Να λοιπόν το ντοκουμέντο: η τεχνητή αναπαραγωγή (βίντεο) και η τεχνητή νοημοσύνη (Google) πώς διαβάλλουν ακόμη και τον περήφανο πατριωτισμό (τα στήθη των Ελλήνων που δεν προτάχθηκαν ποτέ στην πλατεία Συντάγματος το βράδυ της 21ης Απριλίου του 1967- διαψεύδοντας τον Ανδρέα).
Θα το καταλάβετε, αρκεί να δείτε το θλιβερό βίντεο τραβηγμένο πολύ πριν συντελεσθεί η δικαιολογημένη εθελουσία μας έξοδος από την πολιτική του Μητσοτάκη και του Τσίπρα.
Τι δείχνει το συλλεκτικό βίντεο της επετείου ενός χρόνου απο το πραξικόπημα;
Το Καλλιμάρμαρο, τον Ζωιτάκη, τον Παπαδόπουλο, τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο (των ανακτόρων), την Παμέλα (της «Νεράιδας»), την Ντέλα (του Ρουφογάλη), τον Γιώργο Οικονομίδη και πλήθη λαού ενθουσιασμένα να χειροκροτούν.
«Μάζα» λαού, θα έγραφε ο Ελίας Κανέττι(*).
Σύμπλεγμα ευνουχισμένου λαού, θα υποστήριζε ο Βίλχεμ Ραϊχ (**).
«Βάση», θα την αποκαλούσαν οι πολιτευτές που προτείνουν προσφυγή στην αδέκαστη κρίση της.
«Μαύρο νερό» θα το πει μιά κι έξω η Ελφρίντε Γέλινεκ (Νόμπελ), γράφοντας:
«Είναι μια μάζα, μια χωρίς κρίση μάζα, που αναδύθηκε στο εκεί. Η διαφορά δηλαδή από φύλο με φύλο, η φιλία απο τον ξέρω εγώ, στον ποιός είσαι εσύ (…)
Αλλά ό,τι και να λέμε τώρα, τη μάζα την οδηγεί η βία».
Με τα χρόνια, από τότε που ξημεροβραδιαζόμουν στην βιβλιοθήκη της S. Geneviève στο Παρίσι, αντιλαμβάνομαι πλέον ότι στο ερώτημα πώς γίνεται η επιθυμία να επιθυμεί την καταπίεσή της, η απάντηση είναι ότι οι εξουσίες που αποβλακώνουν και υποδουλώνουν είναι συστατικά μέρη της ίδιας της επιθυμίας σε εκείνο τον απερίγραπτο συναλλακτικό πραγματισμό που διέπει κυρίως τους γενετικά τροποποιημένους πολιτικούς με τον πρωταίτιο λαό στην διεξέλιξή τους στην ασημαντότητα. Άλλωστε, η εξουσία τους αντλεί την ισχύ της από την αδυναμία της/τους.
Η «βάση» επιθυμεί τον Κασσελάκη, τόσο όσο ο μικρομέγαλος αστός, τότε, τον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Οι μικροφασισμοί γεννιούνται στη βάση.
«Καλώς ήρθατε στο σπίτι σας».
Έτσι υποδέχθηκε τον δικτάτορα ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών -καθηγητής παρακαλώ- Στρατής Ανδρεάδης, όταν ο Παπαδόπουλος πραγματοποίησε μια απο τις επίσημες επισκέψεις του στους πατριώτες του εφοπλισμού μας.
Τι επιθυμούσε κατά βάθος ο Ανδρεάδης; Να γίνει δικτάτορας. Τι ήθελε ο Παπαδόπουλος; Όχι να γίνει εφοπλιστής, αλλά να παραμείνει δικτάτορας -διότι οι επιθυμίες δεν είναι μόνον διακοπτόμενες ή διασταυρούμενες αλλά και κατατετμημένες γραμμές ή πολύχρωμα νήματα που συστρέφονται στο αδράχτι του κεφαλαίου μεταξύ χαράς και λύπης, κέρδους ή απώλειας.
Όμως μια μόνον από τις «γραμμές» που μας υφαίνουν (και μας τρελαίνουν) είναι η πιο σπάνια και η πιο περίπλοκη απο τις άλλες: είναι η «γραμμή φυγής», το «γράμμα» στο βιβλίο της ζωής.
Η συνεχής πορεία της ψυχής του χορευτή, θα γράψει ο Κλάιστ για το θέατρο με μαριονέτες (Αυτοκτόνησε όπως και ο Ντελέζ).
Αυτή η απρόβλεπτη «γραμμή» συμβαίνει να είναι -και πιέζεται για να συμβεί- μισό παθητική, μισό ενεργητική. Κι αυτό δεν οφείλεται «ούτε στις αρρώστιες, ούτε στις νευρώσεις, αλλά στο ότι οι άνθρωποι είδαν στην ζωή τους κάτι υπερβολικά μεγάλο για οποιοδήποτε, κάτι που τους άφησε το στίγμα του θανάτου» (Ντελέζ).
Η μάζα δεν ενδιαφέρεται να συναντηθεί με αυτή τη «γραμμή», να την «βρει» και να την «ψάξει», γιατί με το νήμα της δεν ράβεις υπουργικό κουστούμι αλλά φτηνό σάβανο. Δεν γράφεις έργο αλλά πάρεργο.
Αρθογραφείς και αυταπατάσαι πως φεύγεις ταξιδεύοντας στο δωμάτιο με τον ελέφαντα, σαν τον Ζοζέφ ντε Μεστρ και τον Νίκο Φίλη. Γιατί η «γραμμή φυγής» δεν απελευθερώνει μόνο αλλά και σκλαβώνει, δεν απεδαφικοποιεί, αλλά ξαναφτιάχνει αυτό που καταλύει.
Δεν είσαι «ελκυστικός» στον κόσμο.
Οπότε, περιορίζεσαι σε απομνημονεύματα, όμως στο «είδος» που σου πάει καλύτερα. Να περιμένεις «Ιθάκη»; Θα ήταν σα να κάνεις rebound.
ΥΓ.
Για λόγους συντομίας και ευκρίνειας, ας μου επιτραπεί να αναθέσω τα θεωρητικά παρεπόμενα του κειμένου μου στην Google μετατρέποντας το κείμενο σε θέατρο εν θεάτρω.
( *) «Οι βασικές ιδέες του Ράιχ για τον φασισμό:
Ο φασισμός ως έκφραση της ανορθολογικής δομής χαρακτήρα: Ο Ράιχ απέρριψε την ιδέα ότι ο φασισμός είναι απλώς μια ιδεολογία ή το αποτέλεσμα της δράσης μιας μικρής ομάδας ανθρώπων. Υποστήριξε ότι είναι η έκφραση μιας ανορθολογικής δομής χαρακτήρα που υπάρχει στον μέσο άνθρωπο.
Η σημασία της σεξουαλικής καταπίεσης: Η κεντρική του θέση ήταν ότι η καταπίεση των πρωταρχικών βιολογικών και σεξουαλικών αναγκών και ορμών του ατόμου, η οποία ασκείται μέσω της αυταρχικής οικογένειας και της θρησκείας, οδηγεί στη δημιουργία ατόμων με “θωράκιση χαρακτήρα”.
Η αυταρχική οικογένεια: Θεωρούσε την πατριαρχική οικογένεια ως τον βασικό θεσμό αναπαραγωγής της αυταρχικής εξουσίας, όπου η υποταγή στον πατέρα προετοιμάζει την υποταγή στο κράτος και τον ηγέτη.
Η εκτόνωση της καταπιεσμένης ενέργειας: Η συσσωρευμένη, καταπιεσμένη σεξουαλική ενέργεια και η επακόλουθη απογοήτευση και θυμός διοχετεύονται σε εθνικισμό, ρατσισμό και μιλιταρισμό. Οι φασίστες ηγέτες εκμεταλλεύονται αυτά τα καταπιεσμένα συναισθήματα, προσφέροντας μια ψεύτικη αίσθηση του ανήκειν και της δύναμης.
Ο φασισμός ως μαζικό κίνημα: Για τον Ράιχ, οι μάζες δεν εξαπατήθηκαν απλώς από τον Χίτλερ, αλλά οι ίδιες, λόγω της ψυχολογικής τους δομής, “ήθελαν” έναν τέτοιο ηγέτη και σύστημα.
Εν ολίγοις, ο Ράιχ υποστήριξε ότι η καταπολέμηση του φασισμού περνούσε αναγκαστικά και μέσα από την πάλη για τη σεξουαλική απελευθέρωση και την αλλαγή της κοινωνικής δομής, αντιμετωπίζοντας τον φασισμό ως ένα βαθιά ριζωμένο ψυχοκοινωνικό φαινόμενο. Εξαιτίας αυτών των ριζοσπαστικών του ιδεών, αποβλήθηκε τόσο από την Ψυχαναλυτική Εταιρεία όσο και από το Κομμουνιστικό Κόμμα».
(**)
«Η έννοια της “μάζας” βρίσκεται στο επίκεντρο του έργου του Ελίας Κανέττι, ιδιαίτερα στη μνημειώδη κοινωνιοφιλοσοφική του μελέτη με τίτλο «Μάζα και Εξουσία» (πρωτότυπος γερμανικός τίτλος: Masse und Macht), που εκδόθηκε το 1960.
Στο έργο αυτό, ο Κανέττι αναλύει τη συμπεριφορά των μαζών και τη σχέση τους με την εξουσία, εξετάζοντας ιστορικά, ανθρωπολογικά και ψυχολογικά παραδείγματα από διάφορους πολιτισμούς και εποχές.
Βασικά σημεία της θεωρίας του για τη μάζα:
Απώλεια ταυτότητας: Για τον Κανέττι, το άτομο μέσα στη μάζα χάνει τον φόβο του να αγγιχτεί από ξένους – έναν θεμελιώδη, αρχέγονο φόβο – και αποκτά μια αίσθηση ανακούφισης και ασφάλειας. Η ατομική ταυτότητα υποχωρεί και όλα τα μέλη γίνονται ίσα, σαν να ανήκουν σε ένα ενιαίο σώμα.
Ιδιότητες της μάζας: Ο Κανέττι περιγράφει τη μάζα ως μια οντότητα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
Ανοιχτή/Κλειστή: Οι μάζες μπορούν να είναι ανοιχτές (αναπτύσσονται απεριόριστα) ή κλειστές (έχουν συγκεκριμένα όρια).
Εκφόρτιση: Η στιγμή που τα άτομα απαλλάσσονται από τις διαφορές τους και νιώθουν ίσα.
Πυκνότητα: Η ανάγκη για φυσική εγγύτητα, για να ενισχυθεί το αίσθημα της ενότητας.
Ανάγκη κατεύθυνσης: Η μάζα υπάρχει όσο έχει έναν κοινό, άπιαστο στόχο, ο οποίος την καθοδηγεί και ενώνει τα μέλη της.
Εξουσία και Μάζα: Η εξουσία, κατά τον Κανέττι, βασίζεται στον φόβο του θανάτου και την ικανότητα του ηγεμόνα να επιβιώνει, ενώ οι άλλοι πεθαίνουν. Η σχέση μεταξύ μάζας και εξουσίας είναι στενή, με τον ηγέτη να εκμεταλλεύεται τους φόβους και τις επιθυμίες της μάζας για τον δικό του έλεγχο.
Το έργο του Κανέττι δεν είναι μια συμβατική ακαδημαϊκή μελέτη, αλλά μια βαθιά φιλοσοφική και ψυχολογική εξερεύνηση των μαζικών φαινομένων, αντλώντας παραδείγματα από θρησκείες, πολέμους (όπου ο στόχος είναι ο μαζικός φόνος του εχθρού), και κοινωνικές συμπεριφορές, με σκοπό να κατανοήσει τις δυνάμεις που διαμορφώνουν την ανθρώπινη ιστορία»
(Από την ΑΙ της Google).
