Νέες αναταράξεις αναμένεται να προκαλέσει στο πολιτικό σκηνικό η επιχείρηση αναθεώρησης του Συντάγματος και ειδικά το τμήμα που αφορά την προεδρική εκλογή αλλά και τη σχέση Κράτους – Εκκλησίας. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει αποφασίσει, έπειτα από σχετικές συζητήσεις και με τον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση, να προχωρήσουν γρήγορα και οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες να ξεκινήσουν μέχρι το τέλος του 2018.
Την προηγούμενη εβδομάδα εστάλησαν στο Μέγαρο Μαξίμου δύο σημαντικά μηνύματα, το ένα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, που τάχθηκε κατά της απευθείας εκλογής του ανώτατου πολιτειακού παράγοντα από τον λαό, και το άλλο από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο σχετικά με τις σχέσεις Εκκλησίας – Κράτους, ο οποίος τάχθηκε κατά του κρατικού παρεμβατισμού στην Εκκλησία.
Σύμφωνα με την κυβερνητική πρόταση, θα ανοίξει συζήτηση για το ανώτατο όριο της κοινοβουλευτικής θητείας, τις συνθήκες διαφάνειας στα οικονομικά των κομμάτων, αλλά και την αποσύνδεση της διαδικασίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής. Η έως σήμερα διάθεση του Πρωθυπουργού είναι να προχωρήσει η αλλαγή που αφορά την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και να υπάρξει και συμμετοχή των πολιτών. Σύμφωνα με την πρόταση -μένει να φανεί εάν τελικά θα προωθηθεί -, αν στις δύο πρώτες ψηφοφορίες δεν υπάρξει η προβλεπόμενη πλειοψηφία (δηλαδή 200 και 180), τότε σε αυτή την περίπτωση τη λύση θα τη δώσει ο λαός με απευθείας εκλογή μεταξύ των δύο πρώτων υποψηφίων.
Στη σκιά αυτών των πληροφοριών, ο κ. Παυλόπουλος, που βρισκόταν στην Κύπρο μιλώντας σε συνέδριο με θέμα «Προεδρική Δημοκρατία versus Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας», εξέφρασε την άποψη «να μην υιοθετηθεί η ιδέα της απευθείας από τον λαό εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, και μάλιστα με ιδιαιτέρως ενισχυμένες αρμοδιότητες, αφού κάτι τέτοιο θα οδηγούσε, ενδεχομένως, σε μια συνταγματικώς προβληματική στροφή του πολιτεύματος προς την κατεύθυνση της Προεδρικής Δημοκρατίας».
Η διαφωνία Παυλόπουλου
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που είναι απόλυτα αντίθετος στην προοπτική ενός δημοψηφίσματος για το Σύνταγμα, υποστήριξε ότι η επιλογή της Προεδρικής Δημοκρατίας «θα κατέληγε, οιονεί νομοτελειακώς, σε ένα είδος θεσμικής και πολιτικής «δυαρχίας» στην κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας, η οποία έρχεται σε αντίθεση προς την κοινοβουλευτική παράδοση και λειτουργία του ελληνικού πολιτεύματος».
Ο Προκόπης Παυλόπουλος δεν έχει μετατοπιστεί από τις θέσεις που υποστήριζε στην αναθεώρηση του 2014, επί κυβέρνησης ΝΔ, και την οποία διαμόρφωσε ο ίδιος. Εξακολουθεί να είναι αντίθετος στην Προεδρική Δημοκρατία που, όπως λέει, αποδυναμώνει τον κοινοβουλευτισμό, αλλά επιμένει στη λελογισμένη ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Στη δημόσια συζήτηση, που αναμένεται να ενταθεί το αμέσως προσεχές διάστημα, παρενέβη και ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης σε εκδήλωση του καθηγητή Ξενοφώντα Κοντιάδη, αναδεικνύοντας τη διαφωνία του Προέδρου της Δημοκρατίας σχετικά με τις κυβερνητικές προθέσεις.
Ο δήμαρχος Αθηναίων υποστήριξε ότι πιο ρεαλιστική φαίνεται η πρόταση του Κινήματος Αλλαγής, τα βασικά σημεία της οποίας περιλαμβάνονται στο πλαίσιο που έχει διατυπώσει ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος. Η πρόταση του ΚΙΝΑΛ είναι περιορισμένη ως προς το εύρος των διατάξεων που περιλαμβάνει, σημαντική όμως ως προς το βάθος της και ειδικά για την αναθεώρηση του ίδιου του άρθρου 110. «Πρέπει οπωσδήποτε να γίνει λιγότερο αυστηρό ως προς τις χρονικές προθεσμίες που προβλέπει» λέει.
Η ΝΔ επιμένει στη διασφάλιση της προβλεπόμενης από το Σύνταγμα θητείας της Βουλής με κατάργηση της δυνατότητας προσχηματικών πολιτικών ελιγμών που κατατείνουν στην πρόωρη διάλυσή της με επίκληση εθνικού θέματος ή λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Προτείνει πενταετή θητεία της Βουλής, την επέκταση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας χωρίς να αλλάζει ο τρόπος εκλογής του και χωρίς αυτή να σχετίζεται με τη διάλυση της Βουλής.
Ο διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας
Για τον Πρωθυπουργό είναι μείζον και συμβολικό ζήτημα η προώθηση του διαχωρισμού Κράτους – Εκκλησίας. Και όπως πληροφορείται «Το Βήμα», θα επισημαίνονται οι διακριτοί τους ρόλοι με τη ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους, αλλά και διατήρηση όμως, για ιστορικούς λόγους, της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.
Η κυβερνητική πρόταση είναι να κατοχυρωθεί η θρησκευτική ουδετερότητα του Κράτους, ενώ θα διατηρηθεί το προοίμιο του Συντάγματος που αναφέρει «Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος» και μένει να φανεί εάν θα κατοχυρώνεται η υποχρεωτικότητα του πολιτικού μόνο όρκου των δημόσιων λειτουργών.
Ο Αρχιεπίσκοπος, ενώπιον του Προκόπη Παυλόπουλου, τάχθηκε κατά του κρατικού παρεμβατισμού στην Εκκλησία και υποστήριξε ότι «η Εκκλησία κατά την επίγεια παρουσία της δεν δύναται, εκ της φύσεώς της, να είναι θεσμός που «ιδιωτεύει»» και διεμήνυσε πως «η σχέση της με το Κράτος, όπως έχω ξαναπεί, είναι υπόθεση ενός λαού».
Ο φόβος πολλών είναι ότι και αυτή η προσπάθεια για συνταγματική αναθεώρηση θα πέσει στο κενό, καθώς θα χαθεί στο κλίμα πόλωσης λόγω και της προεκλογικής περιόδου.
