Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Το ξινό, το γλυκό, το πικρό και το αλμυρό ήταν οι βασικές γεύσεις ως το 1908, που ο ιάπωνας χημικός Κικουνάε Ικέντα μίλησε για τη γεύση ουμάμι, ενώ μόλις το 2000 εντοπίστηκαν επάνω στη γλώσσα οι ειδικοί κάλυκες που την ανιχνεύουν. Πόσο μπροστά ήταν οι Ιάπωνες, θα πεις. Χα! Εχω στα χέρια μου και διαβάζω το «Βυζαντίου γεύσεις» του άγγλου φιλολόγου και ιστορικού Αντριου Ντάλμπι, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη, και ξέρεις τι μαθαίνω; Πως στο βυζαντινό εγχειρίδιο «Περί τροφών σύνταγμα» καταγράφονται οκτώ γεύσεις που είναι: η γλυκιά, η πικρή, η αλμυρή, η δριμεία, η λιπαρή, η στυφή, η ουδέτερη και η γεύση που λιώνει. Μάλιστα! οκτώ γεύσεις! Επίσης, έμαθα ένα σωρό κουτσομπολιά της εποχής, όπως ότι ο Κωνσταντίνος Η’ ήταν δεινότατος γνώστης της τέχνης των καρυκευμάτων, ότι στους γάμους του αυτοκράτορα Μαυρικίου η Κωνσταντινούπολη γιόρταζε για επτά ημέρες και ήταν στολισμένη με σκεύη αργυρά και ότι στα χρόνια του Ιουστινιανού, η Μέση Οδός της Πόλης, που τη διέσχιζε από τα ανατολικά προς τα δυτικά φιλοξενώντας πάνω από 500 ιερόδουλες, ήταν και η οδός του λιανικού εμπορίου.

Ο λαός, ο κλήρος και η αριστοκρατία μοιράζονταν διάφορες παράδοξες πεποιθήσεις. Για παράδειγμα, πως το σκόρδο, το κρεμμύδι, το πράσο, το σινάπι, το λάχανο, ο μάραθος και κάμποσα ακόμη βοηθούν στο αδυνάτισμα. Ή πως οι ελιές δεν είναι και πολύ θρεπτικές! Οι δε περιηγητές εκπλήσσονταν καθώς δοκίμαζαν τις καινούργιες για εκείνους γεύσεις της ρετσίνας και του γάρου (σάλτσα από ψάρι). Μπαχαρικά, κρασιά και συνταγές από τις τραπεζαρίες των αυτοκρατόρων, των μοναστηριών, των ταβερνών και των φτωχών σπιτιών γίνονται μια απολαυστική αφήγηση σχετικά με την καθημερινή ζωή των ηγεμόνων και των υπηκόων της πολυπολιτισμικής Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η σχεδόν ηδονική ανάγνωση περιλαμβάνει αυτοκρατορικό λαϊφστάιλ, συνταγές, γνώσεις και παλατιανά μυστικά γύρω από την ιδιαίτερη κουζίνα των Βυζαντινών, αλλά και άγνωστες λέξεις. Ηξερες, ας πούμε, ότι τα καρπούζια λέγονταν μηλοπέπονες και πως η «ψήνασις σουγλιταρέα» ήταν το ψητό κρέας σε σούβλα;

Το δε αγιοζούμι… Αλλά, όχι, εδώ σταματώ, και σε αφήνω να το ανακαλύψεις διαβάζοντάς το. Και προχωρώ σε άλλες λεπτές απολαύσεις, ουχί πνευματικές, αλλά υλικές. Ανακάλυψα λοιπόν ένα πολύ ωραίο μέλι. Είναι το Θυμαρίσιο με Μύρτιλο, από την εταιρεία Χρυσόμελο. Ξεχωριστή γεύση με γλυκόξινη αντίθεση, σε ένα προϊόν που συνδυάζει το πολύ καλό μέλι των παραγωγών Ιωάννη Ταμπάρη και Χρύσας Νικηφόρου με το ελληνικό μύρτιλο. Μπορεί να μπει σε σαλάτες (σε ντρέσινγκ), στη μαγειρική (σε πιάτα με φρούτα), στο γιαούρτι, στο ψωμί ή τη φρυγανιά, αλλά τρώγεται και σκέτο, σαν γλυκό του κουταλιού!

Ενα άλλο πρωτότυπο γλυκό τώρα είναι τα Μπισκότα από βαλανίδι Κέας. Πήρα το πρώτο για να συνοδεύσω τον καφέ και μου πήραν το σακουλάκι από τα χέρια μετά από μάχη! Υπέροχα μπισκότα, μοσχομυριστά και αφράτα. Η Μάρσι Μέιγερ, που τα φτιάχνει στην Τζια, δεν προλαβαίνει να τα φουρνίζει. Η παραγωγή είναι σχετικά μικρή, οπότε αν βρεθείτε στο νησί, στοκάρετε. Κάτι ξέρουν οι σκίουροι που τρελαίνονται για τα βαλανίδια και τα κρύβουν σε απρόσιτες κρυψώνες!

*Δημοσιεύθηκε στο BΗΜΑ GOURMET το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2015.