Περιπέτεια μέσα στη ζούγκλα
Η πρωινή ομίχλη σκεπάζει το Παλένκε. Μόνο οι κορυφές των δένδρων της πυκνής ζούγκλας ξεχωρίζουν, ενώ όσο περνάει η ώρα αρχίζουν να ξεπροβάλλουν οι οδοντωτές ανάγλυφες στέγες των αυστηρών ναών και των επιβλητικών ανακτόρων. Χαμένο για εκατοντάδες χρόνια μέσα στη βαθιά ζούγκλα με την τροπική βλάστηση, όπου μόνο τα φλογερά κόκκινα λουλούδια ενός φλαμπουαγιάν αναστατώνουν, το μυστηριώδες Παλένκε μάς αποκαλύπτεται. Και η φαντασία μας συμπληρώνει τους γκρίζους ναούς βάφοντάς τους κόκκινους, όπως τότε, όταν μεγαλουργούσε ο «Πραγματικός Ανδρας» Πακάλ. Το «Οχυρωμένο σπίτι», όπως σημαίνει το Παλένκε από την ισπανική παράφραση της λέξης Οτολούμ, δεν αντιλήφθηκε ο Ερνάν Κορτές όταν πέρασε 40 χλμ. έξω από την πόλη. Από μάγιας Ινδιάνους έμαθε την ύπαρξή της ο ιερέας Ορντονιέθ ι Αγκιλάρ, ο οποίος διοργάνωσε την πρώτη εξερεύνηση και την παρουσίασε στο βιβλίο του ως «Χαμένη Ατλαντίδα» των Μάγιαςς. Ανάμεσα στους περιπετειώδεις τύπους που έφτασαν εκεί, ο Γκιγιόμ Ντυπέ ανέλαβε το 1805 την πρώτη ανασκαφή. Ο εκκεντρικός Κόμης ντε Βαλντέκ στα 60 του έζησε για δύο χρόνια (1831-1833) σε κτίσμα που πήρε και το όνομά του και δημοσίευσε βιβλίο με πολλά σκίτσα από τους ναούς, ρίχνοντας πάνω στο Παλένκε τους προβολείς μιας κοινωνίας διψασμένης για περιπέτειες σε εξωτικές χώρες με αμύθητους θησαυρούς. Αυτή την περιπέτεια θα ζήσουμε στο Παλένκε, που θα γίνει ακόμη πιο συναρπαστική ακολουθώντας δύσβατα μονοπάτια μέσα στη ζούγκλα, ανάμεσα σε κρυμμένα ερείπια και ποταμάκια που οδηγούν σε μικρές λιμνούλες και προσφέρονται για ένα δροσιστικό εξαγνιστικό μπάνιο.
Οι καταρράκτες Αγκουα Ασούλ
Τα «Γαλάζια Νερά», όπως σημαίνει το όνομά τους, είναι ένα ειδυλλιακό τοπίο που θεωρείται όχι μόνο από τα κορυφαία αξιοθέατα της περιοχής αλλά και όλης της χώρας. Αλλωστε δεν είναι τυχαίο που επιλέγεται για γυρίσματα από πολλές μεξικανικές σειρές. Περισσότεροι από 500 μικροί καταρράκτες πέφτουν από ύψος 3 ως 30 μέτρων και δημιουργούν λιμνούλες όπου αρκετοί τολμηροί θα ρίξουν μια βουτιά. Φυσικά κάποια σημεία είναι πραγματικά επικίνδυνα και χρειάζεται επιπλέον προσοχή. Ομως υπάρχουν και αρκετά ασφαλή σημεία όπου οικογένειες έρχονται για μπάνιο και πικνίκ. Οι καταρράκτες περιβάλλονται από πυκνή δασώδη βλάστηση και μονοπάτια για μια βόλτα στη φύση, ενώ υπάρχουν και πολλά εστιατόρια. Απέχουν 60 χλμ. από το Παλένκε.
Τα «Γαλάζια Νερά», όπως σημαίνει το όνομά τους, είναι ένα ειδυλλιακό τοπίο που θεωρείται όχι μόνο από τα κορυφαία αξιοθέατα της περιοχής αλλά και όλης της χώρας. Αλλωστε δεν είναι τυχαίο που επιλέγεται για γυρίσματα από πολλές μεξικανικές σειρές. Περισσότεροι από 500 μικροί καταρράκτες πέφτουν από ύψος 3 ως 30 μέτρων και δημιουργούν λιμνούλες όπου αρκετοί τολμηροί θα ρίξουν μια βουτιά. Φυσικά κάποια σημεία είναι πραγματικά επικίνδυνα και χρειάζεται επιπλέον προσοχή. Ομως υπάρχουν και αρκετά ασφαλή σημεία όπου οικογένειες έρχονται για μπάνιο και πικνίκ. Οι καταρράκτες περιβάλλονται από πυκνή δασώδη βλάστηση και μονοπάτια για μια βόλτα στη φύση, ενώ υπάρχουν και πολλά εστιατόρια. Απέχουν 60 χλμ. από το Παλένκε.Η αρχαία πόλη Παλένκε
Οι Μάγιας εγκαταστάθηκαν το 100 μ.Χ. και κατά τη βασιλεία του Πακάλ η πόλη απλωνόταν σε 20 χλμ. Τότε χτίστηκαν τα περισσότερα εντυπωσιακά κτίσματα με χαρακτηριστικό τους τις οδοντωτές στέγες και τα ανάγλυφα. Ο διάδοχος Τσαν Μπαλούμ έχτισε τα κτίρια της Πλατείας των Ναών του Ηλιου, και τοποθέτησε μεγάλες πέτρινες αφηγηματικές επιγραφές. Μετά τον θάνατό του η πόλη έπεσε σε μαρασμό και εγκαταλείφθηκε γύρω στα 1000 μ.Χ., πιθανόν από εισβολές άλλων φυλών. Οι πρώτες εργασίες για συντήρηση και αναστήλωση ξεκίνησαν το 1940 από τον αρχαιολόγο Αλμπέρτο Ρουίς Λουιγέρ. Σήμερα όλη η ζώνη εκτείνεται γύρω στα 8 χιλιόμετρα μέσα στο δάσος και μέχρι στιγμής από τα 500 κτίσματα έχουν αναστηλωθεί μόλις τα 34: το Κεντρικό και το Βόρειο Συγκρότημα που χωρίζονται από το ρυάκι Ιελ Οτολούμ. Πέρα από τα κτίσματα που αναφέρονται παρακάτω, μπορείτε να επισκεφθείτε το Γήπεδο της Πελότας –απαραίτητο τελετουργικό σε κάθε πόλη, τον Ναό του Κόμη (647 μ.Χ.), όπως έμεινε γνωστό το κτίσμα που κατοίκησε ο κόμης Ντε Βαλντέκ, αλλά και τον Ναό του Επιθανάτιου Φεγγαριού. Επίσης εκατοντάδες ναούς και κτίσματα σε ερείπια μισοθαμμένα θα ανακαλύψετε περπατώντας σε μονοπάτια στη βαθιά ζούγκλα.
Ο Ναός του Ηλιου
Οι Μάγιας εγκαταστάθηκαν το 100 μ.Χ. και κατά τη βασιλεία του Πακάλ η πόλη απλωνόταν σε 20 χλμ. Τότε χτίστηκαν τα περισσότερα εντυπωσιακά κτίσματα με χαρακτηριστικό τους τις οδοντωτές στέγες και τα ανάγλυφα. Ο διάδοχος Τσαν Μπαλούμ έχτισε τα κτίρια της Πλατείας των Ναών του Ηλιου, και τοποθέτησε μεγάλες πέτρινες αφηγηματικές επιγραφές. Μετά τον θάνατό του η πόλη έπεσε σε μαρασμό και εγκαταλείφθηκε γύρω στα 1000 μ.Χ., πιθανόν από εισβολές άλλων φυλών. Οι πρώτες εργασίες για συντήρηση και αναστήλωση ξεκίνησαν το 1940 από τον αρχαιολόγο Αλμπέρτο Ρουίς Λουιγέρ. Σήμερα όλη η ζώνη εκτείνεται γύρω στα 8 χιλιόμετρα μέσα στο δάσος και μέχρι στιγμής από τα 500 κτίσματα έχουν αναστηλωθεί μόλις τα 34: το Κεντρικό και το Βόρειο Συγκρότημα που χωρίζονται από το ρυάκι Ιελ Οτολούμ. Πέρα από τα κτίσματα που αναφέρονται παρακάτω, μπορείτε να επισκεφθείτε το Γήπεδο της Πελότας –απαραίτητο τελετουργικό σε κάθε πόλη, τον Ναό του Κόμη (647 μ.Χ.), όπως έμεινε γνωστό το κτίσμα που κατοίκησε ο κόμης Ντε Βαλντέκ, αλλά και τον Ναό του Επιθανάτιου Φεγγαριού. Επίσης εκατοντάδες ναούς και κτίσματα σε ερείπια μισοθαμμένα θα ανακαλύψετε περπατώντας σε μονοπάτια στη βαθιά ζούγκλα.
Ο Ναός του ΗλιουΤο οικοδόμημα που βλέπουμε σήμερα χτίστηκε προς το τέλος της κλασικής περιόδου των Μάγιας και πρόκειται για έναν ναό που αποτελείται από διάφορους μικρούς ναούς πάνω σε κλιμακωτές πυραμίδες. Τέσσερα πατώματα πάνω σε μια πυραμοειδή βάση που όλο και στενεύουν προς τα πάνω. Θεωρείται το τελειότερο οικοδόμημα των Μάγιας και το «σαμάρι» της στέγης του ναού –μια προεξέχουσα οδοντωτή ανάγλυφη πέτρινη πλάκα –ήταν καλυμμένο από διακοσμήσεις με στόκο. Ο κυρίως ναός αποτελείται από δύο παράλληλες στοές. Παρατηρήστε στη δεύτερη στοά τη σκαλιστή πλάκα με τα ιερογλυφικά σε δύο σειρές, τους ιερείς που κάνουν προσφορές και το κεντρικό μοτίβο με το σύμβολο του Ηλιου.
Ο Ναός των Επιγραφών…
Ο «Πραγματικός Ανδρας», όπως ονόμαζαν οι Μάγιας τον ηγεμόνα τους, ήταν για το Παλένκε ο Πακάλ. Από το 615 ως το 683 μ.Χ. βασίλεψε ο Πακάλ και ο ναός αυτός κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της 68χρονης βασιλείας του. Πάνω σε έναν φυσικό λόφο ακουμπά εν μέρει η πυραμίδα που είναι το ψηλότερο κτίσμα του συγκροτήματος όπου 69 σκαλιά οδηγούν στην κορυφή του. Κατά την κλασική περίοδο ο ναός ήταν καλυμμένος με ασβεστοκονίαμα και βαμμένος σε έντονο κόκκινο χρώμα, αλλά και τα ανάγλυφα της οδοντωτής στέγης του ήταν βαμμένα σε ζωηρά χρώματα. Ονομάστηκε «Ναός των Επιγραφών» από τις επιγραφές με τα ιερογλυφικά που βρίσκονται στους τοίχους και αριθμούν τα 617, ενώ αρκετά είναι εκείνα που δεν έχουν ακόμη αποκρυπτογραφηθεί. Ο κυρίως ναός διέθετε δύο παράλληλες στοές και ανοίγεται από μια πύλη στολισμένη από κίονες διακοσμημένους με ανάγλυφα που απεικονίζουν άνδρες και γυναίκες να κρατούν παιδιά με προσωπίδες που παριστάνουν τον θεό της βροχής Τσακ και το ένα πόδι τους έχει φιδίσια μορφή. 
Το ανάκτορο
Πρόκειται για έναν λαβύρινθο από αυλές, δωμάτια, διαδρόμους και σκάλες, πάνω σε μια τεχνητή πλατφόρμα τραπεζοειδούς σχήματος με 10 μ. ύψος, 100 μήκος και 80 πλάτος. Τα κτίρια είναι χτισμένα σε διάφορες χρονικές περιόδους και αποτελούσαν την κατοικία της βασιλικής οικογένειας και του ιερατείου. Το πιο εντυπωσιακό κτίσμα είναι ο ψηλός τετραώροφος πύργος που αναστηλώθηκε το 1955. Μοναδική κατασκευή στο είδος της, αποτελείται από ένα συμπαγές υπόβαθρο ύψους 4 μέτρων, σχεδόν τετράγωνο ενισχυμένο στις γωνίες με στύλους. Η βάση αυτή ήταν διακοσμημένη με σκαλιστές πλάκες και έχει από πάνω τέσσερα πατώματα διαφορετικού ύψους, από τα οποία τα μεγαλύτερα φωτίζονται από τα ψηλά παράθυρα. Μέσα ο πύργος αποτελείται από ένα κεντρικό κτίριο και άλλα τέσσερα –ένα σε κάθε γωνία. Αρχαιολόγοι και αστρονόμοι πιστεύουν ότι ο πύργος κατασκευάστηκε προκειμένου η βασιλική οικογένεια και οι ιερείς να έχουν εικόνα του Ηλιου να περνάει από τον Ναό των Επιγραφών κατά τις 22 Δεκεμβρίου, ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, πιστεύοντας στη θεοποίηση του Πακάλ ο οποίος θα αναδυόταν όπως ο Ηλιος. Ανάμεσα στα κτίσματα του παλατιού αξίζει να προσέξετε τη σκάλα με τα σκαλοπάτια διακοσμημένα από ιερογλυφικά και ανάμεσα σε δύο στηθαία να προσέξετε τα γλυπτά. Οι κίονες του κτιρίου σε αυτή την πλευρά ήταν διακοσμημένοι με ιερογλυφικά χρωματισμένα με πράσινο, κόκκινο, μαύρο και μπλε, ενώ η επικλινής στέγη είχε ανάγλυφα με πρόσωπα και αστείες μάσκες. Σε κάποια από τις αυλές παρατηρήστε το οβάλ ανάγλυφο. Απεικονίζει τη μητέρα του Πακάλ, Τζακ-Κουκ, να τον κρατάει στα χέρια της. Η Τζακ-Κουκ είχε βασιλέψει για τρία χρόνια ώσπου ο Πακάλ να γίνει 12,5 ετών και να αναλάβει την εξουσία.
Ο Ναός των Επιγραφών… Ο «Πραγματικός Ανδρας», όπως ονόμαζαν οι Μάγιας τον ηγεμόνα τους, ήταν για το Παλένκε ο Πακάλ. Από το 615 ως το 683 μ.Χ. βασίλεψε ο Πακάλ και ο ναός αυτός κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της 68χρονης βασιλείας του. Πάνω σε έναν φυσικό λόφο ακουμπά εν μέρει η πυραμίδα που είναι το ψηλότερο κτίσμα του συγκροτήματος όπου 69 σκαλιά οδηγούν στην κορυφή του. Κατά την κλασική περίοδο ο ναός ήταν καλυμμένος με ασβεστοκονίαμα και βαμμένος σε έντονο κόκκινο χρώμα, αλλά και τα ανάγλυφα της οδοντωτής στέγης του ήταν βαμμένα σε ζωηρά χρώματα. Ονομάστηκε «Ναός των Επιγραφών» από τις επιγραφές με τα ιερογλυφικά που βρίσκονται στους τοίχους και αριθμούν τα 617, ενώ αρκετά είναι εκείνα που δεν έχουν ακόμη αποκρυπτογραφηθεί. Ο κυρίως ναός διέθετε δύο παράλληλες στοές και ανοίγεται από μια πύλη στολισμένη από κίονες διακοσμημένους με ανάγλυφα που απεικονίζουν άνδρες και γυναίκες να κρατούν παιδιά με προσωπίδες που παριστάνουν τον θεό της βροχής Τσακ και το ένα πόδι τους έχει φιδίσια μορφή.
…και η κρύπτη του Πακάλ
Ο διάδοχος του Πακάλ, Τσαν Μπαλούμ, που συμβολίζεται στα ιερογλυφικά από τον ιαγουάρο και το ερπετό, ήταν εκείνος που κατασκεύασε την κρύπτη στον Ναό των Επιγραφών. Κάτω από μια πλάκα της κεντρικής αίθουσας ο Αλμπέρτο Ρουίς Λουιγιέρ ανακάλυψε το 1949 ένα θολωτό δωμάτιο από το οποίο κατηφορίζει μια σκάλα που οδηγεί στην καρδιά της πυραμίδας και στον ασύλητο τάφο του Πακάλ. Πρώτα βρέθηκε ένα κιβώτιο με πολύτιμες πέτρες –εφρίτη, μαργαριτάρια, χρυσά κοσμήματα, αγγεία, όστρακα με κόκκινα ζωγραφήματα -, στη συνέχεια ανακαλύφθηκε ένας μικρός τάφος με τα οστά έξι παιδιών, προσφορά στον νεκρό, και πάνω από τον τοίχο μια τριγωνική πλάκα σφηνωμένη στα τοιχώματα του θόλου του διαδρόμου έκρυβε μια καινούργια σκάλα γεμάτη πέτρες όπου χρειάστηκαν τρία χρόνια για να απομακρυνθούν ώσπου να φτάσουν στην κρύπτη. Εκεί βρέθηκε η σαρκοφάγος λαξευμένη μέσα σε ένα μονόλιθο με γλυπτά τοιχώματα που σκεπάζεται από πλάκα βάρους 5 τόνων με συμβολικό ανάγλυφο την άνοδο του Πακάλ από τον Κάτω Κόσμο. Κάτω από τη σαρκοφάγο βρέθηκαν αγγεία με προσφορές, ενώ μέσα στη σαρκοφάγο, ο στολισμένος με κοσμήματα σκελετός του Πακάλ καλυμμένος με κόκκινο ύφασμα, καθώς και η πολύτιμη μάσκα από νεφρίτη που σκέπαζε το πρόσωπό του μεταφέρθηκαν στο Ανθρωπολογικό Μουσείο της Πόλης του Μεξικού από όπου η ανεκτίμητη μάσκα κλάπηκε το 1985. Η ανακάλυψη αυτής της κρύπτης –μοναδικής στο Μεξικό –έκανε αρκετούς αρχαιολόγους να πιθανολογούν σύνδεση των Μάγιας του Παλένκε με τους Αιγυπτίους. Φεύγοντας από τον ναό, χαρίστε ένα βλέμμα στο σεμνό μνήμα του αρχαιολόγου Αλμπέρτο Ρουίς Λουιγιέρ που αφιέρωσε τη ζωή του στις ανασκαφές του Παλένκε.
Το ανάκτορο
Πρόκειται για έναν λαβύρινθο από αυλές, δωμάτια, διαδρόμους και σκάλες, πάνω σε μια τεχνητή πλατφόρμα τραπεζοειδούς σχήματος με 10 μ. ύψος, 100 μήκος και 80 πλάτος. Τα κτίρια είναι χτισμένα σε διάφορες χρονικές περιόδους και αποτελούσαν την κατοικία της βασιλικής οικογένειας και του ιερατείου. Το πιο εντυπωσιακό κτίσμα είναι ο ψηλός τετραώροφος πύργος που αναστηλώθηκε το 1955. Μοναδική κατασκευή στο είδος της, αποτελείται από ένα συμπαγές υπόβαθρο ύψους 4 μέτρων, σχεδόν τετράγωνο ενισχυμένο στις γωνίες με στύλους. Η βάση αυτή ήταν διακοσμημένη με σκαλιστές πλάκες και έχει από πάνω τέσσερα πατώματα διαφορετικού ύψους, από τα οποία τα μεγαλύτερα φωτίζονται από τα ψηλά παράθυρα. Μέσα ο πύργος αποτελείται από ένα κεντρικό κτίριο και άλλα τέσσερα –ένα σε κάθε γωνία. Αρχαιολόγοι και αστρονόμοι πιστεύουν ότι ο πύργος κατασκευάστηκε προκειμένου η βασιλική οικογένεια και οι ιερείς να έχουν εικόνα του Ηλιου να περνάει από τον Ναό των Επιγραφών κατά τις 22 Δεκεμβρίου, ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, πιστεύοντας στη θεοποίηση του Πακάλ ο οποίος θα αναδυόταν όπως ο Ηλιος. Ανάμεσα στα κτίσματα του παλατιού αξίζει να προσέξετε τη σκάλα με τα σκαλοπάτια διακοσμημένα από ιερογλυφικά και ανάμεσα σε δύο στηθαία να προσέξετε τα γλυπτά. Οι κίονες του κτιρίου σε αυτή την πλευρά ήταν διακοσμημένοι με ιερογλυφικά χρωματισμένα με πράσινο, κόκκινο, μαύρο και μπλε, ενώ η επικλινής στέγη είχε ανάγλυφα με πρόσωπα και αστείες μάσκες. Σε κάποια από τις αυλές παρατηρήστε το οβάλ ανάγλυφο. Απεικονίζει τη μητέρα του Πακάλ, Τζακ-Κουκ, να τον κρατάει στα χέρια της. Η Τζακ-Κουκ είχε βασιλέψει για τρία χρόνια ώσπου ο Πακάλ να γίνει 12,5 ετών και να αναλάβει την εξουσία.
πρόσβαση
Φυσικά το ταξίδι στο Παλένκε συνδυάζεται με μια επίσκεψη στην ευρύτερη περιοχή Τσιάπας και Γιουκατάν και συμφέρει να διαλέξετε το πρόγραμμα «Ιστορικό Μεξικό» που προτείνουν πολλά ταξιδιωτικά γραφεία. Αν ταξιδεύετε μόνοι, την περίοδο αυτή η Iberia έχει την καλύτερη προσφορά για να πετάξετε για Μέξικο Σίτι μέσω Μαδρίτης και στη συνέχεια με την τοπική Aeromexico για Τούξτλα Γκουτιέρες. Αν και το Παλένκε διαθέτει μικρό αεροδρόμιο, συνήθως γίνονται μόνο έκτακτες πτήσεις από και προς Τούξτλα Γκουτιέρες. Αν δεν βρείτε πτήση θα φτάσετε οδικώς (275 χλμ., περίπου 7,5 ώρες, λόγω της ανάβασης στον ορεινό όγκο και στο Δάσος Λακαντόνα
διαμονή
Μόλις 5′ από τον αρχαιολογικό χώρο απέχει το «Villa Mercedes Palenque Hotel», (Carr. Palenque-Ruinas 2.9, τηλ.: +52 916 345. 5231-2). Πρόκειται για το ομορφότερο ξενοδοχείο της περιοχής με πολύ στυλ και όμορφους κοινόχρηστους χώρους. Στην πόλη Παλένκε βρίσκεται το πολύ οικονομικό «Mission Palenque» (τηλ.: +52 916 345 0241), με υπέροχους κήπους αλλά χωρίς κάτι ιδιαίτερο στα δωμάτια. Στην περιοχή Λα Κανιάντα βρίσκεται το «Best Western Maya Palenque Hotel» (τηλ.:+52 916 345. 0780), επίσης οικονομικό με συνηθισμένη διακόσμηση.
φαγητό
Στην περιοχή Τσιάπας παράγεται άφθονο καλαμπόκι, που και εδώ είναι βασική τροφή, φασόλια, αβοκάντο, κακάο, καφές, τσίλι, πολλά λαχανικά και τροπικά φρούτα. Χαρακτηριστικό είναι το βότανο «τσιπιλίν» που χρησιμοποιείται κυρίως στις ταμάλες καλαμποκιού, όπως και το «χόγια σάντα» με τα πλατιά του φύλλα που η μυρωδιά του θυμίζει πιπεράτη μέντα. Το Παλένκε είναι η χαρά των «αντοχίτος». Πρόκειται για μεγάλη ποικιλία από μικρά σνακ όπως μπουρίτος, ταμάλες, τάκος, ετσιλάδας κ.ά. Επίσης θα δοκιμάσετε πολλές παραλλαγές από τηγανητές πράσινες μπανάνες γεμιστές με μαύρα φασόλια ή τυρί. Το γεύμα ξεκινά με «σότε κον μομο», σούπα από ποταμίσια σαλιγκάρια μαγειρεμένα με φύλλα από χόγια σάντα, ντομάτες κρεμμύδι, πράσινο τσίλι και αρωματικά φύλλα «επασότε». Για κύριο πιάτο θα διαλέξετε «μόλε» (με μαύρη σοκολάτα) χοιρινού με σπόρους, «τσισπόλα», κρέας βραστό με λαχανικά, «πίκτες», ταμάλες από φρέσκο καλαμπόκι γλυκό, φασόλια με παστό κρέας, πάπια με «τσιλμόλ», σάλτσα με ντομάτες, τσίλι και κόλιαντρο. Το ψάρι γίνεται «σουδάδο», γλυκό με κρεμμύδι, ντομάτα, χυμό λεμονιού και σκόρδο και σερβίρεται με διάφορα λαχανικά. Οι τολμηροί δοκιμάστε αρμαντίγιο, ελάφι, κουνέλι και στρουθοκάμηλο, που μαγειρεύονται με τσίλι και κόλιαντρο. Με το φαγητό θα πιείτε το ποτό «ποσόλ» από καλαμπόκι που αρωματίζεται με σοκολάτα και ζάχαρη και πίνεται και παγωμένο, «άγκουα ντε τσίτσα» από σταφύλι ή ανανά ή καλαμπόκι, και δυνατό «μπάλτσε» με υδρόμελι γνωστό ως το ιερό κρασί των Μάγια. Για επιδόρπιο διαλέξτε τηγανητές πράσινες μπανάνες με τυρί και μέλι, «ντούλσε ντε κουπάπε» -κομπόστα φρούτων, «ντούλσε ντε τσιλακαγιότε» –κομπόστα κολοκύθα ή «κοκάδα» με γλυκιά καρύδα, και τελειώστε με καφέ ντόπιας παραγωγής. Καλά εστιατόρια είναι τα: La Selva, Maya Centro, Maya Canada, Ciudad Real Palenque, Rocomar, Chambalu.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
