Πόλεμο στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος έχει κηρύξει ο ηγέτης των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ, ο οποίος διαγράφει τους οπαδούς του προκατόχου του, Τζέρεμι Κόρμπιν, στρίβοντας το κόμμα προς το Κέντρο. Οι διαγραμμένοι μιλούν για «εκκαθαρίσεις» και «κυνήγι μαγισσών» ενώ στήνεται σκηνικό για μάχη στο συνέδριο του Εργατικού Κόμματος στο Μπράιτον τον Σεπτέμβριο.

Η ιδεολογική διαμάχη συνοψίζεται ως εξής: οι οπαδοί του Στάρμερ επιμένουν ότι οι Εργατικοί δεν αποτελούν κόμμα διαμαρτυρίας ούτε φοιτητικό κίνημα, ενώ οι εσωκομματικοί αντίπαλοί του αντιτάσσουν ότι το «κόμμα διαμαρτυρίας ή κόμμα εξουσίας» αποτελεί ψευδές δίλημμα και ότι τα αποτελεσματικά αριστερά κόμματα πρέπει να είναι και τα δύο για να διοχετεύουν την οργή σε μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την αλλαγή.

Η διαγραφή του Κεν Λόουτς

Η τελευταία και υψηλότερου προφίλ διαγραφή από το Εργατικό Κόμμα ήταν του 85χρονου σκηνοθέτη Κεν Λόουτς . Είχαν προηγηθεί οι διαγραφές τεσσάρων κινηματικών ακροαριστερών οργανώσεων – Resist (αντι-ιμπεριαλιστικό, διεθνιστικό κίνημα με κύριο στόχο την κατάργηση της φτώχειας), Labour Against the Withhunt (ιδρύθηκε το 2017 για να αντιταχθεί στις διαγραφές μελών του κόμματος, ιδίως με την κατηγορία του αντισημιτισμού, τον οποίο το κόμμα ταυτίζει με την κριτική προς το Ισραήλ), Labour in Exile Network (ιδρύθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο για να συγκεντρώσει όσους απελπίζονται με την κατεύθυνση που έχει πάρει το κόμμα υπό τον Στάρμερ) και Socialist Appeal (μαρξιστική οργάνωση για τη «σοσιαλιστική μεταμόρφωση της κοινωνίας»). Οποιος ανήκει στις οργανώσεις αυτές διαγράφεται αυτόματα από το Εργατικό Κόμμα.

«Αδύναμος εκτός, δυναμικός εντός»

Οι διαγραμμένοι κατηγορούν τον Στάρμερ ότι είναι πολύ αδύναμος όταν πολεμά τους Τόρις αλλά εξαιρετικά δυναμικός όταν πολεμά εσωκομματικούς του αντιπάλους.

Ο Λόουτς, παλαιό μέλος των Εργατικών που είχε αποχωρήσει «αηδιασμένος» από το κόμμα επί Τόνι Μπλερ στη δεκαετία του ’90 και επέστρεψε επί Κόρμπιν, δήλωσε ότι τον διέγραψαν επειδή δεν αποκηρύσσει του ήδη διαγραμμένους. «Είμαι υπερήφανος που συμπαραστέκομαι στους φίλους και συντρόφους που είναι θύματα της εκκαθάρισης… Ο Στάρμερ και η κλίκα του δεν θα ηγηθούν ποτέ ενός κόμματος του λαού» έγραψε στο Twitter. Ο βραβευμένος με δύο Χρυσούς Φοίνικες στις Κάννες σκηνοθέτης είναι από τα διασημότερα πρόσωπα της βρετανικής Αριστεράς.  Μέλη της αριστερής πτέρυγας των Εργατικών κατηγορούν τον Στάρμερ για «μακαρθισμό του χειρίστου είδους» επειδή διαγράφει όσους δεν αποκηρύσσουν τις διαγραμμένες οργανώσεις.

Χρειαζόταν μια τέτοια κίνηση

Πολλοί θεωρούν ότι ο Στάρμερ χρειαζόταν μια υψηλού προφίλ διαγραφή στην προσπάθειά του να εγκαθιδρύσει την εξουσία του στο Εργατικό Κόμμα, στο οποίο εγγράφηκαν δεκάδες χιλιάδες μέλη επί Κόρμπιν (2015-2019) αλλά αποχώρησαν μετά την εκλογή Στάρμερ στην ηγεσία του κόμματος. Οι Εργατικοί όχι μόνο έχασαν δύο εκλογικές αναμετρήσεις με τους Συντηρητικούς (την πρώτη από την Τερέζα Μέι και τη δεύτερη από τον Μπόρις Τζόνσον) αλλά είχαν και ιστορικά άσχημη επίδοση στις κάλπες το 2019 (τη χειρότερη σε 84 χρόνια).

Σε συνέντευξή του στους «Financial Times», ο Στάρμερ δήλωσε ότι επιθυμεί «να αναποδογυρίσει το Εργατικό Κόμμα» με έναν και μοναδικό στόχο: να κερδίσει τις επόμενες εκλογές του 2024. Κατηγόρησε την εσωκομματική του αντιπολίτευση ότι πιστεύει λανθασμένα πως θα αλλάξει τον κόσμο. Ζήτησε από τους βουλευτές των Εργατικών να «σοβαρευτούν» όσον αφορά τις εσωκομματικές διαμάχες γιατί πλήττουν την αξιοπιστία που έχει το κόμμα στους ψηφοφόρους και κάλεσε τα μέλη να αγκαλιάσουν «την κληρονομιά του Τόνι Μπλερ».

Ο Μπλερ είχε στρέψει τους Εργατικούς προς το Κέντρο, ονομάζοντάς τους Νέους Εργατικούς και οδηγώντας τους στην εξουσία (1997-2010) ύστερα από δεκαετίες στην αντιπολίτευση. Η αριστερή πτέρυγα του κόμματος απεχθάνεται τον πρώην πρωθυπουργό λόγω της απόφασής του να στηρίξει την εισβολή στο Ιράκ το 2003 αλλά και λόγω της μείωσης των κοινωνικών επιδομάτων και της στενής σχέσης του με επιχειρηματίες όπως ο Ρούπερτ Μέρντοκ και ο Μπέρνι Εκλστόουν.

Προειδοποίηση εξ αριστερών

Σήμερα, η αριστερή πτέρυγα κατηγορεί τον Στάρμερ ότι δεν θα «αναποδογυρίσει» το κόμμα αλλά θα το στρέψει εμφανώς προς τα Δεξιά. «Πρέπει να καταλάβει ότι αν το πλοίο του οποίου είναι καπετάνιος μπατάρει υπερβολικά προς τα Δεξιά, θα βουλιάξει» τον προειδοποίησε πρώην στενός συνεργάτης του Κόρμπιν.

Πρόγραμμα εθελούσιας αποχώρησης υπαλλήλων

Οι διαγραφές αποφασίστηκαν ύστερα από μαραθώνια συνεδρίαση της Εθνικής Κεντρικής Επιτροπής του Εργατικού Κόμματος, αλλά δεν ήταν το μοναδικό θέμα στην ημερήσια διάταξη. Στην ίδια συνεδρίαση συζητήθηκαν και τα άσχημα οικονομικά του κόμματος. Η Κεντρική Επιτροπή αποφάσισε ότι οι τέσσερις οργανώσεις που αποβλήθηκαν «δεν ήταν συμβατές με τους κανόνες, τους στόχους και τις αξίες των Εργατικών». Παράλληλα εισήγαγε ένα πρόγραμμα εθελούσιας αποχώρησης εργαζομένων στο κόμμα με στόχο να μειωθεί το προσωπικό κατά 90 άτομα (περίπου το 25% του συνόλου). Οι επικριτές του Στάρμερ θεωρούν ότι και οι εθελούσιες έχουν στόχο να εκκαθαριστεί το κόμμα από τους «κορμπινιστές», δηλαδή όσους προσελήφθησαν επί Κόρμπιν.

«Η νοοτροπία που διαχωρίζει πραγματικό και φανταστικό»

Αρθρο στους «Times» του Λονδίνου περιγράφει παραστατικά αν και δηκτικά τη σύγκρουση ανάμεσα στις δύο φράξιες των Εργατικών. Η σύγκρουση «οφείλεται εν μέρει στη νοοτροπία που είναι ενδημική στη βρετανική Ακροαριστερά και η οποία διαχωρίζει εντελώς τους Εργατικούς, το πραγματικό πολιτικό κόμμα, από τους “πραγματικούς Εργατικούς” – ένα φανταστικό κόμμα με άψογα διαπιστευτήρια όσον αφορά τον συνδικαλισμό, την κοινωνική δικαιοσύνη, την εξωτερική πολιτική και το περιβάλλον, το οποίο ομολογουμένως δεν έχει υπάρξει ποτέ αλλά αν κατάφερνε να υπάρξει θα ήταν αδιαμφισβήτητα ακαταμάχητο για τους ψηφοφόρους. Σύμφωνα με αυτή τη νοοτροπία, το κυριότερο εμπόδιο για το “Πραγματικό Εργατικό Κόμμα” είναι το Εργατικό Κόμμα: παραδόξως, οι επιθέσεις του Λόουτς προς τους Εργατικούς έδειχναν πόσο αυθεντικά Εργατικός ήταν ο ίδιος».

Προβάδισμα των Συντηρητικών στις δημοσκοπήσεις

Οι δημοσκοπήσεις δεν είναι ενθαρρυντικές για τον Στάρμερ. Σύμφωνα με την τελευταία σφυγμομέτρηση από την YouGov για τους «Times», η πρόθεση ψήφου για τους Συντηρητικούς φθάνει το 44% ενώ για τους Εργατικούς το 31% (ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες με 8% και οι Πράσινοι με 6%). Καταλληλότερος για πρωθυπουργός θεωρείται ο Τζόνσον (37%) παρά ο Στάρμερ (27%), αν και ένας στους τρεις ψηφοφόρους παραμένει αναποφάσιστος.