Αναζητώντας ένα γαστρονομικό προορισμό κοντά στην Αθήνα, η σκέψη ταξιδεύει αυτόματα στην Κορινθία. Τόπος γεμάτος ιστορία, που συνδυάζει βουνό και θάλασσα και είναι προικισμένος με μια γη εύφορη, ικανή -στα χέρια των κατάλληλων ανθρώπων- να παράγει μικρά διαμάντια. Και τέτοιοι ήταν οι άνθρωποι που γνωρίσαμε εμείς στο ταξίδι μας, όταν αρχίσαμε να περιηγούμαστε στα χωριά αναζητώντας αληθινές γεύσεις και ξεχωριστά προϊόντα.
Γ Ρούλα Γκογκάκη στο Μεσινό συνεχίζει να φτιάχνει τα παραδοσιακά ζυμαρικά όπως τα έμαθε από τη γιαγιά της. Στο μικρό της παντοπωλείο πουλάει ένα σωρό χειροποίητα προϊόντα. Φωτό: Βασίλης Πολυχρονάκης
Μία από αυτούς ήταν η Ρούλα Γκογκάκη, η οποία διατηρεί εδώ και δεκαπέντε χρόνια μαγαζί και εργαστήριο ζυμαρικών στο Μεσινό, ένα μικρό χωριό με πέτρινα σπίτια κι έναν παραδοσιακό μύλο στους πρόποδες του όρους Γερόντιου. Η Ρούλα είναι μια δυναμική γυναίκα που δουλεύει ασταμάτητα. Με καταγωγή από Σαρακατσαναίους ξωμάχους που εγκαταστάθηκαν στα γύρω βουνά, μεγάλωσε σε μια οικογένεια που ασχολούνταν τόσο με τη γεωργία όσο και με την κτηνοτροφία. Και ήταν λογικό, αφού οι τότε κοινότητες έπρεπε να είναι καθ’ όλα αυτάρκεις. Έτσι, μεγάλωναν στα κτήματά τους όλα εκείνα που χρειάζονταν για να μπορούν να μεγαλώνουν και τα παιδιά τους.
Τα ράφια του μικρού μαγαζιού της Ρούλας είναι γεμάτα χειροποίητα ζυμαρικά, καρύδια, βότανα, αλλά και γλυκά του κουταλιού, όλα τους από τα ευλογημένα προϊόντα της περιοχής. Φωτό: Βασίλης Πολυχρονάκης
Τα παραδοσιακά ζυμαρικά έμαθε να τα φτιάχνει από τη γιαγιά και τη μητέρα της, πάντα με γάλα από τα δικά τους κοπάδια και αβγά από τις κότες του σπιτιού. Στο μαγαζί της, που πλέον λειτουργεί και ως καφενεδάκι για να ξαποσταίνουν οι περαστικοί, βρήκαμε, εκτός από τα ζυμαρικά, καρύδια από τα δέντρα της οικογένειας, τσάι και ρίγανη που μαζεύει η ίδια από το βουνό, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού που φτιάχνει η κουνιάδα της, όσπρια αλλά και νόστιμα τυριά από την Γκοριτσά.
Φανταστικά καρύδια από τα δέντρα της κορινθιακής γης, στο παντοπωλείο της Ρούλας Γκογκάκη. Φωτό: Βασίλης Πολυχρονάκης
Η κόρη της, Βασιλική, και ο γιος της, Σπύρος, δεν έχουν φύγει από την Κορινθία και έτσι ελπίζουμε ότι δεν θα σταματήσει η παράδοση της οικογένειας και τα χωράφια τους θα συνεχίσουν να μας δίνουν ό,τι καλό βγάζει ο τόπος. Γλυκιά και φιλόξενη, η Ρούλα, θα σας προσφέρει προϊόντα που θα γεμίσουν αρώματα Κορινθίας το σπίτι σας. Μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας φεύγοντας φρέσκα αβγά από τις κότες που φροντίζει με αγάπη.
Τα γλυκά βερίκοκα του Κιάτου
Αν και ο τόπος καταγωγής τους είναι η Ασία, τα βερίκοκα βρήκαν στην Ελλάδα, και δη στην Πελοπόννησο, πρόσφορο έδαφος. Εικάζεται ότι στη χώρα μας τα έφερε ο Μέγας Αλέξανδρος από την Αρμενία, γι’ αυτό και ο Διοσκουρίδης τα αναφέρει ως «αρμένικα μήλα». Κατεβαίνοντας από ορεινή Κορινθία, κάναμε μια στάση στο Κιάτο για να συναντήσουμε τον Κωνσταντίνο Πάππα, γεωπόνο και έναν από τους παραγωγούς του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κιάτου-Τραγάνας.
Η περιοχή είναι γνωστή για τις βερικοκιές της, οι οποίες ως επί το πλείστον ανήκουν στις αγαπημένες ποικιλίες Μπεμπέκου και Διαμαντοπούλου. Τα πρώτα είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος, με χρώμα όχι τόσο ρόδινο, ενώ τα δεύτερα είναι μικρά και πολύ γλυκά αλλά πιο ευπαθή. Τα συγκεκριμένα φρούτα παίζουν σημαντικό ρόλο στην οικονομία της περιοχής, καθώς πωλούνται ως επιτραπέζια αλλά αξιοποιούνται και από βιομηχανίες για την παρασκευή κομπόστας, μαρμελάδας ή χυμών. Παρ’ όλα αυτά, η παραγωγή τους έχει φθίνουσα πορεία τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Κώστας Παππάς, γεωπόνος και παραγωγός του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κιάτου-Τραγάνας. Φωτό: Βασίλης Πολυχρονάκης
«Παλαιότερα, οι καλλιέργειες ήταν πολύ περισσότερες και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βγάζουμε παραπάνω από 30.000 τόνους βερίκοκα σε όλη την Κορινθία. Στη Σικυώνα φτάναμε τους 15.000 τόνους, αλλά τα τελευταία χρόνια η παραγωγή δεν ξεπερνά τους 5.000. Φέτος τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα, σημειώνοντας μείωση κατά 34% της παραγωγής, και ο κύριος λόγος ήταν τα χαλάζι που έπληξε τις βερικοκιές μας», μας λέει ο Κωνσταντίνος Πάππας ενώ βρισκόμαστε σε ένα από τα κτήματα του Κιάτου.
Στη συνέχεια μας εξηγεί πως όλα άλλαξαν στην παραγωγή βερίκοκων όταν η sharka, σοβαρή ασθένεια που πλήττει τα πυρηνόκαρπα, ανάγκασε πολλούς να εκριζώσουν τα δέντρα τους. Αυτό συνέπεσε με τη χρήση της ορμόνης γιββεριλλίνης στα αμπέλια, η οποία βοηθά τον καρπό της σταφίδας να μεγαλώσει περισσότερο και να μπορεί να πουληθεί ως επιτραπέζια φρούτο. Έτσι, οι αγρότες προτίμησαν την καλλιέργεια σταφίδας που αποφέρει μεγαλύτερο κέρδος, με αποτέλεσμα οι βερικοκιές να μειωθούν σημαντικά.
Τα βερίκοκα του Κιάτου, γλυκά και αρωματικά. Φωτό: Βασίλης Πολυχρονάκης
«Βέβαια, δεν είναι μόνο αυτός ο λόγος που έχουμε μικρότερες παραγωγές. Αντιμετωπίζουμε επίσης σοβαρό πρόβλημα με το νερό, δεν υλοποιούνται αρδευτικά έργα και παράλληλα δεν δίνονται επαρκή κίνητρα για να μένουν οι νέοι στον τόπο και να υπάρχει διάδοχη κατάσταση. Έτσι, χρόνο με το χρόνο, τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δύσκολα. Βέβαια, υπάρχουν άνθρωποι που επιμένουν και, μάλιστα, δοκιμάζουν νέες ποικιλίες, πρώιμες, που μπορούν να ενισχύσουν την οικονομία». Ο Κωνσταντίνος μάς εξήγησε ακόμα πως όλα θα ήταν καλύτερα αν υπήρχε σωστή εμπορική πολιτική και οι τιμές χονδρικής πώλησης ήταν σταθερές και ισορροπημένες.
Σήμερα, στο συνεταιρισμό συμμετέχουν 130 παραγωγοί που φυσικά αγαπούν τη γη τους και είναι διατεθειμένοι να την υπηρετήσουν όπως πρέπει. Τα βερίκοκά τους γεμίζουν τις λαϊκές και τα μανάβικά μας κι εμείς καλούμαστε να τους υποστηρίξουμε. Οι ίδιοι έχουν κάνει ό,τι χρειάζεται για να είναι το προϊόν τους ποιοτικό και εύγεστο.
