Κωνσταντίνος Ρήγος: Είμαστε σαν τραυματισμένοι έφηβοι που έχουν προδοθεί…

Ολα μαύρα: το σκηνικό, το πάτωμα, τα ρούχα… Η «Αρκαδία», με την οποία ο Κωνσταντίνος Ρήγος και το χοροθέατρο «Οκτάνα» επιστρέφουν στο Φεστιβάλ Αθηνών οκτώ χρόνια μετά το «Σχεδίασμα Β’ – Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», είναι μια παράσταση σκοτεινή, απαισιόδοξη. Ο ίδιος ο χορογράφος και σκηνοθέτης ομολογεί πως θα προτιμούσε το αντίθετο: να ήταν, δηλαδή, τα πάντα φωτεινά. Παλεύει, λέει, καθημερινά να συμβιβαστεί με το σκοτάδι. Προς τι τότε η συγκεκριμένη επιλογή;

«Δεν επέλεξα εγώ να κάνω κάτι μαύρο, αυτό με επέλεξε… όταν μπαίνω στη διαδικασία να κάνω μια παράσταση, αυτή η ίδια χαράζει τελικά την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει…» απαντά. Συνεχίζει εξηγώντας ότι, παρ’ όλο που ο ίδιος ξεκίνησε από τον χορό, η δημιουργία μιας νέας χορευτικής παράστασης είναι πλέον επίπονη διαδικασία. Αρχίζεις και καταλήγεις στο πουθενά. «Καθετί που κάνεις σε μια παράσταση χορού είναι μια επιλογή που σε πάει σε έναν δρόμο ενώ μια άλλη θα σε οδηγούσε κάπου αλλού» λέει και συνεχίζει: «Δεν υπάρχει τίποτε συγκεκριμένο, τίποτε δεδομένο, όπως π.χ. στο θέατρο ή στην όπερα όπου έχεις κάτι σταθερό, το κείμενο ή τη μουσική…Οπότε, για κάθε πράγμα που κάνεις πρέπει να πάρεις μια απόφαση και να συνεχίσεις με το επόμενο βήμα». Ο Κωνσταντίνος Ρήγος παραδέχεται πως όσο μεγαλώνει κάθε επιλογή δυσκολεύει. «Δουλεύοντας αυτή την παράσταση πολλά πράγματα που δημιουργήθηκαν και ήταν πολύ ωραία δεν θα μπουν, τελικά, γιατί δεν εξυπηρετούν το σκοτάδι ή το ύφος της. Ακόμη παλεύω όμως. Υπάρχουν μέρη χορευτικά που μου αρέσουν πολύ και προσπαθώ να αποφασίσω αν θα τα κρατήσω ή όχι. Ο ένας μου εαυτός μού λέει “κράτησέ τα” και ο άλλος “πέταξέ τα, αφαίρεσε τα πάντα…”. Γι’ αυτό λέω πως η δημιουργία ενός χορευτικού έργου είναι μια δύσκολη διαδικασία».

Αναζητώντας διέξοδο

Η νέα δουλειά του Κωνσταντίνου Ρήγου είναι μια παράσταση για τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας. Αφορμή στάθηκαν οι πυρκαγιές στην ορεινή Αρκαδία το 2011 και το 2012. «Ολη αυτή η καταστροφή με οδήγησε σε μια μεταφυσική διάσταση επάνω στο θέμα αυτό» λέει και συνεχίζει: «Σε συνδυασμό με το κίνημα του Αρκαδισμού θεώρησα ότι μπορεί να συμβολίζει το τέλος μιας εποχής: ο άνθρωπος έχει χάσει πλέον την επαφή του με τη φύση, με την ακριβή διάσταση των πραγμάτων, με το σώμα του, με την ενατένιση. Καθώς όλα αυτά κατά κάποιον τρόπο συμβολίζουν την ευτυχία, αποκρυσταλλώθηκε μέσα μου η σκοτεινιά τού μετά. Τι συμβαίνει μετά, όταν ο άνθρωπος δεν μπορεί να βρει κάπου φως, όταν ο πολιτισμός χάνεται… βυθίζεται. Επί της ουσίας πρόκειται για τη μάταιη αναζήτηση μιας διεξόδου».

Μέσα σε ένα τοπίο απόλυτης καταστροφής, 12 χορευτές συναντιούνται για να αναπαραστήσουν στιγμιότυπα μιας περασμένης ζωής και να εκφράσουν την αγωνία τους για μια εποχή η οποία έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Μνήμες και φαντάσματα του παρελθόντος παρελαύνουν στη σκηνή σε μια ποιητική τελετουργία θανάτου και αναγέννησης. Η αναπόληση της Αρκαδίας ως τόπου μακαριότητας και ευδαιμονίας διατρέχει την παράσταση –στην οποία ακούγεται ζωντανά μουσική του Πέρσελ -, αν και το όνειρο της αρκαδικής ουτοπίας δεν εκπληρώνεται ποτέ…

Ο Κωνσταντίνος Ρήγος λέει πως ο απαισιόδοξος τόνος της παράστασης έχει να κάνει περισσότερο με αυτό που ζούμε ως χώρα παρά με μια προσωπική του κατάσταση. Αντιθέτως, συνεχίζει, η όποια «μαυρίλα» θα μπορούσε να αντιμετωπίζει ως άνθρωπος μέσα από το έργο ηρεμεί… «Μετά από όλη αυτή την κατάρρευση της σαπουνόφουσκας, μιας περιόδου τρέλας που περάσαμε, όπου όλα τα πράγματα εμφανίζονταν απλά και προσβάσιμα με έναν τρόπο χυδαίο, η συνειδητοποίηση μιας κατάστασης διαφορετικής είναι κάτι πολύ δύσκολο. αισθάνομαι ότι αυτή τη στιγμή κάθε ελπίδα είναι μάταιη, περπατάμε σε κινούμενη άμμο. Αυτή η ανασφάλεια δεν ξέρω πού θα οδηγήσει… ώρες ώρες νομίζω πως είμαστε σαν τραυματισμένοι έφηβοι που έχουν προδοθεί και δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν. Αντιδρούμε περισσότερο με το συναίσθημα παρά με τη λογική. Δεν ξέρω πού θα φτάσει αυτό, δεν έχω απάντηση».

Το σκοτάδι στο θέαμα

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες θεωρεί ότι το κοινό αντέχει το σκοτάδι (και) στο θέαμα; Πιστεύει πως αυτή την εποχή ο κόσμος στρέφεται γενικά στην τέχνη αναζητώντας μια φωτεινή διέξοδο. «Το να δεις κάτι απαισιόδοξο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα σου μαυρίσει την ψυχή, μπορεί να σε λυτρώσει κιόλας. Υστερα οι λόγοι που πάει κανείς σε μια παράσταση είναι πολλοί, δεν είναι απαραίτητα η ίδια η παράσταση. Είναι, ενδεχομένως, οι συντελεστές, η νοσταλγία».