Το αλαλούμ με τις αδειοδοτήσεις και ο «σκόπελος» του ΕΣΡ

Το αλαλούμ που έχει δημιουργηθεί σχετικά με την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών τείνει να πάρει τις διαστάσεις μικρού Βατερλό για την κυβέρνηση, μετά και την αποτυχία να συγκεντρωθεί την περασμένη Τρίτη στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής η πλειοψηφία των 4/5 προκειμένου να συγκροτηθεί το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Η ΝΔ αρνήθηκε να συναινέσει με την πρόταση του κ. Νίκου Βούτση με αποτέλεσμα η διαδικασία να ναυαγήσει και κυβερνητικά στελέχη να προαναγγέλλουν «νομοθετικές παρεμβάσεις» ώστε να ξεπεραστεί ο σκόπελος της Ανεξάρτητης Αρχής.

Οι κυβερνητικές προθέσεις

Σύμφωνα με πληροφορίες και όσον αφορά τις παρεμβάσεις εξετάζονται διάφορα σενάρια. Το ένα θέλει την κυβέρνηση να φέρνει αλλαγές στον κανονισμό της Βουλής ώστε να προστεθούν νέα μέλη στη σύνθεση της Διάσκεψης των Προέδρων και να διασφαλίζεται έτσι η πλειοψηφία των 4/5. Ενα άλλο σενάριο είναι να προχωρήσει ο διαγωνισμός με ευθύνη του Υπουργικού Συμβουλίου ή και να μεταφερθούν οι αρμοδιότητες για την αδειοδότηση από την Ανεξάρτητη Αρχή σε έναν άλλον φορέα. Πάντως, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, γίνεται προσπάθεια να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο της πλήρους παράκαμψης του ΕΣΡ. Ολα τα σενάρια έχουν τα «αγκάθια» τους και το βέβαιο είναι ότι ο χρόνος πιέζει καθώς, όπως δήλωσε και ο υπουργός Επικρατείας κ. Νίκος Παππάς, το θέμα είναι προαπαιτούμενο για να κλείσει η αξιολόγηση των θεσμών.

Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της αντιπολίτευσης ο κ. Παππάς υποσχέθηκε ότι σε περίπτωση συμφωνίας για τα μέλη του ΕΣΡ, θα είναι η Βουλή που θα αποφασίσει τελικά για τον αριθμό των αδειών που θα δοθούν. Η ΝΔ είδε την κίνηση του υπουργού ως απόπειρα να εκβιάσει το αποτέλεσμα και απέρριψε την κυβερνητική πρόταση. Ακολούθησε ένας πόλεμος ανακοινώσεων με κυβερνητικές πηγές να κάνουν λόγο για «ανίερες συμμαχίες της με τους διαπλεκομένους» και εκπροσώπους της αντιπολίτευσης να καταλογίζουν «θεσμικά ατοπήματα» στην κυβέρνηση.

Οπως πολλοί έχουν επισημάνει εδώ και καιρό το νομοσχέδιο για τις αδειοδοτήσεις έχει δύο βασικές αδυναμίες: τις υπερεξουσίες που παρέχει στον εκάστοτε αρμόδιο υπουργό σχετικά με τον αριθμό και την τιμή εκκίνησης των αδειών και το γεγονός ότι έρχεται να ρυθμίσει ένα νέο τοπίο με παλιές μεθόδους. Παγιδευμένη σε εύκολα συνθήματα περί ρύθμισης του «άναρχου τοπίου» των καναλιών, η κυβέρνηση κρατάει το θέμα ψηλά στην ατζέντα της επικαιρότητας, την ίδια στιγμή που περνάει πολλά και επίπονα μέτρα.

Μία από τις βασικές αντιρρήσεις που έχει εκφράσει η Ενωση Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας είναι ότι το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει τους σταθμούς ως παρόχους δικτύου, ενώ μετά τη σύσταση της DIGEA θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως πάροχοι περιεχομένου. Μάλιστα η Ενωση τονίζει ότι το τίμημα παραχώρησης του φάσματος στην DIGEA που καθορίστηκε στα 18,3 εκατ. ευρώ για 15 χρόνια είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη. Οσον δε αφορά τους παρόχους περιεχομένου η Ενωση σημειώνει ότι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες αδειοδοτούνται με συγκριτική διαδικασία και τα τέλη που πληρώνουν είναι σχεδόν ασήμαντα. Για παράδειγμα, στη Γαλλία, στην Πορτογαλία και στην Ιταλία υπάρχουν μηδενικά τέλη, στην Κύπρο τα ετήσια τέλη ανέρχονται σε 51.400 ευρώ, στη Βρετανία ο υπολογισμός των τελών γίνεται βάσει κλιμακίων του κύκλου εργασιών και πάντως με «ταβάνι» τις 577.000 στερλίνες, ενώ στη Σουηδία τα κανάλια πληρώνουν εφάπαξ 4.000 ευρώ για έξι χρόνια.

Πριν από λίγους μήνες οι αρμόδιοι διαβεβαίωναν ότι θα συγκεντρώσουν 350 εκατ. ευρώ από τις αδειοδοτήσεις, ποσόν που ανήκει στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας και όχι του πολιτικού σχεδιασμού. Σήμερα ο κ. Παππάς επιμένει ότι οι άδειες για τηλεοπτικούς σταθμούς εθνικής εμβέλειας πρέπει να είναι λίγες σε αριθμό –κατά καιρούς έχει κάνει λόγο για συνολικά 4 –για να υπάρξει ζήτηση και να επιτευχθεί υψηλό τίμημα για το Δημόσιο. Αντίθετα, όπως δήλωσε πρόσφατα, «είναι σαν να πουλάς πάγο σε Εσκιμώους και να θέλεις να έχεις υψηλά έσοδα». Το πρόβλημα είναι ότι μέσα στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία το να ελπίζεις για υπέρμετρα έσοδα από λιγότερες πηγές είναι σαν να μην έχεις αντίληψη του τι ακριβώς συμβαίνει γύρω σου.

Οι ιδιοκτήτες των τηλεοπτικών σταθμών τονίζουν ότι οι απαιτήσεις της κυβέρνησης είναι παράλογες και ανεδαφικές, δεδομένου ότι ο τζίρος του κλάδου, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, έχει περιοριστεί δραματικά και ως εκ τούτου οι κυβερνητικοί υπολογισμοί γίνονται σε λάθος βάση. Μάλιστα σημειώνουν ότι τα κανάλια το 2014 καταγράφουν σωρευτικές ζημιές που ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα τα κυβερνητικά σχέδια να «στραγγαλίζουν» τον κλάδο, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι χιλιάδες θέσεις εργασίας που διακυβεύονται σε περίπτωση που τα κανάλια κατεβάσουν τα ρολά.

Ο Βούτσης και η σύνθεση

Τα μέλη για το ΕΣΡ που πρότεινε ο Πρόεδρος της Βουλής είναι: Πρόεδρος: Λαοκράτης Βάσσης, συγγραφέας. Αντιπρόεδρος: Ροδόλφος Μορώνης, δημοσιογράφος. Μέλη: Οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Βασίλης Καραποστόλης, Γιώργος Κόλλιας, Λίλιαν Μήτρου, Γιώργος Πλειός και η Δήμητρα Παπαδοπούλου, που ήταν μέλος του προηγούμενου ΕΣΡ, καθώς και οι δημοσιογράφοι Φανή Πετραλιά και Γιάννης Τζανετάκος.

Το ΕΣΡ ιδρύθηκε το 1989 και είναι μία από τις πρώτες Ανεξάρτητες Αρχές στην Ελλάδα. Το 2001 κατοχυρώθηκαν συνταγματικά οι αρμοδιότητές του και το νομικό καθεστώς των μελών του. Οι βασικές του αρμοδιότητες αφορούν τη χορήγηση των αδειών λειτουργίας στους ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς και τον έλεγχο τήρησης της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από το σύνολο των ιδιωτικών και δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Μέχρι πρότινος είχε επτά μέλη, τα οποία με τροπολογία που πέρασε την περασμένη Δευτέρα έγιναν εννέα. Τα μέλη του, προς το παρόν τουλάχιστον, επιλέγονται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής.