Για τον Ντόναλντ Τραμπ, μια ειρηνευτική συμφωνία -ή ακόμη και μια διαρκής εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς– θα μπορούσε να αποτελέσει το μεγαλύτερο διπλωματικό επίτευγμα της προεδρίας του.

Οι λεπτομέρειες και η αλληλουχία των βημάτων μιας συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα παραμένουν ασαφείς, ωστόσο η διακήρυξη προθέσεων, τόσο από το Ισραήλ όσο και από τη Χαμάς, είναι ουσιαστική.

Με τη συμφωνία να έχει την πολιτική στήριξη αραβικών κρατών και άλλων περιφερειακών δυνάμεων, πρόκειται για την καλύτερη ευκαιρία για τον τερματισμό του πολέμου από τότε που κατέρρευσε η προηγούμενη εκεχειρία τον Μάρτιο, επιστρέφοντας τη Γάζα σε μια φονική σύγκρουση που έχει αφήσει σχεδόν 68.000 νεκρούς, οι περισσότεροι εκ των οποίων άμαχοι.

Από τον Μάρτιο υπήρχαν ψίθυροι για συμφωνία, αλλά ποτέ κάτι που να έχει φτάσει τόσο κοντά. Η πρώτη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου, όπως το αποκάλεσε ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social την Τετάρτη, είναι απλή: η επιστροφή των ομήρων που κρατεί η Χαμάς με αντάλλαγμα μία περιορισμένη αποχώρηση του στρατού του Ισραήλ. Ωστόσο, ο εντοπισμός όλων των ομήρων και η διαχείριση της ισραηλινής αποχώρησης μπορεί να αποδειχθούν περίπλοκα ζητήματα αναφέρει η ανάλυση του Guardian.

Στο γνώριμο υπερβολικό ύφος του Τραμπ, ο πρόεδρος δήλωσε: «ΟΛΟΙ οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα, και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του μέχρι μια συμφωνημένη γραμμή, ως τα πρώτα βήματα προς μια Ισχυρή, Διαρκή και Αιώνια Ειρήνη. Όλες οι πλευρές θα τύχουν δίκαιης μεταχείρισης!»

Τα δύσκολα ερωτήματα

Πολλά, ωστόσο, παραμένουν ανοιχτά. Το 20-σημείων ειρηνευτικό σχέδιο που πρότεινε η κυβέρνηση επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη δημιουργία των συνθηκών για εκεχειρία και στη διαπραγμάτευση ενός μόνιμου τέλους του πολέμου. Τα δύσκολα ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της Χαμάς και το αν η οργάνωση θα αφοπλιστεί, όπως και το όραμα του Ισραήλ για το μέλλον της Γάζας, μένουν να διευθετηθούν.

Και έχουμε ξαναβρεθεί σε αυτό το σημείο: η κυβέρνηση Τραμπ έσπευδε να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα ακόμη και πριν από την ορκωμοσία του, ενώ μια βεβιασμένη εκεχειρία τον Ιανουάριο κατέρρευσε λόγω διαφωνιών σχετικά με τη σειρά απελευθέρωσης των ομήρων που παρέμεναν στη Γάζα.

Ωστόσο, αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή. Καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος μιλούσε την Τετάρτη το απόγευμα σε μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης κατά της «Antifa», ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, του έδωσε ένα σημείωμα: «Πολύ κοντά. Χρειαζόμαστε την έγκρισή σας για ανάρτηση στο Truth Social ώστε να ανακοινώσετε πρώτος τη συμφωνία».

Κανείς δεν είπε ότι ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα έπρεπε να τελειώσει με ειρηνευτικές συμφωνίες τύπου Όσλο ή μέσω πολιτικών διαβουλεύσεων. Αυτή είναι μια διαφορετική στιγμή, με έναν ανοιχτά κομματικό και απρόβλεπτο Αμερικανό πρόεδρο, που ωστόσο χρησιμοποιεί την απρόβλεπτη φύση του για να κρατά συμμάχους και αντιπάλους σε εγρήγορση.

Λέγεται επίσης ότι ο Τραμπ παρακινείται από την επιθυμία του να θεωρηθεί ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που θα λάβει το Νόμπελ Ειρήνης μετά τον Μπαράκ Ομπάμα. Το βραβείο πρόκειται να απονεμηθεί την Παρασκευή και η επιθυμία να δοθεί στον Τραμπ μια «νίκη» έχει επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις στην Ουάσινγκτον και τη Μέση Ανατολή.

Οι εντάσεις

Οι εντάσεις, ωστόσο, παραμένουν. Η Χαμάς κάλεσε τον Τραμπ και τους άλλους μεσολαβητές να «εξασφαλίσουν ότι η ισραηλινή κατοχική κυβέρνηση θα συμμορφωθεί πλήρως με τους όρους της συμφωνίας». Ο φόβος είναι πως το Ισραήλ ενδέχεται να επαναλάβει την επίθεση μόλις επιστραφούν οι όμηροι.

«Δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τα εθνικά μας δικαιώματα έως ότου επιτευχθεί ελευθερία, ανεξαρτησία και αυτοδιάθεση», ανέφερε η οργάνωση, υπαινισσόμενη την επιθυμία για παλαιστινιακό κράτος, αίτημα που ο Νετανιάχου έχει απορρίψει και ο Λευκός Οίκος έχει ουσιαστικά εγκαταλείψει.

Ο Νετανιάχου, από την πλευρά του, έχει επίσης πολιτικές ισορροπίες να διαχειριστεί. Την Πέμπτη δήλωσε ότι θα «συγκαλέσει την κυβέρνηση για να εγκρίνει τη συμφωνία και να φέρει πίσω όλους τους αγαπημένους μας ομήρους». Πρέπει όμως να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις των ακροδεξιών μελών της κυβέρνησής του, όπως του υπουργού Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς και του υπουργού Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, οι οποίοι έχουν απειλήσει να ρίξουν την κυβέρνηση σε περίπτωση εκεχειρίας.

Ο Τραμπ προσπάθησε να ξεπεράσει αυτές τις αντιρρήσεις με τη γνωστή του επιθετικότητα, απειλώντας ότι «θα ξεσπάσει κόλαση» στη Γάζα εναντίον της Χαμάς αν δεν ικανοποιηθεί η επιθυμία του για ειρήνη. Όταν ο Νετανιάχου εξέφρασε αμφιβολίες για τη συμφωνία, το Axios αναφέρει πως ο Τραμπ του είπε: «Δεν ξέρω γιατί είσαι πάντα τόσο αρνητικός… Αυτή είναι μια νίκη. Πάρτη!».

Ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να σχεδιάζει επίσκεψη στην περιοχή μέσα στο Σαββατοκύριακο για την υπογραφή της συμφωνίας. Αυτή είναι η στιγμή του και μπορεί να χρειαστεί όλο του το προσωπικό κύρος και επιρροή για να αποτρέψει μια ακόμη κατάρρευση των συνομιλιών και την επιστροφή στις συγκρούσεις, που θα συνιστούσε διπλωματική ήττα για την κυβέρνησή του.