Εάν υλοποιηθούν τα σχέδια για την κατασκευή νέων σταθμών λιθάνθρακα σε όλο τον κόσμο, η ανθρωπότητα θα δει τη μέση θερμοκρασία του πλανήτη να αυξάνεται πολύ πάνω από το στόχο των 2 βαθμών Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, προειδοποιεί ανάλυση που παρουσιάστηκε στη Σύνοδο για το Κλίμα (COP21) στο Παρίσι.
Οι σταθμοί
Συνολικά 2.400 νέοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής που καίνε κάρβουνο σχεδιάζονται σε όλο τον κόσμο, αναφέρει ο ευρωπαϊκός ερευνητικός οργανισμός Climate Action Tracker. Οι εκπομπές από τους σταθμούς αυτούς υπολογίζονται σε 6,5 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο.
Αν όλα αυτά τα σχέδια υλοποιηθούν, οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 από σταθμούς λιθάνθρακα το 2030 θα είναι 400% υψηλότερες από ό,τι απαιτείται για να επιτευχθεί ο συμφωνημένος στόχος των 2 βαθμών.
Ακόμα κι αν δεν κατασκευαστεί κανένα νέο εργοστάσιο, δείχνει η ανάλυση, οι εκπομπές από τις υφιστάμενες μονάδες που θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους τουλάχιστον μέχρι το 2030 θα είναι 150% μεγαλύτερες από ό,τι θα έπρεπε για να επιτευχθεί ο στόχος.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πολλές υφιστάμενες μονάδες θα πρέπει να κλείσουν και τα σχέδια για νέες να ακυρωθούν.
Ήδη, η μέση επιφανειακή θερμοκρασία του πλανήτη είναι ήδη περίπου 1 βαθμό υψηλότερη σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ασυμφωνία δεσμεύσεων και πράξεων
Η ανάλυση του Climate Action Tracker έδειξε επίσης ότι τα σχέδια αρκετών χωρών για νέους σταθμούς λιθάνθρακα είναι ουσιαστικά ασύμβατα με τις εθελοντικές δεσμεύσεις (INDC) που έχουν υποβάλει στον ΟΗΕ οι χώρες αυτές για συγκράτηση ή μείωση των εκπομπών άνθρακα.
Συγκεκριμένα, η μελέτη εξετάζει οκτώ χώρες που σχεδιάζουν νέους σταθμούς λιθάνθρακα συνολικής ισχύος άνω των 5 gigawatt: Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Νότιος Αφρική, Νότιος Κορέα, Φιλιππίνες, Τουρκία και ΕΕ.
Με εξαίρεση την Ινδονησία, οι επτά από τις χώρες αυτές είναι πιθανό να δουν τις εγχώριες εκπομπές τους το 2030 να ξεπερνούν τα INDC που μόνες τους έχουν προτείνει.
Και στις οκτώ χώρες, εξάλλου, τα INDC κρίνονται ανεπαρκή προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος των 2 βαθμών.
Σε προηγούμενη μελέτη του το Climate Action Tracker προχωρούσε στη μάλλον αισιόδοξη εκτίμηση ότι τα INDC που έχουν υποβληθεί από 180 και πλέον χώρες ενόψει της Συνόδου οδηγούν σε άνοδο της θερμοκρασίας κατά 2,7 βαθμούς, σχετικά κοντά στο στόχο. Το ίδιο έχει εκτιμήσει και η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, αν και τουλάχιστον δέκα άλλες ερευνητικές ομάδες, ανάμεσά τους η αμερικανική Climate Interactive, προχωρούν σε δυσοίωνες εκτιμήσεις για μεγαλύτερη άνοδο, μέχρι 3,7 βαθμούς.
Την Τρίτη, δεύτερη ημέρα της Συνόδου για το Κλίμα (COP21, 21η Σύνοδος των Συμμετεχόντων), βασικό πρόβλημα παραμένει η εξεύρεση κονδυλίων 100 δισ. δολαρίων το χρόνο προκειμένου να μπορέσουν οι αναπτυσσόμενες και ευάλωτες χώρες να στραφούν σε καθαρές πηγές ενέργειας και να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής.
Όπως αναφέρει το Reuters, το προσχέδιο της τελικής συμφωνίας, η οποία πιθανότατα δεν θα είναι νομικά δεσμευτική, φτάνει τις 50 πυκνoτυπωμένες σελίδες, γεμάτες με σημεία διαφωνίας.
Μια από τις διαφωνίες είναι το εάν θα συμπεριληφθεί στο κείμενο της συμφωνίας ο όρος decarbonization, που μεταφράζεται χονδρικά σε «απεξάρτηση από τον άνθρακα».
Ινδία, Κίνα και άλλες αναδυόμενες οικονομίες αντιδρούν με το επιχείρημα ότι χρειάζονται τον λιθάνθρακα και άλλα ορυκτά καύσιμα για να ηλεκτροδοτήσουν το σύνολο του πληθυσμού τους.
Βαγγέλης Πρατικάκης
