Το Πολυπλαγκτοτεχνείον

1. Επειδή στην περηφάνεια-μας, στην εξυπνάδα-μας και στη μοναδικότητά-μας ταιριάζουν οι ακρότητες περί μεγάλων επιτυχιών (στην αρχαιότητα συνήθως), όσο και οι ακρότητες περι αποτυχιών (οι οποίες όμως είναι πάντοτε απότοκες ξενικής επιβουλής), η περιγραφή της κατάστασης στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο δέν θα μπορούσε να είναι εξαίρεση. Βλέπετε, άλλωστε, και πώς «διαβάζεται» σήμερα το ανέλπιστο εκείνο γεγονός Ελευθερίας του 1973: Πάμπολλοι συμπολίτες-μας δέν μπορούν να ‘φχαριστηθούν τη μνήμη εκείνης της μεγάλης 17 Νοεμβρίου, διοτι το μέν όνομα το σφετερίσθηκαν μωροί φονιάδες, τη δε γιορτή την κουκουλώνουν βερμπαλιστές και μπαχαλάκηδες. Ασε που πασίγνωστος δημοσιογράφος (προ 10-ετίας) αρνήθηκε να μεταδώσει τα μαγνητοφωνημένα Πρακτικά της παράνομης σύσκεψης των Καθηγητών του Πολυτεχνείου (το πρωί μετά την εισβολή του στρατού) –σύσκεψη όπου ακούσθηκε η διακήρυξη «Υπέρ της αποκαταστάσεως της Δημοκρατίας εν τη Χώρα». [Καλά, σου λέει, είναι ποτε δυνατόν να έχουν ειπωθεί τέτοια πράματα απο… ταξικούς εχθρούς;]

Σε ανάλογο μήκος κύματος διαστρέβλωσης βρισκόταν (επι πολλά χρόνια) και η άποψη πολλών πολιτικών και πλήθους συμπολιτών μας: «Πώς εσείς οι καθηγητές ανέχεσθε τη διάλυση και τη βρόμιση του Πολυτεχνείου απο εσωτερικούς και εξωτερικούς καταπατητές της νομιμότητας». Η απόκρισή-μου, τριάντα χρόνια τώρα, ήταν πως αυτή η μομφή ήταν μάλλον φαρισαϊκή: Ετούτη η προφανής τροχοπέδη στην Ανάπτυξη εξαιτίας αυτών των ενδοπανεπιστημιακών ασχημιών, ετούτη η στέρηση του Λαού απ’ τα πολιτισμικά και τα οικονομικά οφέλη που φέρνει η ανεμπόδιστη παιδεία της Καινοτομίας, όλες λοιπόν οι ζημιές εξαιτίας των εμφανώς εξωπανεπιστημιακών τερτιπιών που κάτσαν στο σβέρκο καί του Πολυτεχνείου, όλα είναι απότοκα της μυωπίας των Κομμάτων και των Αποκομμάτων, που βρήκαν τζάμπα διαφημιστές και τζάμπα ξέφραγον τόπο για να πάρουν το δικό-τους το βραχυπρόθεσμο (και ασήμαντο) κέρδος.

Απ’ την άλλη μεριά, είχαμε και τη συνδυασμένη επίπτωση της συνεχούς αυξήσεως του (υπουργικώς αποφασιζομένου) αριθμού εισαγομένων, μεταγραφομένων κ.λπ., και της συνεχούς μειώσεως της δημόσιας χρηματοδότησης και του διορισμού διδακτικού προσωπικού, κ.λπ.

Τέλος, η Κρίση επιτάχυνε την αποβιομηχάνιση κι έφερε μια ταχύτατη υποβάθμιση των τεχνικών επαγγελμάτων –ιδιαίτερα στον τομέα των έργων Πολιτικού Μηχανικού.

2. Τί θα περίμενε κανεις απ’ τη συρροή όλων αυτών των δυσμενών περιστάσεων; Εύλογο θα ήταν να περιμένομε μιαν ανάλογη κάμψη (i) στην ποιότητα της διδασκαλίας και (ii) κυρίως στην επιστημονική στάθμη των Πολυτεχνικών Σχολών στη Χώρα μας.

Ωστόσο, φαίνεται οτι κατι τέτοιο δέν συνέβη –όσο κι άν ακούγεται παράξενο. Ιδού μερικά στοιχεία για τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ που μου είναι οικειότερη:

α) Ηδη απ’ τη 10-ετία 1996-2007, με βάση τις επιστημονικές δημοσιεύσεις και τις ετεροαναφορές στο SCOPUS, η Σχολή αυτή κατατασσόταν 3η Πανευρωπαϊκώς, μετά το Imperial College του Λονδίνου και το ΕΤΗ της Ζυρίχης (Μ.Α. Μιμίκου: «School of Civil Engineering Research Activities 1996-2007», Athens, 2009).

β) Στην φετεινή παγκόσμια έρευνα «QS World University Rankings» χρησιμοποιήθηκαν κριτήρια «φήμης» της κάθε Σχολής (μεταξύ Πανεπιστημιακών και μεταξύ Εργοδοτών), καθώς και κριτήρια ερευνητικού έργου (δημοσιεύσεις). Μεταξύ 2.000 Σχολών Πολ. Μηχανικών παγκοσμίως, η Σχολή του ΕΜΠ έρχεται 4η στις αναφορές δημοσιεύσεων! Για όσους τυχαίνει να μή γνωρίζουν τον τρόπο παραγωγής ερευνητικών εργασιών διεθνούς στάθμης, είναι σκόπιμο να θυμίσουμε το απαιτούμενο ύψος και τη βαθειά ειδίκευση των γνώσεων, καθώς και τη συλλογικότητα και την οργάνωση της ερευνητικής Ομάδας –άρα και του ενεργού ρόλου των φοιτητών. Και διερωτώμαι: Ξέρετε πολλούς τομείς εθνικών δράσεων με ανάλογες παγκόσμιες πρωτιές; Το γεγονός γίνεται ακόμη εντυπωσιακότερο όταν σημειωθεί οτι στο ίδιο κριτήριο «αναφορών σε δημοσιεύσεις» η Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ κατατάσσεται τώρα πρώτη στην Ευρώπη και στην Αμερική! Η δέ φήμη-της στους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα (δηλαδή η φήμη στην πρακτικότητα της διδασκαλίας) την κατατάσσει 8η σ’ όλη την Ευρώπη –κι είναι ετούτο εντυπωσιακότερο επίτευγμα, άν ληφθεί υπόψη η στρεβλή περι Ελλάδος εικόνα παγκοσμίως. Σπεύδω δέ εδώ να σημειώσω οτι και σ’ άλλες Σχολές του ΕΜΠ, και σ’ άλλα ελληνικά Τεχνικά Πανεπιστήμια, η κατάσταση απ’ αυτές τις απόψεις είναι παρόμοια.

3. Είμαι λοιπόν βέβαιος οτι πλήθος ΜΜΕ της Χώρας θα θελήσουν τώρα να εξασφαλίσουν συνεντεύξεις με τους αθόρυβους αυτούς εργάτες της διανόησης και της ανάπτυξης του τόπου. Τουλάχιστον με την ίδια προθυμία και συχνότητα με την οποίαν παίρνουν συνεντεύξεις απο συμπαθείς τραγουδιστές ή και αγανακτισμένους πολιτικούς. Και διοτι απο τις δυο αυτές σεβαστές κατηγορίες συμπολιτών-μας θα είναι δύσκολο να μάθει η δημοσιογράφος πώς θα επιτευχθεί η Ανάκαμψη της Χώρας –ενώ οι διδάσκοντες σ’ ενα Τεχνικό Πανεπιστήμιο μπορούν τουλάχιστον να υποδείξουν πώς θα επιτευχθεί η Καινοτομία, το μόνο που μπορούμε να πουλήσουμε αφού, ευτυχώς, δέν έχομε πια να πουλήσομε φτηνά μεροκάματα, όπως παλαιότερα (τώρα είμαστε ίδιοι με την Ισπανία –ενώ επι χρόνια την ξεπερνούσαμε σε αμοιβές!). Δεδομένου λοιπόν οτι περιμένομε την Ανάκαμψη απ’ την Καινοτομία κυρίως, εύλογο είναι να προτάξομε στα πολιτικά-μας ενδιαφέροντα την αποδοτική λειτουργία των Πανεπιστημίων μας. Ενώ, μερικές δεκάδες χρόνια τώρα, μάλλον τα υπονομεύαμε πολλαπλώς:

α) Με την όψιμη άσκηση «κοινωνικής» πολιτικής στην είσοδο των Πανεπιστημίων αντί για την έγκαιρη αναίρεση της ανάντη κοινωνικής αδικίας –και υπαινίσσομαι το αμέτρητο πλήθος εισαγομένων (καί μετεγγραφομένων παντός είδους).

β) Με τη διεθνώς μοναδική κατάργηση της ρωμαλέας (και δαπανηρότατης) Επαγγελματικής κρατικής εκπαίδευσης –την οποία την υπονομεύσαμε κι άλλο με την αθρόα πανεπιστημιοποίηση των δυνατών τριτοβάθμιων επαγγελματικών Σχολών μας.

γ) Με την ενθάρρυνση των αποφοίτων των Λυκείων-μας να διοικούν τα Πανεπιστήμια: νομίμως μέν (μέσω διεθνώς πρωτοφανών Νόμων) ή παρανόμως (μέσω των θρυλουμένων μυστικών προεκλογικών συμφωνιών υποψηφίων πρυτάνεων και «φοιτητικών» δήθεν παρατάξεων).

δ) Με τη δημιουργία του μοναδικού στη Χώρα κενού δημοκρατικού κοινωνικού ελέγχου –αφού στα ελληνικά Πανεπιστήμια παρατηρείται η διεθνής πρωτοτυπία να μήν υπάρχει κανενός είδους φύλαξη· με αποτέλεσμα να κυβερνάει αυτός που έχει τα ισχυρότερα λαρύγγια και τα δυνατότερα μπράτσα (είτε απο μέσα, είτε απ’ έξω απ’ το Πανεπιστήμιο) –και νά ‘χει και το θράσος να βαφτίζει τον τσαμπουκά-του «άσυλο ιδεών»…

4. Άν όλα τούτα τα τερτίπια λέγονται φιλολαϊκή (και πανεπιστημιακή τάχα) πολιτική, τότε φοβούμαι κι άλλο για το μέλλον των παιδιών μας. Περισσότερο κι απ’ όσα δεινά σχεδίαζαν μετά μανίας ο Κίσινγκερ παλιά κι η Μέρκελ σήμερα εις βάρος των –τάχα.

Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.