Οι εξελίξεις με τα μη κρατικά πανεπιστήμια, η λειτουργία των οποίων σφραγίστηκε με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, χωρίς να αλλάξει το Σύνταγμα, καθώς ο σχετικός νόμος που τα επέτρεψε κρίθηκε συνταγματικός, είναι πολύ μεγάλη ιστορία.

Απέδειξε ότι για χρόνια – ακόμα και σήμερα – πάρα πολλές μεταρρυθμίσεις ή λύσεις σε θεσμικά θέματα ή άλλα που αφορούν άμεσα τη ζωή των πολιτών δεν προχώρησαν με βασικό επιχείρημα ότι δεν το επιτρέπει το Σύνταγμα.

Το Σύνταγμα αντιμετωπίστηκε ως τοτέμ, ως γράμμα που δεν επιδέχεται άλλη ερμηνεία, καθαγιάζοντας έτσι την άρνηση πολιτικών σχηματισμών να αναλάβουν πρωτοβουλίες εκσυγχρονισμού της χώρας με άλλοθι τις συνταγματικές διατάξεις.

Ωστόσο, όπως είχε ευστόχως πει ο αείμνηστος καθηγητής Σταύρος Τσακυράκης, «το Σύνταγμα είναι εδώ και περιμένει να το διαβάσουμε». Ομως πολιτικά κόμματα που κατά καιρούς κυβέρνησαν τις τελευταίες δεκαετίες της Μεταπολίτευσης διάβαζαν το Σύνταγμα με τα γυαλιά του πολιτικού οφέλους και με ιδεοληψίες που δεν είχαν να κάνουν με την πραγματικότητα, ούτε με την υπηρέτηση της δημοκρατίας και του συμφέροντος των πολιτών.

Ετσι πορευτήκαμε για χρόνια με υστερήσεις και αγκυλώσεις που κόστισαν στην ανάπτυξη και στην πρόοδο όλων μας, καθώς, αν παρά τις συνταγματικές απαγορεύσεις, είχαν αξιοποιηθεί, όπως έγινε και με το άρθρο 16, τα ανεξάντλητα, όπως έχει δημοσίως κατ’ επανάληψη υποστηρίξει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αποθέματα του Συντάγματος, τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί αλλιώς.

Θα είχε βρεθεί, για παράδειγμα, από χρόνια λύση για τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, τα «χαΐρια» του οποίου ζήσαμε προσφάτως στη Βουλή, όπως επίσης σε άλλα κρίσιμα θέματα που αφορούν την αξιολόγηση και τον εκσυχρονισμό της δημόσιας διοίκησης που τόσο ταλανίζει την ανάπτυξη αλλά και τους πολίτες, αλλά και τη λειτουργία της Δικαιοσύνης και πολλά ακόμα που σχετίζονται με γραφειοκρατίες, που λειτουργούν ως ανάχωμα σε επενδύσεις και αναπτυξιακά έργα.

Οι εξελίξεις με τα μη κρατικά πανεπιστήμια που θα λειτουργήσουν, χωρίς το Σύνταγμα να έχει αλλάξει, είναι ένα μάθημα για όλους και κυρίως για τα πολιτικά κόμματα αλλά την κυβέρνηση, που αναλαμβάνει στο εξής το βάρος να υλοποιήσει τον νόμο που κρίθηκε συνταγματικός, προσφέροντας ποιοτική παιδεία και εκτός των δημόσιων πανεπιστημίων.

Και κάτι ακόμα. Ενώ το Σύνταγμα στάθηκε το απόλυτο εμπόδιο για μεταρρυθμίσεις στη λογική του πολιτικού κόστους και πάσης φύσεως ιδεοληψιών, δεν συνέβη το ίδιο με άλλες βασικές και σημαντικές διατάξεις του, οι οποίες συστηματικά και ατιμώρητα παραβιάζονται για δεκαετίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η προστασία του περιβάλλοντος, συνταγματική ρύθμιση πρωτοποριακή από το Σύνταγμα του 1975, που έχει στην πράξη κακοποιηθεί όσο καμία άλλη.

Εκεί το Σύνταγμα δεν φαίνεται να αποτέλεσε για την πολιτική μας τάξη εμπόδιο. Η αυθαίρετη δόμηση και η πρωτοφανής κακοποίηση του δημόσιου χώρου το πιστοποιούν. Πρόκειται για τις δύο όψεις του νομίσματος της απόλυτης πολιτικής υποκρισίας…