Μολενμπέκ: το κράτος πρόνοιας απουσιάζει και το μίσος περισσεύει

Δεν απέχει ούτε πέντε χιλιόμετρα από το κέντρο των Βρυξελλών, την Γκραν-Πλας, αλλά μοιάζει έτη φωτός μακριά. Το προάστιο του Μολενμπέκ, που έχει 100.000 κατοίκους, πολλοί από αυτούς μουσουλμάνοι μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς, είναι από τις φτωχότερες περιοχές του Βελγίου. Είναι επίσης το μεγαλύτερο κέντρο τζιχαντιστών στην Ευρώπη. Το Μολενμπέκ συνδέεται σχεδόν με κάθε μεγάλη τρομοκρατική ενέργεια παγκοσμίως. Εκεί έμεναν οι δολοφόνοι του Αχμάντ Σαχ Μασούντ, αρχηγού των δυνάμεων που πολεμούσαν τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, ο οποίος δολοφονήθηκε από δύο βέλγους βομβιστές δύο ημέρες πριν από την 11η Σεπτεμβρίου, προφανώς ως εξυπηρέτηση από την Αλ Κάιντα προς τους Ταλιμπάν προκειμένου να παράσχουν καταφύγιο στον Οσάμπα Μπιν Λάντεν μετά τις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους. Από το Μολενμπέκ είχε περάσει ο εγκέφαλος των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Μαδρίτη το 2004. Στο Μολενμπέκ έμενε ο Γάλλος που άνοιξε πυρ εναντίον του Εβραϊκού Μουσείου των Βρυξελλών το 2014, σκοτώνοντας τέσσερις ανθρώπους.

Στο Μολενμπέκ έμενε ο εγκέφαλος της επίθεσης στο τρένο Αμστερνταμ – Παρίσι που κατάφεραν να αποτρέψουν οι Αρχές τον περασμένο Αύγουστο. Στο Μολενμπέκ όπου μεγάλωσε, συνελήφθη την περασμένη εβδομάδα ο Σαλάχ Αμπντεσλάμ, ο μοναδικός επιζών από τους τρομοκράτες του Παρισιού, ενώ εκεί μεγάλωσε και ο εγκέφαλος των επιθέσεων στο Παρίσι, καθώς και πολλοί απ’ όσους συμμετείχαν στις επιθέσεις στο Παρίσι τον Νοέμβριο και στις Βρυξέλλες την Τρίτη.

Σπίτια-χώροι προσευχής και στρατολόγηση νέων

Το προάστιο διαθέτει 22 τζαμιά, όμως η σκληροπυρηνική, σαλαφιστική εκδοχή του Ισλάμ και η στρατολόγηση νέων για να πολεμήσουν στη Συρία εκπορεύονται από ανεπίσημους χώρους προσευχής που φιλοξενούνται σε σπίτια και διαμερίσματα.

Το Μολενμπέκ ξεκίνησε ως φλαμανδικό χωριό πριν από αιώνες. Εξελίχθηκε σε προπύργιο των Σοσιαλιστών και της εργατικής τάξης πριν από 20 χρόνια. Σήμερα είναι μια γαλλόφωνη γειτονιά, της οποίας οι παλαιοί κάτοικοι έχουν μετακομίσει σε πιο εύπορα προάστια, που φιλοξενεί μετανάστες από διάφορες χώρες και προσφέρει την απαραίτητη ανωνυμία, πρόσβαση σε όπλα και υποστήριξη από ομοϊδεάτες σε επίδοξους τζιχαντιστές και τρομοκράτες.

Μια εξήγηση που δίνουν όσοι προσπαθούν να καταλάβουν γιατί το Μολενμπέκ έγινε άντρο τρομοκρατών είναι η ριζική αποκέντρωση που εφαρμόστηκε στο Βέλγιο τη δεκαετία του ’80, η οποία μετέφερε εξουσίες από το κεντρικό, ομοσπονδιακό επίπεδο στο τοπικό.

Ετσι σήμερα, το Μολενμπέκ είναι όχι μόνο φτωχό αλλά δεν διαθέτει και την υποστήριξη ενός αποτελεσματικού κεντρικού κράτους.

Ως ένας από τους 19 εν πολλοίς ανεξάρτητους δήμους των Βρυξελλών, αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα των μεγάλων πόλεων, αλλά δεν έχει τις δυνατότητες να παράσχει ικανοποιητική παιδεία και κοινωνικές υπηρεσίες στους κατοίκους του.

Ως αποτέλεσμα, τον ρόλο του κράτους έχουν υποκαταστήσει άλλες, πιο ανεπίσημες δομές.

Στο Βέλγιο «Μαροκινός» και στο Μαρόκο «Βέλγος»

Χαρακτηριστική είναι περίπτωση του Ανίς, γέννημα θρέμμα του Μολενμπέκ, που μαζί με τον μικρότερο αδελφό του, Αμπντελχαμίντ Αμπαούντ, εγκέφαλο των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι, πήγε στη Συρία για να καταταγεί στη γαλλοβελγική ταξιαρχία του Ισλαμικού Κράτους. Η 50χρονη μητέρα του, Ζεραλντίν, ασπάστηκε στο Ισλάμ πριν από 25 χρόνια για να παντρευτεί έναν Μαροκινό.

Ο Ανίς, που μιλούσε γαλλικά, φλαμανδικά και αραβικά, ήταν μέτριος μαθητής. Η οικογένεια δεν ήταν φτωχή, όπως και πολλοί από τους τρομοκράτες του Παρισιού και των Βρυξελλών –η οικογένεια των αδελφών Αμπντελσαλάμ που αιματοκύλησαν το Παρίσι είχε χάσει το δικαίωμα σε κοινωνικές παροχές πριν από τρία χρόνια, καθώς το εισόδημά της ξεπέρασε τις 100.000 ευρώ τον χρόνο.

Ο Ανίς ήταν λιγότερο πιστός μουσουλμάνος από τους γονείς του. Ομως ριζοσπαστικοποιήθηκε μέσα σε λίγους μήνες. Δεν έβρισκε δουλειά, στο Βέλγιο τον έλεγαν Μαροκινό, στο Μαρόκο Βέλγο και το Ισλαμικό Κράτος τον δέχθηκε με χαρά στη Συρία, όπου σκοτώθηκε πολεμώντας. Η ιστορία του μοιάζει με εκείνη πολλών νέων από το Μολενμπέκ.