«Αν πρόκειται να επιτεθούμε στην Ευρώπη; Ανοησίες». Η δήλωση ανήκει στον Βλαντίμιρ Πούτιν, και αποτελεί μέρος απάντησής του στον βρετανό δημοσιογράφο του BBC, Στιβ Ρόζενμπεργκ, σχετικά με την πιθανότητα διεξαγωγής στρατιωτικών επιχειρήσεων σε νέα μέτωπα. Η δήλωση έγινε στο πλαίσιο της καθιερωμένης, ετήσιας απολογιστικής συνέντευξης Τύπου που παραχωρεί ο ρώσος πρόεδρος και η οποία φέτος πραγματοποιήθηκε το πρωί της Παρασκευής, την ώρα που βρίσκονται σε εξέλιξη κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Άρνηση και επίθεση από τον Πούτιν 

Όπως επισημαίνουν οι Σάσια Ροσλιακόφ και Έυα Χάρτογκ στην ευρωπαϊκή εκδοχή του ιστότοπου Politico, η μαραθώνια συνέντευξη Τύπου περισσότερο θύμιζε χορογραφία παρά ειλικρινή απολογισμό. Κι αυτό, γιατί η σχεδόν πεντάωρη συζήτηση έγινε με τους όρους του πρωταγωνιστή της. Σε αυτό βοήθησε η ίδια η δομή του τηλεοπτικού show, που ήταν ανοικτό σε ένα φιλικά διαμορφωμένο κοινό, από στρατιωτικούς ανταποκριτές έως βετεράνους του πολέμου της Ουκρανίας αλλά και τη μητέρα οπλίτη που έχασε τη ζωή του στο πεδίο της μάχης.

Μπροστά σε αυτό το καλά επιλεγμένο πλήθος, η πρώτη φάση διαμορφώθηκε με όρους άμυνας. Πιστός στο αφήγημα του Κρεμλίνου, ο Πούτιν αρνήθηκε κάθε ευθύνη για τον καταστροφικό πόλεμο, ο οποίος έχει κοστίσει τη ζωή σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο στρατιώτες και από τις δύο εμπόλεμες πλευρές και προκάλεσε τον βίαιο εκτοπισμό περίπου επτά εκατομμυρίων Ουκρανών.

«Δεν ξεκινήσαμε αυτό τον πόλεμο» είπε ο ρώσος πρόεδρος και πρόσθεσε: «Δεν θεωρούμε υπεύθυνους τους εαυτούς μας για τις απώλειες ζωών». Αρνήθηκε ότι η Μόσχα παίζει παιχνίδι καθυστερήσεων, επισημαίνοντας πως η Ρωσία έχει προχωρήσει σε κάποιους συμβιβασμούς (δίχως να προβεί σε λεπτομέρειες). Κατηγόρησε το Κίεβο για αδιαλλαξία και προσχηματικό διάλογο και επανέλαβε την λίστα των ρωσικών απαιτήσεων, που περιλαμβάνει ουδετερότητα της Ουκρανίας, ρητή δέσμευση για τη μη ένταξή της στο NATO και περιορισμό του ουκρανικού στρατού σε συγκεκριμένο μέγεθος.

Το επικοινωνιακό μενού συνεχίστηκε όμως με επίθεση. Αφενός, επίθεση φιλίας στον αμερικανό ομόλογό του, τις προθέσεις και τις προσπάθειες του οποίου για τον τερματισμό του πολέμου χαρακτήρισε ως «ειλικρινείς». Αφετέρου, επίθεση – με την πιο παραδοσιακή έννοια – στους ευρωπαίους ηγέτες, αφού αναφερόμενος στο ζήτημα των πρόσφατων συζητήσεων για την κατάσχεση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, τους χαρακτήρισε ορθά κοφτά «ληστές».

Προειδοποίησε ότι μια τέτοια κίνηση κυοφορεί σοβαρές συνέπειες για όσους την αποτολμήσουν και για την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης, και υπογράμμισε ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει τη δικαστική οδό ώστε να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Από το στόχαστρο του Πούτιν δεν ξέφυγε το ΝΑΤΟ, στις ηγεσίες των κρατών-μελών του οποίου επέρριψε «βρώμικα κόλπα» σε βάρος της Ρωσίας.

Πόλεμος κι έρωτας

Δεν έλειψαν οι αναφορές στο αυστηρά στρατιωτικό πεδίο του πολέμου, με τον Πούτιν να επισημαίνει ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν  «απελευθερώσει» περίπου 5.000 τετρ. Χλμ. το 2025, εδάφη δηλαδή που αντιστοιχούν σε περίπου το 1% της συνολικής έκτασης της Ουκρανίας, ανεβάζοντας το συνολικό ποσοστό των εδαφών υπό ρωσικό έλεγχο σε σχεδόν 20%. «Τα πράγματα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο», δήλωσε, αποδίδοντας τις όποιες δυσλειτουργίες στην «εκτεταμένη γραφειοκρατία».

Δεν παρέλειψε μάλιστα να ισχυριστεί ότι πανεπιστημιακοί φοιτητές χρησιμοποιούν την περίοδο των διακοπών για να καταταγούν στο πολεμικό μέτωπο. «Απώλειες έμψυχου, οικονομικού ή ψυχολογικού χαρακτήρα δεν απασχολούν τον Πούτιν, ούτε τον αποσπούν από τον πόλεμο» σχολίασε ο ρώσος πολιτικός αναλυτής Αντρέι Κολέσνικοφ στο Politico.

Στη συνέχεια, ο ρώσος ηγέτης άδραξε την ευκαιρία που του παρείχε η ζωντανή πρόταση γάμου ενός 23χρονου στην αγαπημένη του για να υπερασπιστεί τον γάμο σε μικρή ηλικία και γενικότερα τις παραδοσιακές ηλικίες. Ακολούθησε η συνήθης πρακτική της υπεράσπισης των παραδοσιακών αξιών και η κινδυνολογία. «Ποιος ξέρει; Αν αύριο δεν τους αρέσει η πολιτική ενός κράτους απέναντι στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, ίσως παγώσουν τα δικά του κεφάλαια» είπε.

Αυτού του είδους η κινδυνολογία δεν είναι ξένη στον ένοικο του Κρεμλίνου. Όπως είχε επισημάνει σε σχετικά πρόσφατο άρθρο της η δημοσιογράφος και επικεφαλής του ιστότοπου ερευνητικής δημοσιογραφίας Coda, Ναταλία Αντελάβα, κάθε μεγάλη κοινωνική και διπλωματική κρίση που βιώνει το Κρεμλίνο επί Πούτιν (διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς το 2012, κατάληψη και κατοχή της Κριμαίας το 2014, εισβολή στην Ουκρανία το 2022), συνοδεύεται από ρητορικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες κατά της συγκεκριμένης κοινότητας.

Μιλώντας πάντως για ανθρώπινες σχέσεις, υπήρξαν και πιο ανάλαφρες στιγμές, όπως όταν η δημοσιογράφος Ρετζίνα Ορέκοβα ρώτησε τον Πούτιν αν είναι ερωτευμένος, παραπέμποντας σε δήλωση που είχε κάνει προηγουμένως κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ότι «ο έρωτας με την πρώτη ματιά υπάρχει». «Ναι, είμαι» απάντησε λακωνικά, δίχως να αποκαλύψει αν αναφέρεται στην φερόμενη επί χρόνια ως σύντροφό του Αλίνα Καμπάγιεβα, ρωσίδα Ολυμπιονίκη της ρυθμικής γυμναστικής.

Παρόμοια ευχάριστη εξαίρεση στον υμνητικό τόνο της συγκεκριμένης συνέντευξης Τύπου ήταν και κωμικά ή επικριτικά σχόλια πολιτών που έκαναν την εμφάνισή τους για λίγο σε γιγαντοοθόνη. «Πρόκειται για τσίρκο» έγραφε ένα εξ αυτών που μετά από λίγο αποσύρθηκε, ενώ άλλο καλούσε τον Πούτιν «να πιούν μια μπύρα».