Φέτος στις 20 Ιουλίου συμπληρώνονται εβδομήντα πέντε χρόνια από την επιχείρηση Βαλκυρία , με την οποία έγινε η απόπειρα δολοφονίας, του Χίτλερ από τον Γερμανό συνταγματάρχη Klaus Senk von Staufenberg . Πολλές ευρωπαϊκές και ελληνικές εφημερίδες αναφέρουν την επέτειο αυτή, ως ύψιστη στιγμή αντίστασης κατά τη διάρκεια του Ναζισμού στη Γερμανία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ναι μεν , η απόπειρα έγινε με στόχο τη δολοφονία του Φύρερ, αλλά δεν είχε την έννοια της αντίστασης. Για να βάλλουμε τα πράγματα στη σωστή τους θέση, η ιστορία έχει ως ακολούθως :
Το καλοκαίρι του 1944 η ναζιστική Γερμανία, που τα προηγούμενα χρόνια είχε καταλάβει όλη σχεδόν την Ευρώπη, βρίσκεται σε τραγική κατάσταση. Οι Σοβιετικοί είχαν απωθήσει τα γερμανικά στρατεύματα στο Στάλινγκραντ και είχαν πάρει του ναζιστές στο κυνήγι με κατεύθυνση το Βερολίνο. Από τη μεριά της δύσης οι Αγγλοαμερικάνοι μόλις είχαν πραγματοποιήσει τη μεγάλη απόβαση στη Νορμανδία της Γαλλίας, ώστε οι γερμανικές δυνάμεις εβάλοντο από την ανατολή και τη δύση.
Στη φάση αυτή οι Γερμανοί στρατηγοί του στρατού είδαν ότι δεν ήταν πλέον δυνατόν να κερδίσουν τον πόλεμο. Έτσι σκέφθηκαν, να κλείσουν το δυτικό μέτωπο με τους Αγγλοαμερικάνους, δηλαδή να τα βρουν μαζί τους και να συγκεντρώσουν τις δυνάμεις τους στο ανατολικό μέτωπο, θεωρώντας ότι θα τα έβγαζαν πέρα μόνο με τους Ρώσους.
Όμως μια τέτοια ενέργεια, διαπίστωσαν πως ήταν αδύνατη, όσον καιρό υπήρχε ο Χίτλερ. Έτσι η μόνη λύση ήταν να βγάλουν από τη μέση τον Φύρερ με δολοφονία.
Οι απόπειρες
Η πρώτη απόπειρα έγινε λίγο νωρίτερα, όταν ο Χίτλερ ταξίδεψε από την Πρωσία στο Βερολίνο με αεροπλάνο. Οι στρατηγοί έβαλαν μέσα σ’ αυτό εκρηκτικά , για να καταστραφεί το αεροπλάνο στον αέρα. Όμως τότε δεν υπήρχαν ακόμη οι ωρολογιακοί μηχανισμοί. Έτσι σκαρφίστηκαν ένα μηχανισμό, που θα οδηγούσε στην έκρηξη με τη διαφορά της ατμοσφαιρικής πίεσης. Το αεροπλάνο σηκώθηκε ωραία από την Πρωσία και προσγειώθηκε ομαλά στο Βερολίνο. Ο μηχανισμός δεν λειτούργησε. Έτσι οι στρατιωτικοί στράφηκαν σε άλλο σχέδιο.
Εκείνη την εποχή υπήρχε ο συνταγματάρχης Φον Στάουφενμπεργκ , ο οποίος είχε πολεμήσει με τον Ρόμμελ στη βόρειο Αφρική και είχε τραυματιστεί στο βραχίονα, μετά βρέθηκε στο ανατολικό μέτωπο, όπου έχασε το ένα μάτι του. Παρ’ όλ’ αυτά παρέμεινε στο στράτευμα ως επιτελικός αξιωματικός, ώστε έπαιρνε μέρος στις στρατηγικές συσκέψεις του Χίτλερ. Έτσι, οι στρατηγοί μύησαν τον συνταγματάρχη στο σχέδιό τους και ένα βράδυ, που υπήρχε πάλι μια επιτελική σύσκεψη, υπό τον Χίτλερ, εκλήθη και Στάουφενμπέργκ. Αυτός προσήλθε με μια τσάντα, που ήταν γεμάτη εκρηκτικά. Το τραπέζι ήταν μεγάλο και βαρύ, επάνω στο οποίο ήταν απλωμένοι στρατιωτικοί χάρτες. Κατά την ώρα της συζήτησης, ο Στάουφενμπεργκ πήγε δίπλα στον Χίτλερ και άφησε έντεχνα κάτω από το τραπέζι την τσάντα του. Σε κάποια στιγμιαία ανάπαυλα, κάνοντας πως πάει στην τουαλέτα, έφυγε βιαστικά από το οίκημα. Τη φυγή του όμως πρόσεξαν οι φρουροί του κτηρίου.
Μετά από λίγο έγινε μια μεγάλη έκρηξη από την οποία σκοτώθηκαν τέσσερις επιτελικοί, αλλά του Χίτλερ σκίστηκαν μόνο τα ρούχα. Τι είχε συμβεί : Παρ’ όλο που δίπλα στα πόδια του Χίτλερ ήταν η τσάντα με τα εκρηκτικά, σε κάποια φάση αυτός μετακινήθηκε από εκεί , για να δείξει ένα σημείο στον απλωμένο χάρτη. Αυτή η κίνηση τον έσωσε.
Αμέσως στη Γερμανία μεταδόθηκε η είδηση περί της δολοφονίας του Φύρερ. Οι μυημένοι στρατηγοί και όσοι ήταν μαζί τους κινήθηκαν γρήγορα και σε όλα σχεδόν τα στρατόπεδα της Γερμανίας, συνέλαβαν και απομόνωσαν τους φανατικούς διοικητές. Όμως κατά τα χαράματα τα ραδιόφωνα μετέδωσαν την είδηση, πως ο εκλεκτός Φύρερ του γερμανικού λαού, σώθηκε, με κάποιες μόνο αμυχές.
Αμέσως ενεργοποιήθηκαν τα SS, απελευθέρωσαν τους διοικητές, έπιασαν όσους είχαν κινηθεί και τους έστησαν στον τοίχο. Οι φρουροί του κτηρίου που έγινε η συνεδρίαση, ανέφεραν την γρήγορη και ύποπτη αναχώρηση του συνταγματάρχη, ώστε μέχρι το μεσημέρι συνελήφθη κι αυτός. Αμέσως δε εξετελέσθηκε, ως προδότης. Την ημέρα εκείνη, όπως έγραψαν λίγο μετά οι γερμανικές εφημερίδες τουφεκίστηκαν χωρίς καμιά διαδικασία , 1200 ανώτεροι στρατιωτικοί.
Ο συνταγματάρχης Στούφενμπεργκ πέρασε τα πρώτα χρόνια στην ιστορία ως προδότης της πατρίδας.
Η τύχη του Χίτλερ
Όταν στην αρχή του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου ο Αυστριακός Αδόλφος Χίτλερ ντύθηκε γερμανός στρατιώτης, στάλθηκε στο γαλλικό μέτωπο του Βερντέν. Μόλις ο λόχος του έφθασε εκεί έγινε ένας σφοδρός βομβαρδισμός, από τον οποίο σκοτώθηκε όλος ο λόχος πλην του Χίτλερ, ο οποίος είχε προλάβει να πηδήξει σ’ ένα χαντάκι. Αυτή η επιβίωσή του θεωρήθηκε ως ανδραγάθημα και έτσι του έδωσαν το βαθμό του δεκανέα, με τον οποίο και απολύθηκε μετά τέσσερα χρόνια.
Ο πόλεμος στο μέτωπο του Βερντέν, που κόστισε 750 χιλιάδες νεκρούς, διεξήχθηκε ουσιαστικά μέσα στα χαρακώματα. Σε κάποια φάση ο Χίτλερ, που βρισκόταν εκεί βρήκε ένα αδέσποτο σκυλί, στο οποίο έδωσε κάτι να φάει, μια και ήταν θεονήστικο. Έκτοτε ο σκύλος πήγαινε δίπλα στον Χίτλερ, ο οποίος τον χάιδευε και τον τάϊζε. Μια μέρα που βρέθηκε πάλι ο σκύλος κοντά στον Χίτλερ, αυτός τον πήρε και τον επέδειξε στους άλλους συναδέλφους του , που ήταν μέσα στο χαράκωμα. Αυτοί, τότε άρχισαν να γελούν και ταυτόχρονα να τον προγκάρουν. Ο Χίτλερ εκνευρίσθηκε, πήρε το σκύλο του και βγήκε από το όρυγμα. Μόλις αυτός έφυγε, έγινε ένας σφοδρός βομβαρδισμός στο σημείο εκείνο, που σκότωσε όλους, όσοι ήτα μέσα στο χαράκωμα. Έτσι ο μετέπειτα Φύρερ την γλύτωσε για δεύτερη φορά στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Χίτλερ αναμείχθηκε τυχαία με την πολιτική. Ένα βράδυ του 1919 πήγε σε μια μπυραρία του Μονάχου, όπου σ’ ένα μεγάλο τραπέζι καθόταν μια παρέα και συζητούσε πολιτικά. Αυτοί εκεί ήθελαν τότε να ιδρύσουν το Εργατικό Εθνικιστικό Κόμμα της Γερμανίας και αναφερόταν στα αποτελέσματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που ήταν λίαν επιβαρυντικά για τη Γερμανία. Ακούγοντας τη συζήτηση ο Χίτλερ ζήτησε να πει κι αυτός τη γνώμη του. Ο λόγος του ήταν λίαν εντυπωσιακός, ώστε το νεοσύστατο κόμμα τον έχρησε αργότερα σε αρχηγό.
Το 1933 ο Χίτλερ κατάφερε να γίνει πρωθυπουργός στη Γερμανία, αλλά δεν ξέχασε τον τόπο που ξεκίνησε. Έτσι κάθε χρόνο, την ημέρα που γνωρίστηκε ο Χίτλερ με την παρέα του, την καθιέρωσε ως επέτειο, ώστε πήγαινε από το Βερολίνο στο Μόναχο, όπου στην ίδια μπυραρία έβγαζε ένα λόγο.
Από το 1919 μέχρι το 1933 το Ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ είχε γίνει μέγα και τρανό, διαπράττοντας συγχρόνως πολλά εγκλήματα. Κοντά στους τόσους οπαδούς που δημιούργησε, εμφανίστηκαν και πολλοί δημοκράτες, που μισούσαν το κόμμα και τον Χίτλερ. Έτσι, ένας μαραγκός του Μονάχου, ονόματι Georg Elser , φανατικός αντιναζιστής, αποφάσισε να «καθαρίσει» τον Χίτλερ. Ξέροντας, πότε ήταν η επέτειος στην οποία μιλούσε ο Χίτλερ στην μπυραρία, πήγαινε μια βδομάδα νωρίτερα, τα μεσάνυχτα, όταν αυτή έκλεινε και έφευγε το προσωπικό, και δούλευε σε μια κολώνα, δίπλα σ’ ένα τραπέζι από το οποίο μιλούσε ο Χίτλερ. Κάνοντας εκεί ένα κουβούκλιο, έβαλε μέσα εκρηκτικά και κανόνισε να εκραγούν την ώρα που θα μιλούσε ο Φύρερ. Μετά από αυτήν την ενέργεια ο Έλσερ πήρε το δρόμο για την Ελβετία, για να περάσει κρυφά τα σύνορα.
Την ημέρα που ήταν να έρθει ο Χίτλερ στο Μόναχο, χάλασε ο καιρός και το αεροπλάνο μεν ήρθε , αλλά καθυστερημένα δυο ώρες. Έτσι, τα εκρηκτικά εξερράγησαν, μα στην μπυραρία δεν ήταν κανένας.
Ο Χίτλερ τη γλίτωσε ήδη για τρίτη φορά.
Ο μαραγκός, αφού ταλαιπωρήθηκε δυο μέρες για να φτάσει στα ελβετικά σύνορα, την ώρα που προσπαθούσε να περάσει τη διαχωριστική γραμμή, τον εντόπισαν Γερμανοί συνοριοφύλακες και τον συνέλαβαν. Θεωρήθηκε φυγάς από την εμπόλεμη πατρίδα και χωρίς διαδικασίες τον σκότωσαν.
Ο Χίτλερ στη σύντομη σχετικά ζωή του, γλίτωσε πέντε φορές το θάνατο. Ως φαίνεται ο καλός Θεός ήθελε να τιμωρήσει τους ανθρώπους με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που κόστισε 60 εκατομμύρια περίπου νεκρούς.
*Ο κ. Θεόδωρος Αυγερινός είναι συνταξιούχος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
