Το βραβείο «Γιώργος Γραμματικάκης» θεσπίστηκε το 2023, έτος κατά το οποίο ο σπουδαίος καθηγητής έφυγε από τη ζωή, και απονέμεται έκτοτε στον καλύτερο φοιτητή ή την καλύτερη φοιτήτρια του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, με βάση πάντα τις ακαδημαϊκές και ερευνητικές επιδόσεις που παρουσίασαν, ειδικά σε θέματα Αστρονομίας. Η Χρυσή Κουκουράκη, 4ετής φοιτήτρια του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, πήρε το βραβείο για την έρευνά της στη μελέτη του μαγνητικού πεδίου του γαλαξία μας με τα δεδομένα που συγκέντρωσε από το Αστεροσκοπείο Σκίνακα.
Ποια είναι τα πρώτα συναισθήματα όταν κερδίζεις μια τέτοια διάκριση;
«Χαίρομαι πάρα πολύ που πήρα αυτό το βραβείο. Είναι ωραίο οι κόποι σου να αναγνωρίζονται και από τον υπόλοιπο κόσμο. Εγώ μελετάω Φυσική, γιατί μου αρέσει η Φυσική. Κάνω έρευνα στη Φυσική, γιατί μου αρέσει να κάνω έρευνα. Ομως είναι ωραίο και ο υπόλοιπος κόσμος να βλέπει ότι κάνεις κάτι καλά. Επιπλέον, ήρθε και ένα χρηματικό ποσό των 1.000 ευρώ, πολύ χρήσιμο, για να με βοηθήσει να συνεχίσω τις σπουδές μου. Επίσης, είναι μεγάλη τιμή που το βραβείο είναι στη μνήμη του Γιώργου Γραμματικάκη, ο οποίος ήταν από τους θεμελιωτές του Τμήματος Φυσικής στην Κρήτη».
Πες μας λίγα λόγια για την έρευνά σου.
«Ασχολούμαι με την Αστροφυσική και συγκεκριμένα με την Αστρογένεση, δηλαδή με το πώς δημιουργούνται τα αστέρια. Ειδικότερα, προσπαθώ να καταλάβω πώς το μαγνητικό πεδίο επηρεάζει τη δημιουργία των άστρων. Με απλά λόγια μπορώ να το εξηγήσω ως εξής: ο χώρος ανάμεσα στα αστέρια στο Διάστημα δεν είναι τελείως κενός, αλλά έχει πολλή σκόνη, αραιή σκόνη, κυρίως υδρογόνο και ήλιο. Τα μόρια του υδρογόνου και του ηλίου έλκονται μεταξύ τους λόγω βαρύτητας, διότι η βαρύτητα ασκείται ανάμεσα σε οτιδήποτε έχει μάζα.
Η έλξη δημιουργεί συμπυκνώματα και αυτό το συμπύκνωμα έχει ακόμα μεγαλύτερη μάζα, οπότε έλκει ακόμα περισσότερα μόρια υδρογόνου και ηλίου και κάποια στιγμή, όταν μαζευτούν πάρα πολλά, η θερμοκρασία ανεβαίνει, δημιουργούνται τότε αντιδράσεις σύντηξης, και από αυτή την αντίδραση δημιουργείται φως και αυτό το φως βλέπουμε εμείς από τα αστέρια. Βέβαια, όπως η βαρύτητα θέλει να φέρει κοντά τα σωματίδια, υπάρχουν άλλες δυνάμεις που θέλουν να τα απομακρύνουν, όπως για παράδειγμα η πίεση λόγω θερμοκρασίας. Οπως ξέρετε ήδη από τη Φυσική της Β’ Λυκείου, ανάλογα με τη θερμοκρασία ασκείται και μια πίεση στο αέριο. Αυτή η πίεση θέλει να απομακρύνει τα σωματίδια, οπότε μια δύναμη που αντιτίθεται στη βαρυτική κατάρρευση είναι η πίεση λόγω θερμοκρασίας.
Μία άλλη δύναμη που, επίσης, αντιτίθεται στη βαρυτική κατάρρευση είναι η δύναμη από το μαγνητικό πεδίο. Συγκεκριμένα, το μαγνητικό πεδίο αναγκάζει τα φορτισμένα σωματίδια να κινούνται πάνω στις μαγνητικές γραμμές. Και έτσι, από τη μία έχεις τη βαρύτητα που θέλει να κάνει τα πάντα να καταρρεύσουν και από την άλλη έχεις το μαγνητικό πεδίο που σου λέει «εσύ πρέπει να κινείσαι εδώ πάνω». Αρα, είναι μια «μάχη» ανάμεσα στη βαρύτητα που θέλει να συνθλίψει τα πάντα και τις υπόλοιπες δυνάμεις που θέλουν να κρατούν τα πράγματα μακριά. Κι εγώ προσπαθώ να καταλάβω πώς το μαγνητικό πεδίο επηρεάζει όλο αυτό».
Από μικρή σου άρεσε να παρατηρείς τα αστέρια ή προέκυψε στην πορεία;
«Οταν ήμουν στο Δημοτικό ήθελα να γίνω αρχαιολόγος ή παλαιοντολόγος, γιατί έβλεπα διάφορα ντοκιμαντέρ για δεινόσαυρους και μου άρεσε που έβλεπα τους αρχαιολόγους να κάνουν ανασκαφές. Στο Γυμνάσιο άρχισαν να μου αρέσουν τα Μαθηματικά και η Φυσική. Αν και νομίζω ότι ο κοινός παρονομαστής ήταν ότι μου άρεσε να ανακαλύπτω πράγματα και αυτά ή θα ήταν απολιθώματα ή διάφοροι νόμοι της φύσης».
Είχες κάποιο πρότυπο;
«Γενικά, υπάρχουν πολλοί επιστήμονες που θαυμάζω, αλλά δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει κάποιος που να πω ότι θέλω να γίνω ακριβώς σαν αυτόν. Νομίζω ότι δεν είναι και πολύ υγιές να έχουμε πρότυπα, με την έννοια το ότι θέλω να γίνω ακριβώς σαν αυτόν, διότι αυτό σε κάνει διαρκώς να σκέφτεσαι ότι πρέπει να γίνεις ακριβώς σαν αυτόν».
Πώς ονειρεύεσαι το επαγγελματικό σου μέλλον;
«Θέλω να εργάζομαι σε ένα καλό ερευνητικό κέντρο και να κάνω ποιοτική έρευνα και μάλιστα ιδανικά θέλω να το κάνω αυτό στο Ηράκλειο, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης».
