην ιστορία του μια φτωχή δύτρια-σφουγγαρού ανακαλύπτει το πιο πολύτιμο εύρημα του ναυαγίου ενός αρχαίου πλοίου το οποίο έχει ανασύρει από τον βυθό μια αρχαιολογική αποστολή: πρόκειται για το χρυσοχάλκινο άγαλμα ενός παιδιού πάνω σε ένα δελφίνι (το οποίο μάλιστα υποτίθεται ότι έχει μαγικές δυνατότητες).
Φυσικά, προκύπτουν προβλήματα. Ο φίλος της σφουγγαρούς θέλει να το πουλήσει σε έναν ύποπτο συλλέκτη αρχαιοτήτων, ενώ εκείνη θέλει να το δώσει στον αμερικανό ανθρωπολόγο που τη φλερτάρει…
Η συνδρομή του Κουστό
Τη σκηνοθεσία αυτής της μεγάλης παραγωγής αποφασίστηκε να αναλάβει ο ρουμανικής καταγωγής, διακεκριμένος στο Χόλιγουντ, Γιαν Νεγκουλέσκο, γνωστός από επιτυχίες όπως «Πώς να παντρευτείτε έναν εκατομμυριούχο» με τη Μέριλιν Μονρόε και «Σιωπηλή τραγωδία», για την οποία είχε προταθεί για Οσκαρ. Ο Νεγκουλέσκο «όργωσε» στην κυριολεξία την Ελλάδα προκειμένου να βρει την τοποθεσία που του ταίριαζε για τα γυρίσματα. Επισκέφθηκε πολλά σημεία της χώρας, ακόμα και την ηπειρωτική Ελλάδα.
Ολα έπρεπε να γίνουν στην εντέλεια γιατί για τα μέτρα της εποχής η παραγωγή ήταν πραγματικά φιλόδοξη: «Το παιδί και το δελφίνι» θα ήταν η πρώτη ταινία που θα γυριζόταν σε σύστημα Σινεμασκόπ 55 χιλιοστών και όλα τα γυρίσματα θα πραγματοποιούνταν σε εξωτερικούς, φυσικούς χώρους. Νησιά, αρχαιολογικοί χώροι και Αιγαίο πέλαγος θα ανήκαν στους πρωταγωνιστές του «Δελφινιού».
Από την αρχή ο Νεγκουλέσκο πίστευε ότι η ταινία θα είχε και υποβρύχια γυρίσματα, γι’ αυτό και πριν από την πρώτη επίσκεψή του είχε μιλήσει διεξοδικά με τον Ζακ-Ιβ Κουστό, μετρ των υποβρυχίων ντοκιμαντέρ.
Η επιλογή των πρωταγωνιστών
Αρχική σκέψη του στούντιο ήταν να δοθούν οι ρόλοι των δύο πρωταγωνιστών, της Φαίδρας και του αμερικανού ανθρωπολόγου, στην Τζόαν Κόλινς και στον Ρόμπερτ Βάγκνερ. Ωστόσο, στην πορεία προέκυψε μια άλλη ιδέα. Στόχος της 20th Century Fox ήταν να δώσει έντονα μεσογειακό χρώμα στο πρόσωπο της πρωταγωνίστριας προκειμένου η ταινία να διακρίνεται όσο το δυνατόν από περισσότερη αυθεντικότητα.
Η ιταλίδα σταρ Τζίνα Λολομπρίτζιντα με παρτενέρ τον Κάρι Γκραντ ήταν μια σκέψη, την οποία μάλιστα ο ίδιος ο Νεγκουλέσκο είχε εκφράσει. Το μόνο πρόσωπο που είχε κλείσει από την αρχή ήταν ο βρετανός ηθοποιός Κλίφτον Γουέμπ στον ρόλο του μυστηριώδους πλούσιου συλλέκτη αρχαιοτήτων.
Επελέγη τελικά η Σοφία Λόρεν και αυτή η ταινία θα γινόταν ένα λαμπρό βήμα στην καριέρα της καθότι εδώ η ιταλίδα σταρ κάνει το ντεμπούτο της σε αμερικανική παραγωγή. Ο Γκραντ για προσωπικούς λόγους δεν προχώρησε (ήθελε να μείνει στο πλάι της συζύγου του, Μπέτσι Ντρέικ, η οποία είχε μόλις γλιτώσει από το ναυάγιο του υπερωκεανίου Andrea Doria) και ο Αλαν Λαντ, επίσης μεγάλος σταρ της εποχής, κρίθηκε κατάλληλος για τον ρόλο παρότι εκείνη την εποχή αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα με το αλκοόλ.
Στην επεισοδιακή άφιξη της Λόρεν στη χώρα παρών στην υποδοχή ήταν ο ίδιος ο Σπύρος Σκούρας μαζί με εκπροσώπους του κινηματογραφικού κόσμου και, φυσικά, πλήθος θαυμαστών της. Μάλιστα, χρειάστηκε η επέμβαση της αστυνομίας προκειμένου να διαλυθεί το πλήθος. Αργότερα, η Λόρεν θα παραδεχόταν ότι είχε πραγματικά φοβηθεί και ότι ποτέ στη ζωή της δεν είχε ζήσει κάτι παρόμοιο με θαυμαστές.
Εξίσου επεισοδιακή βέβαια ήταν και η άφιξη της Λόρεν στην Υδρα, αν και γυρίσματα της ταινίας δεν έγιναν μόνον εκεί. Ο διευθυντής φωτογραφίας Μίλτον Κράσνερ κατέγραψε με τον φακό του σκηνές στον Παρθενώνα ενώ έγιναν επίσης κάποιες γενικές λήψεις στον κόλπο του Σαρωνικού. Σε γενικές γραμμές τα γυρίσματα κύλησαν αρμονικά, παρότι ένα εμπόδιο φαίνεται ότι ήταν το ύψος του Αλαν Λαντ, ο οποίος καθότι κοντύτερος κατά ένα τουλάχιστον κεφάλι της Λόρεν, ήταν αναγκασμένος να περπατά πάνω σε μια ειδική ράμπα ώστε να βρίσκεται στο ίδιο ύψος μαζί της…
«Πρώτης τάξεως ευκαιρία»
«Παρουσιάζεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να εκμεταλλευθούμε το σπουδαίο αυτό γεγονός που για πρώτη φορά συμβαίνει στην Ελλάδα, για καλλιτεχνικούς και τουριστικούς σκοπούς» ανέφερε σε ρεπορτάζ του ο «Ταχυδρόμος» στις 20 Οκτωβρίου 1956. Και προφητικά, επεσήμανε ότι εκείνο που προείχε ήταν η δημιουργία μιας σοβαρής ελληνικής κινηματογραφίας, ικανής να καλύψει ως ένα σημείο τον τομέα της τεχνικής του κινηματογράφου, αλλά και να επανδρώσει, με το απαραίτητο προσωπικό, οποιαδήποτε μελλοντική προσπάθεια στον τόπο μας.
Μια ελληνική κινηματογραφία που να την υπολογίζουν οι ξένοι θα ήταν μεγάλο όφελος για την Ελλάδα γιατί σε μια τόσο μεγάλη παραγωγή δεν θα συμμετείχε μόνο το δωρεάν ελληνικό τοπίο αλλά και έλληνες ηθοποιοί, τεχνικοί και ειδικοί για γυρίσματα ταινιών.
«Αυτή η ταινία θα θέσει τις βάσεις μιας στενωτέρας συνεργασίας με τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές εταιρίες του εξωτερικού» αναφέρεται στο ρεπορτάζ που καταλήγει: «Ας ανασκουμπωθούμε και ας δουλέψουμε προς την κατεύθυνση αυτή. Η εργασία είναι σοβαρή, αποδοτική και προ παντός, προς το συμφέρον της χώρας μας». Τελικά χρειάστηκε να περάσουν 60 περίπου χρόνια για να αρχίσει να γίνεται κάτι… Και αυτό με προβλήματα, όπως βλέπουμε τον τελευταίο καρό.
INFO: H ταινία «Το παιδί και το δελφίνι» προβάλλεται από την περασμένη Πέμπτη στις αίθουσες σε διανομή Repertory σε συνεργασία με την PARK CIRCUS.
