Ένας από τους χώρους που επηρεάστηκαν παγκοσμίως σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία ήταν και αυτός του ποδοσφαίρου. Επηρεάστηκε τόσο από τις αποφάσεις των περισσότερων εθνικών κυβερνήσεων να επιβάλουν περιορισμούς στις δημόσιες εκδηλώσεις και τις μαζικές συναθροίσεις, όσο και από τις απαγορεύσεις και περιορισμούς στα διεθνή ταξίδια και τις μετακινήσεις. Όλα αυτά είχαν επιπτώσεις τόσο στις αμιγώς αθλητικές πρακτικές, από τις προπονήσεις μέχρι τους αγώνες, όσο και οικονομικές επιπτώσεις για τις ομάδες, τους παίκτες αλλά και όσους επαγγελματίες συνδέονται με το ποδόσφαιρο, καθώς υποχώρησε το συνολικό εισόδημα που παράγεται από το ποδόσφαιρο και γύρω από το ποδόσφαιρο.
Όλα αυτά τα ζητήματα εξετάζει μια σημαντική έκθεση, με τίτλο “Covid-19 Resilience and Impact on Global Football ‘the tip of the iceberg’” (Ανθεκτικότητα στην Covid-19 και η επίπτωση στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο – «η κορυφή του παγόβουνου») που συντάχτηκε από δύο διεθνείς συμβουλευτικούς οργανισμούς, που επικεντρώνουν στα ζητήματα του επαγγελματικού αθλητισμού, το LTT Sports, που είναι τμήμα του Leadership Think Tank Group, και το Club Affairs, έκθεση που στηρίχτηκε και σε μεγάλο αριθμό συνεντεύξεων με ανθρώπου που παίζουν κομβικό ρόλο στα ποδοσφαιρικά πράγματα διαφόρων χωρών.
Πώς επηρεάστηκαν οι διάφορες περιοχές του πλανήτη
Δεδομένου ότι το ποδόσφαιρο είναι το κατεξοχήν παγκόσμιο άθλημα, δεν υπήρξε περιοχή του πλανήτη που δεν επηρεάστηκε από την πανδημία ως προς τη διεξαγωγή αγώνων και πρωταθλημάτων, εθνικών και διεθνών.
Στην Ασία, παρότι η οικονομική βαρύτητα του ποδοσφαίρου είναι μικρότερη σε σύγκριση με την Ευρώπη και δεν υπάρχουν ανάλογης κλίμακας επενδύσεις, οι επιπτώσεις ήταν σοβαρές. Στην Κίνα παρότι το πρωτάθλημα (το Chinese Super League) είχε ολοκληρωθεί πριν την πανδημία και άρα όταν έγινε η επανεκκίνηση μπορούσε να εκμεταλλευτεί την εμπειρία άλλων χωρών.
Εδώ προκρίθηκε η λύση του πρωταθλήματος στη βάση ομίλων, σε συγκεκριμένα σημεία ώστε να διαμορφώνεται μια συνθήκη προστατευτικής «φούσκας». Υπήρξαν όμως και περικοπές μισθών σε κάποιες περιπτώσεις και σε συνεννόηση με τους παίκτες.
Σε κάποιες χώρες όπως στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν υπήρξε – αν και με περιορισμούς – επιστροφή των θεατών στους αγώνες. Υπήρξαν επίσης και άλλες πρωτοβουλίες όπως on line δραστηριότητες για ερασιτέχνες (Χονγκ Κονγκ) ή καινοτομίες όπως το Social Distance Football στην Καμπότζη που περιλάμβανε ειδικούς κανονισμούς για τις αποστάσεις και ποινή καραντίνας σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων.
Προβλήματα υπήρχαν και στη Μέση Ανατολή. Υπήρξαν κυβερνητικές ενισχύσεις, ιδίως στην Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, προς στις ομάδες, όμως υπήρξαν μεγάλες απώλειες από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Για παράδειγμα στη Σαουδική Αραβία μειώθηκαν κατά 20%.
Στην Αφρική η πανδημία επέτεινε χρόνια προβλήματα του αφρικανικού ποδοσφαίρου όπως ήταν η κακή διακυβέρνηση, τα χαμηλά εισοδήματα και ο κακός προγραμματισμός. Σε αρκετές περιπτώσεις τα προβλήματα εντάθηκαν από το γεγονός ότι εκεί οι χορηγοί είναι τοπικοί και με την πανδημία σταμάτησαν οι χορηγίες προς τις ομάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην Νιγηρία, το γεγονός ότι αρκετές ομάδες είναι κρατικές απέτρεψε τις μεγάλες περικοπές. Όμως, οι παίκτες σε ιδιωτικές ομάδες αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα.
Στη Δυτική Αφρική πέραν των ομάδων χτυπήθηκαν και διάφορα επαγγέλματα που σχετίζονται με τους ποδοσφαιρικούς αγώνες, από τους πωλητές φαγητού αναψυκτικού και σνακ έξω από τα γήπεδα μέχρι τις εταιρείες στοιχηματισμού.
Στη Βόρεια Αμερική, μια περιοχή ιδιαίτερα σημαντική εφόσον εκεί αναμένεται να υπάρξει ανάπτυξη του ποδοσφαίρου τα επόμενα χρόνια – ενδεικτικό και το γεγονός ότι το Μουντιάλ του 2026 θα διοργανωθεί από κοινού από τις ΗΠΑ, το Μεξικό και τον Καναδά – η πανδημία σήμαινε πίεση αλλά επιτάχυνση αναδιαρθρώσεων και ψηφιακού μετασχηματισμού.
Και εδώ δοκιμάστηκε ως ένα βαθμό η τεχνική της «φούσκας», δηλαδή παιχνίδια σε ομίλους σε ένα συγκεκριμένο και ελεγχόμενο περιβάλλον. Υπήρξαν επίσης δυσκολίες στη συμμετοχή σε διεθνείς διοργανώσεις και απώλειες εισοδήματος συμπεριλαμβανομένων των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Ωστόσο, εδώ είχαμε και έντονη προσπάθεια για την επανεκκίνηση του ποδοσφαίρου.
Στη Λατινική Αμερική υπήρξαν μεγάλες απώλειες εσόδων σε χώρες όπως η Βραζιλία, παρότι έχουμε να κάνουμε με ομάδες που στηρίζονται σε τεράστιες βάσεις οπαδών. Υπάρχει και εδώ ανησυχία για το μέλλον των ομάδων και υποχώρηση και στο εισόδημα από μετεγγραφές παικτών. Και εδώ δοκιμάστηκε ως ένα βαθμό το σύστημα της «φούσκας», μέσα από τον χωρισμό των ομάδων σε ομίλους.
Στην Ωκεανία θα παίξουν ρόλο οι κρατικές ενισχύσεις, αν και το Champions League της περιοχής δεν πραγματοποιήθηκε.
Η κατάσταση στην Ευρώπη
Το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο είχε το μεγαλύτερο κόστος όπως ήταν αναμενόμενο γιατί είναι και το πιο αναπτυγμένο στον κόσμο. Για τις ευρωπαϊκές ομάδες ήταν ένα μεγάλο stress-test. Επιπλέον, υπήρχε μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις ομάδες με σημαντικούς πόρους και τις ομάδες χωρίς πόρους, τους έχοντες και τους μη έχοντες. Στα συμβόλαια των μεγάλων ομάδων με τους παίκτες εμφανίστηκαν μικρές σχετικά μειώσεις. Όμως, σε μεγάλες ομάδες το πρόβλημα ήταν πολύ πιο έντονο.
Αυτό που είναι σημαντικό στην Ευρώπη είναι ότι διατηρήθηκε αμείωτο το ενδιαφέρον των οπαδών.
Ποια μαθήματα μπορεί να πάρει το παγκόσμιο ποδόσφαιρο από την εμπειρία της πανδημίας
Η πανδημία αποτέλεσε δοκιμασία για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Όμως ταυτόχρονα είναι ένα πεδίο σημαντικών συμπερασμάτων, σύμφωνα με την έκθεση, συμπερασμάτων που αποτυπώνουν την πραγματική ανθεκτικότητα του ποδοσφαίρου, τα όρια του τωρινού μοντέλου αλλά και μαθήματα για τα αύριο. Τα βασικότερα είναι τα ακόλουθα:
– Για πρώτη φορά φάνηκε πόσο σημαντικός μπορεί να είναι ο ρόλος των κυβερνήσεων, αλλά και των εθνικών ποδοσφαιρικών αρχών στο ποδόσφαιρο.
– Αποδείχτηκε η σημασία της γνώσης, της πληροφορίας αλλά και της διάδοσης και ανταλλαγής τους, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να επωφεληθούν.
– Διαπιστώθηκε, όμως, ότι δεν ακούγεται όσο πρέπει η φωνή των παικτών και των οπαδών.
– Αποδείχτηκε ότι τα επίπεδα μισθών και αμοιβών προ πανδημίας είναι σήμερα μη βιώσιμα.
Το κόστος και η ευκαιρία για το ποδόσφαιρο
Η έκθεση αυτή δίνει μια χαρακτηριστική εικόνα της κατάστασης του παγκόσμιου ποδοσφαίρου στην εποχή της πανδημίας. Περιγράφει το πραγματικό και μεγάλο κόστος που είχε για πάρα πολλούς ανθρώπους που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο, είτε αυτό αφορά τη δυσκολία να παίξουν ή να παρακολουθήσουν είτε τις μεγάλες απώλειες μισθών και ευρύτερα εισοδημάτων και πόρων.
Όμως, ταυτόχρονα, η έκθεση δείχνει ότι η πανδημία δημιουργεί και ευκαιρίες. Δημιουργεί ευκαιρίες σε νεότερους και ντόπιους παίκτες να σταδιοδρομήσουν. Αναδεικνύει τη σημασία μιας μεγάλης οπαδικής βάσης που να μπορεί να στηρίξει τις ομάδες σε κρίσιμες φάσεις. Δείχνει την ανάγκη να υπάρχει στο ποδόσφαιρο, σε όλα τα επίπεδα από τις ομάδες μέχρι τις ομοσπονδίες και τα πρωταθλήματα, εθνικά και διεθνή, ικανότητα προσαρμογής και πρωτότυπες ιδέες και διαρκής ανταλλαγή γνώσεων, ιδεών και προτάσεων.
Κυρίως, όμως, η έκθεση αποπνέει την επίγνωση της ανάγκης για ένα ποδόσφαιρο προσαρμοσμένο σε πραγματικές οικονομικές και κοινωνικές δυνατότητες, πιο δίκαιο και πιο συμπεριληπτικό, αυτό που περιγράφει ως ένα βιώσιμο ποδοσφαιρικό οικοσύστημα.
Δείτε όλη την έκθεση
issue6-covid-19-impact-on-football-globally-1
