Κρητικές ιστορίες

Στα μυθιστορήματα μπορεί κάποιος να διαβάσει σε σχετικά σύντομο διάστημα μια ή περισσότερες ιστορίες που εκτείνονται σε βάθος χρόνου. Για τον αναγνώστη είναι σαν να κερδίζει μισό ή και έναν αιώνα βίου ζώντας άλλες ζωές μέσα σε μερικές στιγμές. Για τον συγγραφέα είναι αντίστοιχα μια πρόκληση καθώς καλείται να ανταποκριθεί στη διαχείριση πολλαπλών προσώπων, τόπων και πραγμάτων – πρόκληση ωστόσο γοητευτική για κάθε μυθιστοριογράφο σε κάθε εποχή. Ο Δημήτρης Στεφανάκης είχε αποδειχθεί κάτι περισσότερο από επαρκής στη διαχείριση πολυσέλιδων μυθιστορημάτων με μεγάλο χρονικό ορίζοντα από την εποχή ακόμα που έγραψε τις Μέρες Αλεξάνδρειας. Επιστρέφει τώρα σε γνώριμα λημέρια, σε οικείες αφηγήσεις, έχοντας ωστόσο ένα επιπρόσθετο προνόμιο, που μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά κρίσιμο. Στο νέο του μυθιστόρημα με τίτλο Μινώταυρος, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ο συγγραφέας δείχνει να αποκτά μια πιο προσωπική σχέση με τους ήρωες και τη ζωή τους. Είναι προφανώς μια κληρονομιά που φέρει ο καθένας μας από τους δικούς του και τη χρησιμοποιεί όπως νομίζει και μπορεί.

Σε ανάπτυγμα πενήντα ετών από την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα ως το 1943, στις ιστορίες που συνδέονται με την Κρήτη με ένα νήμα άλλοτε ορατό, άλλοτε αόρατο, ο Δημήτρης Στεφανάκης δεν είναι ο ανώνυμος κομιστής διηγήσεων, ο ουδέτερος αφηγητής που από το συννεφάκι της αμεριμνησίας του διηγείται τα καθέκαστα. Η διάθεσή του να συμμετάσχει συναισθηματικά στα αφηγούμενα εκφράζεται με μια επίστρωση χιούμορ και λεπτής ειρωνείας κάτω από την οποία μπορεί την ίδια στιγμή να κρύβεται θλίψη, αγωνία, ίσως ακόμα και ένας αθέατος θυμός. Αυτή η πιο προσωπική θέαση του κόσμου, που γίνεται ολοφάνερη στον Μινώταυρο, αποτελεί μια προϋπόθεση αν όχι για περισσότερους, τουλάχιστον για πιο πιστούς αναγνώστες. Τι ζητούμε άλλωστε από ένα μυθιστόρημα πέρα από την (ψευδ)αίσθηση του αυθεντικού και του αληθινού; Ο Δημήτρης Στεφανάκης ύστερα από 23 χρόνια συγγραφικής παρουσίας εμφανίζεται με ένα βιβλίο που δεν σημαίνει απαραίτητα την επιστροφή σε όσα μας είχε ως τώρα συνηθίσει, αλλά την επιστροφή στον ίδιο του τον εαυτό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.