Με νέες νομοθετικές αλλαγές θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση τα θέματα βίας στα ΑΕΙ.

Αυτές περιλαμβάνουν σχέδιο περιορισμένης πρόσβασης ανά κτίριο κατά προτεραιότητα στα κεντρικά ανώτατα ιδρύματα της χώρας και, όπου προκύπτουν συχνά προβλήματα βίας, παρατηρητήριο στο υπουργείο Παιδείας που θα παρακολουθεί τα αντίστοιχα θέματα ανά εξάμηνο, κατάθεση των σχεδίων ασφάλειας των πανεπιστημίων (όσων δεν το έχουν κάνει ήδη) εντός διμήνου, αυστηροποίηση των ποινών με παύση της ιδιότητας του φοιτητή, η οποία μπορεί να φθάσει μέχρι τους 24 μήνες, για όσους συλλαμβάνονται για αξιόποινες πράξεις στα πανεπιστήμια.

Ετσι, ως το τέλος Ιουλίου θα πρέπει να έχουν κατατεθεί από όλα τα ΑΕΙ τα σχέδια ασφάλειάς τους και ως το τέλος του χρόνου να έχουν τεθεί σε λειτουργία τα συστήματα ελεγχόμενης πρόσβασης. Παράλληλα, η συγκρότηση των πειθαρχικών οργάνων θα απλοποιηθεί για να μπορούν να συνεδριάζουν γρηγορότερα, ενώ όπου απαιτείται θα δοθεί επιπλέον χρηματοδότηση στα ΑΕΙ για την ενίσχυση των συστημάτων ασφάλειάς τους.

Οι διοικήσεις των ΑΕΙ, ωστόσο, έθεσαν από την πλευρά τους το σοβαρότατο θέμα της υποχρηματοδότησής τους, που συζητήθηκε εκτενώς στη διάρκεια της 108ης Συνόδου τους που έληξε την Παρασκευή στη Χαλκιδική, αναφέροντας ότι τα κονδύλια που λαμβάνουν για τις λειτουργικές τους ανάγκες έχουν μειωθεί πάνω απο 50% σε σχέση με το 2009 και πλέον δεν μπορούν να καλύψουν καν τις λειτουργικές τους ανάγκες. Η χρηματοδότηση ανά φοιτητή μάλιστα βρίσκεται σήμερα στο 1/3 του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ.

Τη συζήτηση περί της βίας στα πανεπιστήμια έφεραν στην τελευταία Σύνοδο Πρυτάνεων τα περιστατικά του τελευταίου δεκαημέρου μετά την είσοδο κουκουλοφόρων σε κεντρικά ανώτατα ιδρύματα. «Τα πρόσφατα περιστατικά δεν αφορούν βία από μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας» λέει σχετικά στο «Βήμα» ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεράσιμος Σιάσος.

«Μιλάμε για κουκουλοφόρους οι οποίοι άλλοτε επιτίθενται σε τράπεζες, άλλοτε στο μετρό, άλλοτε στα πανεπιστήμια. Για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους εγκληματικών φαινομένων βίας από ομάδες κουκουλοφόρων το πανεπιστήμιο δεν έχει κατασταλτική αρμοδιότητα ούτε επιχειρησιακές δυνατότητες για να τα αντιμετωπίσει και χρειάζεται η συνδρομή της πολιτείας».

Επιπλέον τονίζει ότι «με την κατάργηση του ασύλου τα περιστατικά ενδοπανεπιστημιακής βίας έχουν μειωθεί πάρα πολύ και είναι ελάχιστα τα τελευταία χρόνια. Σκοπός μας, φυσικά, είναι να μηδενιστούν, καθώς οι διοικήσεις των πανεπιστημίων δεν έχουν καμία ανοχή στη βία, από όπου και να προέρχεται». Οπως διευκρινίζει, το Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει συγκροτήσει και στελεχώσει τη μονάδα και την επιτροπή ασφάλειας και έχει καταθέσει σχέδιο ασφάλειας προχωρώντας τις απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίησή του.

Σχετικά με την εγκατάσταση τουρνικέ για τον έλεγχο των εισερχομένων στους χώρους του ιδρύματος, απαντάει ότι «θα πρέπει να υπάρχει έλεγχος ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει σε ένα ίδρυμα, ωστόσο σε συγκεκριμένες κτιριακές δομές θα πρέπει πρώτα να διασφαλιστεί η περίφραξη των χώρων. Οταν, για παράδειγμα, στη μισή πανεπιστημιούπολη έχει πέσει ο φράχτης, δεν έχει νόημα να κάνεις έλεγχο στην είσοδό της».

Προβλήματα δεκαετιών

«Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα εκκενώσαμε όλες τις καταλήψεις που υφίσταντο για πολλά χρόνια. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία κατάληψη σε χώρους του ΕΜΠ» λέει στο «Βήμα» ο πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) Ιωάννης Χατζηγεωργίου.

«Υπήρχαν τεράστια προβλήματα και εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά – τα οποία έχουν συσσωρευτεί εδώ και δεκαετίες. Δεν μπορούν να λυθούν από τη μία μέρα στην άλλη. Ολες αυτές οι παραβατικές, κατά την προσωπική μου άποψη, εγκληματικές ομάδες, που χρησιμοποιούσαν ως ορμητήρια τα πανεπιστήμια, δεν πρόκειται να παραδώσουν τα όπλα τόσο εύκολα. Πολλά από τα προβλήματα οφείλονται στο ότι υπήρχε εγκαθιδρυμένη αδιαφορία και εγκατάλειψη. Ολα αυτά βελτιώθηκαν όταν καταργήθηκε το άσυλο ως θεσμός» τονίζει.

Οπως αναφέρει, το ΕΜΠ υπέβαλε πλήρες σχέδιο ασφάλειας μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες και τηρουμένων των αναλογιών και με βάση τη διαθεσιμότητα των πόρων άρχισε να το υλοποιεί. «Τα σχέδια ασφάλειας είναι δυναμικά και επικαιροποιούνται με βάση τις εκάστοτε ανάγκες» τονίζει. Το ίδρυμα για τη φύλαξή του χρησιμοποιεί υβριδικό σύστημα.

Παράλληλα με τη φύλαξη (που πληρωνόταν κατά μείζονα λόγο από τον ειδικό λογαριασμό κονδυλίων έρευνας), εδώ και έναν χρόνο έχει προσληφθεί εταιρεία σεκιούριτι με λίγα άτομα. Ε

πίσης, εγκαθίστανται συναγερμοί (όσο επιτρέπουν οι διαθέσιμοι πόροι), ενώ κάμερες έχουν ήδη εγκατασταθεί σε συγκεκριμένα σημεία – το συμβούλιο διοίκησης, μάλιστα, μόλις πρόσφατα έλαβε απόφαση για την επέκταση χρήσης τους. Για το θέμα της πρόσβασης «χρειάζεται σοβαρός σχεδιασμός» λέει ο κ. Χατζηγεωργίου. «Κατά τη γνώμη μου δεν μπορεί να έχει πρόσβαση οποιοσδήποτε οπουδήποτε, αλλά σε συγκεκριμένους χώρους» καταλήγει.

Οι οργανωμένες ομάδες

Το ΑΠΘ είναι από τα πρώτα ιδρύματα που τήρησαν τις υποχρεώσεις που θέτει ο νόμος. Εχουν αρχίσει να τοποθετούν ηλεκτρονικά συστήματα επιτήρησης και ελεγχόμενης εισόδου σε περιφερειακές μονάδες απομακρυσμένες από το κάμπους.

«Το ότι τηρούμε όλες τις υποχρεώσεις που απαιτεί ο νόμος για θέματα ασφάλειας και προστασίας δεν αρκεί για να αντιμετωπίσουμε ομάδες οργανωμένες και εκπαιδευμένες να χρησιμοποιούν βία για να επιβάλουν τις απόψεις τους μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο» λέει ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Χαράλαμπος Φείδας.

«Τα πανεπιστήμια αλλά και κανένας δημόσιος φορέας δεν έχουν επιχειρησιακή δυνατότητα και ικανότητα να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους καταστάσεις από οργανωμένες ομάδες. Ο κατάλληλος φορέας και η κατάλληλη δομή, η οποία έχει την υπηρεσιακή ικανότητα για να την αντιμετωπίσει, είναι η δημόσια δύναμη της πολιτείας, η Αστυνομία. Οι υπηρεσίες φύλαξης του πανεπιστημίου δεν έχουν θεσμικά αρμοδιότητες, ούτε ελεγκτικές ούτε κατασταλτικές, και ούτε είναι εκπαιδευμένες για να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους ακραίες καταστάσεις».

Επισημαίνει ότι η βία είναι κοινωνικό φαινόμενο: «Δεν ασκείται μόνο μέσα στο πανεπιστήμιο, ασκείται και στην κοινωνία και σε πλατείες και σε σχολεία. Απλώς στα πανεπιστήμια είναι συγκεντρωμένη περισσότερη νεολαία και αναπτύσσονται περισσότερο οι συνθήκες για να έχουν δραστηριότητες αυτές οι ομάδες. Εκεί φαίνεται περισσότερο το πρόβλημα».

24ωροι φύλακες

«Βία υπάρχει παντού» τονίζει και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών Χρήστος Μπούρας.

«Το παιδί που κάνει μπούλινγκ στο γυμνάσιο και το λύκειο θα κάνει και στο πανεπιστήμιο. Κατά τη γνώμη μου, όλα ξεκινούν από το σπίτι. Το πρόβλημα δεν λύνεται αυτόματα, αλλά με μέτρα σε βάθος χρόνου, με παρεμβάσεις στα πανεπιστήμια, τα σχολεία κ.λπ. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια από όλους μας. Εγώ προσωπικά ως πρύτανης αναλαμβάνω την ευθύνη κι αν κάνω κάτι για παράβαση καθήκοντος να τιμωρηθώ» τονίζει, εξηγώντας ότι απαιτείται μια συνολική προσπάθεια.

Αναφέρει ένα παράδειγμα: η περίφραξη που έγινε στο πανεπιστήμιο προκάλεσε αντιδράσεις κάποιων κατοίκων που δεν μπορούν να χρησιμοποιούν πλέον τον χώρο για διέλευση. Φύλακες 24ωρης βάρδιας, δύο αυτοκίνητα που κάνουν περιπολίες και περίφραξη του πανεπιστημιακού χώρου, συναγερμούς και ελεγχόμενη πρόσβαση στα κτίρια περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το σχέδιο ασφάλειας του Πανεπιστημίου Πατρών που είναι σε πλήρη ανάπτυξη.