Μέσα στο κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας που προκαλούν τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων (η ανανέωση της εμπιστοσύνης και το μετέωρο βήμα του κ. Τσίπρα προς τις εκλογές) ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής του Γιώργος Χουλιαράκης θέλουν να αξιοποιήσουν την αναμενόμενη υπερψήφιση από τη Βουλή της συμφωνίας των Πρεσπών για να τραβήξουν την οικονομία από το πολιτικό τέλμα.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, τα βήματα που έχουν εισηγηθεί στον Πρωθυπουργό είναι (αφού – όπως προβλέπουν – ψηφιστεί η συμφωνία για το Μακεδονικό που θα είναι ισχυρό θετικό μήνυμα προς τους ξένους):

1. Η χώρα να βγει στις αγορές για να δανειστεί ποσό έως 1,5 δισ. ευρώ με την έκδοση πενταετούς ομολόγου.

2. Να τραβήξει ποσό από 5 έως 8 δισ. ευρώ για να προεξοφλήσει, όπως η Πορτογαλία, τα δάνεια της χώρας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Ρευστότητα πάνω
από 26 δισ. ευρώ

Κορυφαία πηγή μιλώντας προς «Το Βήμα» τόνιζε ότι η ρευστότητα που έχει το Δημόσιο υπερβαίνει τα 26 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 18 είναι το «μαξιλάρι» του ESM. Το υπόλοιπο ποσό που προήλθε από τα πλεονάσματα μπορεί να διατεθεί για την εξόφληση του συνόλου των δανείων του ΔΝΤ περί τα 8 δισ. ευρώ, που έχουν υψηλό επιτόκιο (άνω του 3,8%), για να μειωθεί και το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.

Ανεξόφλητο θα παραμείνει το πρώτο δάνειο που έχει χαμηλό επιτόκιο (1,5%) καθώς αντιστοιχεί στη συνεισφορά της Ελλάδας στο Ταμείο.

Ωστόσο το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει ότι οι κινήσεις αυτές (φυγής προς τα εμπρός) θα ζυγιστούν και θα κοστολογηθούν από τις αγορές που γνωρίζουν πολύ καλά ότι την ίδια στιγμή η Ελλάδα που έχει εισέλθει σε προεκλογική περίοδο έχει καθυστερήσει στην υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων. Γνωρίζει, ακόμη, ότι η χώρα και οι υπουργοί κάθονται πάνω σε «βραδυφλεγείς δημοσιονομικές βόμβες».

Η «καυτή πατάτα»
του υπουργείου Εργασίας

Τα ζητήματα αυτά επισημάνθηκαν σε σύσκεψη όλων των υπουργών που έχουν ανοιχτά ζητήματα (του Γιώργου Σταθάκη με την ενέργεια, του Στέργιου Πιτσιόρλα με τη βιομηχανία και τις ιδιωτικοποιήσεις) που έγινε την Παρασκευή υπό τον κ. Τσακαλώτο εν όψει του τακτικού ελέγχου της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΔΝΤ, που ξεκινά την Τρίτη στην Αθήνα. Στη σύσκεψη συμμετείχε και η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου, η οποία έχει στα χέρια της την «καυτή πατάτα» των δικαστικών αποφάσεων και την καταβολή αναδρομικών αυξήσεων στις συντάξεις.

Το πιο πολύπλοκο προς επίλυση ζήτημα καθώς επηρεάζει το τραπεζικό σύστημα και η όποια λύση επιλεγεί αντανακλά στην επιβάρυνση του χρέους είναι η μείωση των «κόκκινων» δανείων. Η κυβέρνηση συζητεί με τους θεσμούς ένα σχέδιο εγγυήσεων από το Δημόσιο, όπως έγινε στην Ιταλία, για να στηρίζει τις τράπεζες και το οποίο επεξεργάζεται για λογαριασμό του ΤΧΣ και του υπουργείου η J.P. Morgan.

Ζητούν νέα παράταση
του νόμου Κατσέλη

Ομως το πολιτικό πρόβλημα της κυβέρνησης είναι ότι παράλληλα θα πρέπει να υιοθετήσει και μέτρα που θα άρουν τις αυστηρές διατάξεις προστασίας όσων δεν είναι σε θέση να πληρώσουν τα δάνειά τους και πολύ περισσότερο των κακοπληρωτών, για να ξεμπλοκάρουν και να τρέξουν οι πλειστηριασμοί ακινήτων ακόμη και πρώτης κατοικίας.

Οπως λένε τραπεζικές πηγές, «φτάσαμε στο σημείο που βρισκόταν πριν από χρόνια η Ισπανία, φτάσαμε στην πρώτη κατοικία και στις εξώσεις».

Αυτό ασφαλώς δεν αντέχει προεκλογικά η κυβέρνηση, η οποία «παζαρεύει» με τους θεσμούς νέα παράταση του νόμου Κατσέλη και ζητεί έγκριση να θεσπίσει το επίδομα στεγαστικού δανείου, το οποίο θα εισπράττουν απευθείας οι τράπεζες από τους δανειολήπτες.

«Νόμος-κόφτης»
στα αναδρομικά

Το μεγαλύτερο όμως ανοιχτό ζήτημα είναι το δημοσιονομικό κόστος που θα προκύψει από τυχόν δικαστικές αποφάσεις για καταβολή αναδρομικά συντάξεων και δώρων που έχουν κοπεί στο Δημόσιο από το 2012.

Η κυρία Αχτσιόγλου και ο κ. Χουλιαράκης έχουν εκπονήσει μελέτη για επιπτώσεις και σχέδιο κάλυψης κόστους για την καταβολή αναδρομικών σε συντάξεις και δώρα δημοσίων υπαλλήλων που πιθανολογείται ότι θα προκύψουν το επόμενο διάστημα από την έκδοση τριών πολύ σημαντικών αποφάσεων.

Οπως λένε οι ίδιες πηγές, η επίπτωση των αποφάσεων θα είναι «one-off» καθώς η πρόθεση των υπουργών είναι να πληρώσουν μόνον όσους κέρδισαν τα δικαστήρια και να φέρουν άλλο νομοσχέδιο με το οποίο θα αποτρέπεται η διεκδίκηση αναδρομικών από το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι όμως δεν έχουν προσφύγει μέχρι τώρα στη Δικαιοσύνη.

Σημειώνουν ότι άλλωστε δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού το κόστος επιστροφής του 13ου και του 14ου μισθού που κόπηκαν από το 2012 είναι τεράστιο. Για τα δώρα των δημοσίων υπαλλήλων υπολογίζεται ότι η μισθολογική δαπάνη του Δημοσίου θα αυξηθεί κατά 700 εκατ. ευρώ για κάθε χρόνο από το 2013 και μετά.

Η συνταξιοδοτική
δαπάνη θα αυξηθεί

Για τις συντάξεις, το κόστος είναι δυσθεώρητο. Σύμφωνα με τη μελέτη των δύο υπουργών, η οποία συμπίπτει με την «άσκηση» που έκανε πρώτη η Τράπεζα της Ελλάδος διά παν ενδεχόμενο, συνάγεται ότι από την ακύρωση των περικοπών στις συντάξεις από το 2015 και μετά η συνταξιοδοτική δαπάνη θα αυξηθεί κατά 1%-1,5% του ΑΕΠ ετησίως, δηλαδή κατά 1,8 έως 2,7 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Εάν κριθεί από το ΣτΕ ότι οι επιστροφές αφορούν το διάστημα από την πρώτη απόφαση (Ιούνιος 2015) έως και το τέλος του 2018, το δημοσιονομικό κόστος υπολογίζεται σε 9 έως 10 δισ. ευρώ.

Η επίσημη θέση είναι αυτή που διατύπωσε δημόσια η κυρία Αχτσιόγλου λέγοντας ότι «θα παρακολουθήσουμε την εξέλιξη του δικαστικού αυτού κύκλου και όταν υπάρχουν οριστικές αποφάσεις, αμετάκλητες, των ανωτάτων δικαστηρίων θα ληφθούν και οι οριστικές αποφάσεις, με βάση το Σύνταγμα προφανώς και με βάση τα δημοσιονομικά δεδομένα».

«Καντε κάτι. Εχετε μείνει πίσω. Οι υποχρεώσεις σας δεν τελείωσαν»

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η πολιτική αστάθεια και οι καθυστερήσεις που σημειώνονται στην οικονομική πολιτική ανησυχούν σφόδρα τους Ευρωπαίους. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πιερ Μοσκοβισί πέραν της πολιτικής στήριξης στην κυβέρνηση με τις δημόσιες δηλώσεις του, στο παρασκήνιο μιλώντας με τους υπουργούς και σε επαφές με επιχειρηματίες είπε σε πολύ υψηλούς τόνους: «Κάντε κάτι. Εχετε μείνει πίσω. Οι υποχρεώσεις σας δεν τελείωσαν».

Το γεγονός αυτό ανάγκασε τον κ. Τσακαλώτο να συνοψίσει το πρόγραμμα και να αναγγείλει τις κινήσεις που θα κάνει η κυβέρνηση μετά το τέλος της ψήφισης της συμφωνίας των Πρεσπών.

Είπε συγκεκριμένα ότι θα γίνει άμεσα η προκήρυξη για την άδεια καζίνου στο Ελληνικό καθώς αυτό που εκκρεμεί είναι η δική του απόφαση, είναι έτοιμο και θα κατατεθεί νομοσχέδιο για τον διαχωρισμό των δικτύων στην ενέργεια, θα υπογραφεί άμεσα η σύμβαση παραχώρησης του «Ελ. Βενιζέλος» και θα προχωρήσουν οι διαδικασίες για των πώληση του 50,1% των ΕΛΠΕ.

Αυτό που μένει ακόμη πιο πίσω είναι η παραχώρηση της Εγνατίας οδού καθώς και η πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.