Εθνικό Θέατρο: Ενα επισκεπτήριο διαφορετικό από τα άλλα 

«Αγαπημένε ασθενή! Κάποτε υπήρξα και εγώ στη θέση σου για καιρό. Υπήρξα ανήμπορος και αποξενωμένος από το καθετί. […] Πολλές φορές έχανα την πίστη μου εντελώς, ειδικά όταν δεν μπορούσα πια να κουνηθώ ή όταν εξαρτιόμουν τελείως από την καλή θέληση των άλλων και το σώμα μου δεν με υπάκουε παρά μόνο πονούσε. Μια νύχτα λοιπόν, όταν ακόμα και ο ύπνος με είχε εγκαταλείψει, μου συνέβη κάτι που δεν θα το ξεχάσω όσο ζω… Είδα –μάλλον με τη φαντασία μου –τρεις ανθρώπους να μπαίνουν μέσα στον θάλαμο και να μου χαμογελούν. […] Οι άνθρωποι αυτοί που μου ήταν άγνωστοι άρχισαν να μου παίζουν θέατρο και να μου απαγγέλλουν ποιήματα, με κάνανε να γελάσω και να συγκινηθώ».

Για τους νοσηλευομένους οι ώρες στο νοσοκομείο περνούν τόσο αργά όσο και ο ρυθμός με τον οποίο πέφτουν οι σταγόνες του ορού. Η στιγμή του επισκεπτηρίου είναι μοναδική, γιατί θα δουν συγγενείς και φίλους, θα μιλήσουν και θα ξεχαστούν. Για εκείνους όμως που ξέρουν ότι η αποθεραπεία τους θα διαρκέσει αρκετά μεγάλο διάστημα ή θα χρειαστεί να περάσουν το κατώφλι του νοσοκομείου κάμποσες φορές αυτές οι στιγμές του επισκεπτηρίου αποκτούν μεγαλύτερο νόημα.

Με στόχο να φτάσει η τέχνη του θεάτρου δίπλα σε αυτούς τους νοσηλευόμενους συμπολίτες μας και να τους παράσχει αλληλεγγύη και ελπίδα, το Εθνικό Θέατρο και οι ηθοποιοίΗλίας ΚουνέλαςκαιΙφιγένεια Γρίβα πραγματοποιούν καθημερινά το δικό τους «Επισκεπτήριο» στα δημόσια νοσοκομεία εδώ και τέσσερα χρόνια. Πρόκειται για μια δωρεάν δράση του Εθνικού Θεάτρου που προσφέρει την ευεργετική επίδραση της τέχνης σε αυτούς που την έχουν ανάγκη περισσότερο από τον καθένα μας.

Η σύλληψη της όλης δράσης ανήκει στον κ. Κουνέλα, η μακρά νοσηλεία του οποίου, αρκετά χρόνια πριν, τον ενέπνευσε για την υλοποίηση της δράσης. Μάλιστα ο ίδιος έγραψε την παραπάνω επιστολή που μοιράζει η κοινωνική υπηρεσία στους μακροχρόνια νοσηλευομένους. Οπως εξηγεί στο «Βήμα», «αφού παίξαμε σε διάφορες σκηνές, είδαμε ότι αυτό δεν μας γέμιζε. Θέλαμε να ξέρουμε το όνομα και το πρόσωπο του θεατή. Σιγά-σιγά άρχισα να κάνω θέατρο σε σπίτια, όπου ο θεατής καθόταν στο ίδιο επίπεδο με τον ηθοποιό και έχουν κοινό ψυχικό κόστος. Μετά μου ήρθε αυτή η σκέψη. Πώς θα γινόταν να παίζουμε θέατρο σε ανθρώπους που είναι σε επείγουσα κατάσταση και έχουν εντελώς διαφορετικό τρόπο να ακούν; Στην ουσία όλο αυτό δεν προέκυψε από κάποια ανάγκη αλληλεγγύης για να κάνουμε καλό στην ανθρωπότητα, υπήρχε βέβαια και αυτό σαν αίσθηση, αλλά κυρίως ήταν η αναζήτηση μιας καινούργιας γλώσσας θεατρικής». Ετσι λοιπόν το «Επισκεπτήριο» ξεκίνησε τις παραστάσεις του τον Νοέμβριο του 2014, την πρώτη χρονιά μαζί με τους δύο ηθοποιούς βρισκόταν και οΣτέλιος Ανδρονίκου.

Με όχημα την παγκόσμια διαχρονική λογοτεχνία, τον θεατρικό και τον ποιητικό λόγο, οι ηθοποιοί επισκέπτονται κάθε φορά έναν θάλαμο ή και έναν ασθενή, του παραθέτουν μια λίστα με έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας –όπως των Ντοστογέφσκι, Χεμινγκγουέι, Τολστόι -, οι ασθενείς επιλέγουν και το έργο ζωντανεύει επιτόπου μπροστά στα μάτια τους, με τα πιο απλά και αυθεντικά μέσα που μπορεί να διαθέτει ένας ηθοποιός: το σώμα και τη φωνή του. Κατά αυτόν τον τρόπο οι ηθοποιοί παρέχουν στον ασθενή ψυχική υποστήριξη, μεταγγίζουν χαρά, χιούμορ, ελπίδα και συμπαραστέκονται στην αποθεραπεία τους.

Σε αυτά τα τέσσερα χρόνια το «Επισκεπτήριο» έχει δώσει περισσότερες από 500 παραστάσεις και τα συναισθήματα που εισπράττουν κάθε φορά οι δύο ηθοποιοί είναι διαφορετικά. «Με διαφορετικά συναισθήματα πηγαίνουμε και με διαφορετικά φεύγουμε από τον κάθε θάλαμο. Πολλές φορές το συζητάμε μεταξύ μας και είναι δύσκολο να τα περιγράψεις με λόγια. Ο,τι και να πούμε, είναι πολύ λιγότερο από αυτό που νιώθουμε. Είναι κάτι που μας έχει αλλάξει τη ζωή, τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, αυτά που θέλουμε. Καταλαβαίνεις την αξία που αναπνέεις. Τα θεωρούμε όλα τόσο δεδομένα, ενώ δεν είναι» λέει στο «Βήμα» η κυρία Γρίβα.

Ανάμεσα στους ηθοποιούς και στους ασθενείς-θεατές δημιουργούνται σχέσεις δυνατές, κάποιους τούς επισκέπτονται παραπάνω από μία φορά, ενώ με άλλους διατηρούν επαφές μέχρι και σήμερα, παρ’ όλο που εκείνοι μπορεί να βρίσκονται στην επαρχία. «Δεν θεωρούμε τη δράση μία ακόμα παράσταση, ήταν κάτι που μας απασχολούσε πολύ σύγκορμα. Μας παρέσυρε ο Ηλίας μέσα σε όλο αυτό και για εμάς πια τα νοσοκομεία είναι τα σπίτια μας. Είναι σαν να πηγαίνουμε στους συγγενείς μας. Γνωρίζουμε κόσμο και είναι πλέον μέρος της μεγάλης μας οικογένειας. Μιλάμε μαζί τους, τους σκεφτόμαστε. Μας περιμένουν όταν δεν πάμε, μας παίρνουν τηλέφωνα. Ξέρουμε ότι ενώ εδώ εμείς καθόμαστε και συζητάμε τα προβλήματά μας υπάρχουν εκεί έξω πέντε-έξι άνθρωποι που είναι 24 ώρες καθηλωμένοι στο κρεβάτι εδώ και αρκετά χρόνια και με υπομονή και αισιοδοξία αντιμετωπίζουν τη ζωή» σημειώνει η κυρία Γρίβα, με τον κ. Κουνέλα να καταλήγει: «Είναι εκεί στο πόστο τους, σαν φύλακες, σαν ακρίτες της ανθρώπινης ψυχής».