Στις πρόσφατες εκλογές της Ιταλίας πρώτο κόμμα αναδείχθηκε το λαϊκιστικό «Κίνημα Πέντε Αστέρων» του Λουίτζι ντι Μάιο, αλλά ακόμη πιο πολλές ψήφους έλαβε ο Συνασπισμός της Δεξιάς, στον οποίο συνυπάρχουν χωρίς συνεκτικούς δεσμούς ετερόκλητες δυνάμεις, από την Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέχρι τον ακροδεξιό Ματέο Σαλβίνι. Σε μία ευφυή προεκλογική κίνηση ο Μπερλουσκόνι, υπολογίζοντας στην πρωτιά εντός της «Δεξιάς Συμμαχίας» είχε προτείνει ως πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι. Αλλά ήρθαν αλλιώς τα πράγματα και οι περισσότερες ψήφοι πήγαν στη «Λέγκα του Βορρά» και στον Ματέο Σαλβίνι. ΄Οσο για το Δημοκρατικό Κόμμα της Κεντροαριστεράς εξέπληξε τόσο με την καθήλωσή του στο 18%, όσο και για ένα μετεκλογικό φλερτ με τα Πέντε Αστέρια.
Πρωτοφανές το μπέρδεμα λοιπόν, ακόμα και για τα δεδομένα της Ιταλίας. «Και μετά από όλα αυτά, ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός;» ρωτάμε τον ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Γιώργο Κύρτσο. «Θα έχουμε ή τον Σαλβίνι ή τον ντι Μάιο, αν ο ντι Μάιο τα βρει με τον Σαλβίνι ή αν τα βρει με το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο είναι κεντροαριστερό, αλλά βρίσκεται σε μεγάλη πτώση και κρίση ταυτότητας. Επομένως πάμε σε μία κατάσταση που θα έχουμε στην ηγεσία της Ιταλίας ανθρώπους που είναι από ευρω-σκεπτικιστές έως αντιευρωπαϊστές…»
Κλίμα εκφοβισμού από Σαλβίνι
Στην πρώτη του εμφάνιση μετά τις εκλογές στο Στρασβούργο, ο ευρωβουλευτής Ματέο Σαλβίνι επιτέθηκε φραστικά στους δημοσιογράφους που κάθονταν ακριβώς μπροστά του, λέγοντας ότι «αναμασάνε την ευρωπαϊκή προπαγάνδα» και κάλεσε παριστάμενους παράγοντες του κόμματός του να τον χειροκροτήσουν, όπως κι έγινε. Εκπρόσωπος Τύπου του Ευρωκοινοβουλίου έκανε λόγο για κλίμα εκφοβισμού και δήλωσε ότι θα εξετάσει ενδεχόμενα νομικά μέτρα. «Αλλά ποιος θα σταματήσει τον Σαλβίνι, αν όντως γίνει πρωθυπουργός;» ρωτάμε την επικεφαλής των Ευρωπαίων Πρασίνων Σκα Κέλερ. «Ακόμη δεν έγινε πρωθυπουργός» αντιτείνει η γερμανίδα ευρωβουλευτής. «Είμαστε περίεργοι να δούμε τι θα γίνει, υπάρχουν διάφορα σενάρια, αλλά κανείς δεν μπορεί να αισθάνεται σίγουρος ως μελλοντικός πρωθυπουργός, ούτε ο Σαλβίνι, ούτε ο Ταγιάνι, ούτε κανείς άλλος. Το σημαντικό να σχηματιστεί κυβέρνηση, που μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της χώρας. Μία κυβέρνηση υπό τον Σαλβίνι, ο οποίος είναι ξεκάθαρα ακραίος δεξιός, εθνικιστής, ξενοφοβικός, δεν θα ήταν η καλύτερη επιλογή για την Ευρώπη…»
Ένας πρωθυπουργός Σαλβίνι θα μπορούσε να πρωταγωνιστήσει και στο ακραίο σενάριο που φέρνει την Ιταλία εκτός ευρώ. Τι θα σήμαινε αυτό για την Ελλάδα; Μία εκτίμηση από τον ευρωβουλευτή Γιώργο Κύρτσο: «Η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει στην ευρωζώνη, δεν αντέχει οικονομικά, αν ο μη γένοιτο φύγει η Ιταλία από την ευρωζώνη. Φεύγοντας η Ιταλία θα παρασύρει και την Ελλάδα, αναγκαστικά κατά την άποψή μου. Αλλά και να μη φτάσουμε σε αυτές τις δραματικές καταστάσεις, αρκεί, για να αποσταθεροποιηθεί η οικονομία της Ελλάδας, να έχουμε μία ιταλική αναταραχή, η οποία θα οδηγήσει στην αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Διότι η λεγόμενη έξοδος της Ελλάδα από το πρόγραμμα και προς τις αγορές στηρίζεται στην υπόθεση εργασίας ότι τα επιτόκια δεν θα είναι μεν τόσο φιλικά όσο είναι μέσα από το πρόγραμμα το ευρωπαϊκό, αλλά τέλος πάντων θα μπορούμε να τα σηκώσουμε. Δηλαδή θα είναι 3-3,5%, άντε 4% για ένα διάστημα προτού πέσουν».
Σύμπραξη Κεντροαριστεράς και λαϊκιστών;
Στα απίθανα σενάρια, που δεν φαίνονται τόσο απίθανα πλέον, περιλαμβάνονται ένας «μεγάλος συνασπισμός» του Μπερλουσκόνι με την Κεντροαριστερά, η προκήρυξη νέων εκλογών ή και η σύμπραξη της Κεντροαριστεράς με τα Πέντε Αστέρια. Που μπορεί είναι λαϊκιστές, αλλά όχι ακροδεξιοί. Και επιπλέον μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν είναι τόσο λαϊκιστές, αφού έχουν αποκηρύξει παλαιότερες ρητορικές κορώνες περί εξόδου από το ευρώ, λέει ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι». «Θα πρέπει να δούμε, αν το κίνημα των Πέντε Αστέρων θα ωριμάσει και τα δείγματα είναι ενδιαφέροντα, γιατί ήδη όσον αφορά το θέμα του ευρώ δηλώνει πως αυτό ανήκε στο παρελθόν» επισημαίνει. «Δείχνει μία προσγείωση στην πραγματικότητα, αλλά ο δρόμος είναι μακρύς ακόμα. Φοβάμαι πως ο μόνος τρόπος να ωριμάσει πραγματικά το Κίνημα των Πέντε Αστέρων είναι να πάρει μέρος σε ένα κυβερνητικό σχήμα».
Το Δημοκρατικό Κόμμα, μέχρι πρότινος υπό την ηγεσία του φιλοευρωπαίου Ματέο Ρέντσι, σε κοινή πορεία με τα Πέντε Αστέρια, μέχρι πρότινος υπό την ηγεσία του διασκεδαστή Μπέπε Γκρίλο; «Η επιλογή των πολιτών είναι και κάτι που το σέβεσαι» λέει ο Μίλτος Κύρκος. «Άρα ψάχνεις να βρεις τους καλύτερους συνδυασμούς που θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν στην Ιταλία μια σταθερότητα και στην τρίτη οικονομία της Ευρώπης την ανάπτυξη. Πρέπει πάντα να δίνουμε στους ανθρώπους αυτό που ψήφισαν. Να μην το κρύβουμε. Αν τα Πέντε Αστέρια δεν τα καταφέρουν, οι Ιταλοί τους ψήφισαν, ας ψηφίσουν κάτι άλλο. Αν τα καταφέρουν, ακόμα καλύτερα: η Ιταλία θα βγει από τη στενωπό».
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο