Χιλιάδες πεύκα στην Αττική και σε άλλες περιοχές της χώρας εξακολουθούν να κινδυνεύουν από τη Μarchalina hellenica (βαμβακάδα), ένα κατά τα άλλα ωφέλιμο έντομο. Ενας δήμος όμως, αυτός του Ρέντη, έχει βρει λύση, και μάλιστα οικολογική. Η γεωπόνος του δήμου κυρία Αννα Κακουλάκη-Κατσαρού ύστερα από μελέτη και παρατήρηση του φαινομένου κατέληξε σε μια απλή μέθοδο, η οποία εφαρμόζεται εδώ και μία εξαετία με ιδιαίτερη επιτυχία.
Με φθηνές χάρτινες ταινίες από το σουπερμάρκετ και μια οικολογική εντομολογική κόλλα μαστίχης ελέγχεται ο πληθυσμός της Μarchalina hellenica. « Οι ταινίες με την κόλλα πρέπει να τοποθετηθούν την κατάλληλη εποχή, όταν δηλαδή το έντομο θα αρχίσει να κυκλοφορεί, εκεί γύρω στον Μάρτιο. Ολο τον χρόνο κρύβεται στις σχισμές του δέντρου και δεν μπορεί να καταπολεμηθεί. Βγαίνει με τις πρώτες ζέστες. Εφέτος παρατηρήσαμε το πρώτο έντομο στις 15 Μαρτίου» λέει στο «Βήμα» η κυρία Κακουλάκη.
Η καταπολέμηση της ασθένειας με τοξικά εντομοκτόνα δεν επιτρέπεται σε κατοικημένες περιοχές. Αλλά και σε μη κατοικημένες εκτάσεις τα χημικά φάρμακα απλώς επιβαρύνουν το περιβάλλον χωρίς να επιλύουν το πρόβλημα. Στον Δήμο Ρέντη η βιολογική καταπολέμηση όλων των εντόμων άρχισε πριν από περίπου 15 χρόνια. Η… μάχη με τη Μarchalina hellenica ξεκίνησε πέντε-έξι χρόνια πριν. «Πριν από πέντε ή έξι χρόνια μια ομάδα πολιτών ήρθε στον δήμο και ζήτησε άδεια για να κόψει μια συστάδα δέντρων τα οποία είχαν ξεραθεί. Τότε παρατήρησα ότι οι πληθυσμοί του συγκεκριμένου εντόμου στα πεύκα της περιοχής μας άρχισαν να αυξάνονται υπερβολικά. Αν και πρόκειται για ωφέλιμο έντομο, έπρεπε να ελεγχθεί ο πληθυσμός του» επισημαίνει η κυρία Κακουλάκη.
Τότε η γεωπόνος άρχισε να ερευνά επιστημονικές πηγές για να ενημερωθεί σχετικά με τον βιολογικό κύκλο του εντόμου. Επισκεπτόταν περιοχές της Αττικής για να το παρατηρήσει. «Διαπίστωσα ότι από τη στιγμή που αρχίζει να κυκλοφορεί στον Διόνυσο, περίπου μία εβδομάδα μετά “σκάει μύτη” και στον Ρέντη. Η κυκλοφορία του εξαρτάται από τις θερμοκρασίες» αναφέρει η ίδια.
Αναζητώντας τρόπο να εξοντώσει τη βαμβακάδα των πεύκων χωρίς ψεκασμούς με χημικές ουσίες, πειραματίστηκε αρχικά με ταινίες επικαλυμμένες με ποντικόκολλα. «Η ποντικόκολλα όμως αφενός δεν είναι οικολογική και αφετέρου ξεραίνεται εύκολα. Για αυτό προτίμησα την οικολογική εντομολογική κόλλα μαστίχης, η οποία δεν φεύγει με το νερό, δεν εξατμίζεται και διαρκεί 8-10 μήνες» τονίζει. Πρέπει όμως να μην τοποθετηθεί πολύ ψηλά, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να κολλήσουν σε αυτήν τα πουλιά, αλλά ούτε και πολύ χαμηλά, για να μην τη φτάνουν γάτες και σκύλοι.
Το επάνω μέρος των πεύκων καθαρίζεται με νερό υπό πίεση. «Τα έντομα που πέφτουν στο έδαφος δεν μπορούμε να τα σκοτώσουμε με εντομοκτόνα, διότι είναι τοξικά. Οι ταινίες όμως τα εμποδίζουν να επιστρέψουν στο πεύκο. Με τη μέθοδο αυτήέχουμε ελέγξει τη Μarchalina hellenica στον Δήμο Ρέντη. Το έντομο πρέπει να υπάρχει σε συγκεκριμένους πληθυσμούς, δεν χρειάζεται να το εξολοθρεύσουμε» . Για την αντιμετώπιση του προβλήματος προτείνεται απομάκρυνση των εντόμων από τα δέντρα κατά την περίοδο ωοτοκίας (Μάρτιος- Απρίλιος).
Το υπουργείο για χρόνια προωθούσε ψεκασμούς με τοξικά φυτοφάρμακα (Ιnsegar, Αpplaud, Αdmiral κ.ά.) σε μαζική κλίμακα στην Αττική, αν και αρκετοί δήμαρχοι προτίμησαν, μετά τις έντονες διαμαρτυρίες των πολιτών, να καταπολεμήσουν τη Μarchalina hellenica καθαρίζοντας τα δέντρα με νερό υπό πίεση.
Ορισμένοι ψέκαζαν με χλιαρό νερό και σαπούνι Αρκάδι. Βιολογική καταπολέμηση ασθενειών των φυτών ακολουθούν εκτός από τον Ρέντη και άλλοι δήμοι, όπως της Παλλήνης, του Αμαρουσίου και του Κορυδαλλού.
«Προϊόν» των μελισσοκόμων
Η εξάπλωσητου εντόμου οφείλεται σε εμβολιασμούς δέντρων με το έντομο αυτό από μελισσοκόμους πριν από αρκετά χρόνια, στο πλαίσιο προγράμματος του τότε υπουργείου Γεωργίας για ενίσχυση της παραγωγής μελιού. Το έντομο επικάθεται στο πεύκο, απομυζά τους χυμούς του και παράγει μελιτώδη εκκρίματα τα οποία στάζουν και καλύπτουν τον κορμό και το έδαφος. Η προσβολή των πεύκων εκδηλώνεται αρχικά με καχεξία ολόκληρου του δέντρου, η οποία εξελίσσεται. Αν δεν αντιμετωπιστεί η ασθένεια, aκολουθεί ξήρανση των κλαδιών ή ολική ξήρανση.
