Ελπίδες για αποκατάσταση της ναυσιπλοϊας στην Ερυθρά Θάλασσα γεννά η εύθραυστη κατάπαυση του πυρός από τους Χούθι, που τέθηκε σε ισχύ παράλληλα με την εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας και μετρά πλέον πάνω από τρεις μήνες.
Υπολογίσιμη απειλή η Χούθι παρά τα πλήγματα
Οι κυβερνήσεις των χωρών της περιοχής καθώς και κολοσσοί της ποντοπόρου ναυτιλίας παρακολουθούν με προσοχή την κατάσταση στην Υεμένη, όπου οι αντάρτες Χούθι εξακολουθούν να αποτελούν υπολογίσιμη απειλή παρά τα αλλεπάλληλα πλήγματα που δέχθηκαν από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
Στο πλαίσιο αυτό γίνονται διερευνητικές κινήσεις ώστε να δοκιμαστούν οι προθέσεις και η αξιοπιστία των φιλοϊρανών ανταρτών που δείχνουν να συναινούν στην εκτόνωση της κατάστασης ακολουθώντας πιθανώς και τις «συμβουλές» των πατρώνων τους από την Τεχεράνη.
Την ίδια ώρα όμως μεγαλώνουν οι ρωγμές στους κόλπους της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Υεμένης και ο κίνδυνος για ένα νέο γύρο εμφύλιας σύγκρουσης.
Η δανέζικη εταιρεία Maersk ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή ότι ένα από τα πλοία της πέρασε χωρίς πρόβλημα από την Ερυθρά Θάλασσα και τα στενά Μπαμπ Ελ Μαντέμπ που βγάζουν στον κόλπο του Άντεν, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν δύο χρόνια.
Η Maersk τόνισε ότι επρόκειτο για ένα δοκιμαστικό δρομολόγιο ενώ στην ίδια κατεύθυνση φέρεται ότι κινείται η γαλλική CMA CGM, αν και μεγάλο μέρος του κλάδου τηρεί στάση αναμονής.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, σε μια κίνηση «καλής θέλησης» οι Χούθι άφησαν ελεύθερους 9 Φιλιππινέζους ναυτικούς τους οποίους κρατούσαν από τον περασμένο Ιούλιο, μετά από την επίθεση εναντίον του πλοίου τους στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η ναυσιπλοϊα στην περιοχή περιορίστηκε δραστικά από τον Δεκέμβριο του 2023 όταν οι Χούθι άρχισαν να επιτίθενται με πυραύλους και drones εναντίον του Ισραήλ καθώς και εναντίον πλοίων που θεωρούσαν ότι συνδέονται με ισραηλινά συμφέροντα, σε ένδειξη συμπαράστασης προς τη Χαμάς και τον παλαιστινιακό λαό.
Οι αντάρτες έβαλαν στο στόχαστρο περισσότερα από 100 πλοία και βύθισαν τέσσερα από αυτά ενώ σκότωσαν τουλάχιστον εννέα ναυτικούς.
Το μπλόκο των Χούθι σε μια από τις πιο πολυσύχναστες διαδρομές του παγκόσμιου εμπορίου είχε ως αποτέλεσμα τον δραστικό περιορισμό των διελεύσεων από τη διώρυγα του Σουέζ και την ανακατεύθυνση χιλιάδων δρομολογίων πλοίων που αναγκάστηκαν να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής για να μεταφέρουν εμπορεύματα στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο. Η αύξηση των ναύλων και των ασφαλίστρων προκάλεσε αναστάτωση στο εμπόριο και αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων, ενώ η Αίγυπτος έχασε πολύτιμα έσοδα λόγω της αναδουλειάς στη διώρυγα.
Οι εξελίξεις στην Υεμένη
Μόλις χθες υπήρξε μια σημαντική εξέλιξη στον εμφύλιο της Υεμένης, καθώς η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση με έδρα το Άντεν και οι αντάρτες Χούθι συμφώνησαν να προχωρήσουν σε ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου. Μετά από δυο εβδομάδες συνομιλιών στο γειτονικό Ομάν, παρουσία του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ, συμφωνήθηκε η ανταλλαγή περίπου 3.000 αιχμαλώτων. Οι Χούθι ανακοίνωσαν ότι μεταξύ των 1.200 αιχμαλώτων που θα απελευθερώσουν είναι 7 Σαουδάραβες, οι δύο από αυτούς πιλότοι της πολεμικής αεροπορίας. Σε αντάλλαγμα οι κυβερνητικές δυνάμεις θα απελευθερώσουν 1.700 αιχμαλώτους Χούθι.
Όμως από τις αρχές Δεκεμβρίου έχει επέλθει μια σημαντική ανατροπή των ισορροπιών εντός του κυβερνητικού στρατοπέδου του Άντεν . Οι δυνάμεις του Νότιου Μεταβατικού Συμβουλίου, το οποίο συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό και υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κατέλαβαν στις αρχές
Δεκεμβρίου με μια κεραυνοβόλα επίθεση δυο επαρχίες, την πλούσια σε πετρέλαιο περιφέρεια Χαντραμαούτ που βρίσκεται στα σύνορα με τη Σαουδική Αραβία, και την περιφέρεια αλ Μάχρα στα σύνορα με το Ομάν.
Η εξέλιξη αυτή φέρνει σε τροχιά σύγκρουσης τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, που είναι μεν σύμμαχοι απέναντι στους Χούθι αλλά υποστηρίζουν διαφορετικές φράξιες στην Υεμένη (και αντίπαλες πλευρές στον εμφύλιο του Σουδάν).
Η κυβέρνηση του Ριάντ απαίτησε την απόσυρση των δυνάμεων του Νότιου Μεταβατικού Συμβουλίου από τις περιοχές που κατέλαβε, απειλώντας ακόμα και με αεροπορικούς βομβαρδισμούς, χωρίς να υπάρξει αποτέλεσμα. Αντίθετα, το Νότιο Μεταβατικό Συμβούλιο απείλησε ότι θα καταλάβει ακόμα μια επαρχία, επαναφέροντας τα σενάρια διχοτόμησης ή τριχοτόμησης της Υεμένης.
Η διαμάχη μεταξύ των δυνάμεων του κυβερνητικού στρατοπέδου υπονομεύει τη νομιμότητα της κυβέρνησης του Άντεν, ενδυναμώνει τους Χούθι, ενώ εγκυμονεί κινδύνους για ένα νέο γύρο εμφύλιας σύγκρουσης στην Υεμένη με μεγαλύτερη εμπλοκή των αραβικών χωρών που υποστηρίζουν τη μία ή την άλλη πλευρά.
