Παρά την πρόοδο δεκαετιών, οι γυναίκες εξακολουθούν να κατέχουν λιγότερο από το ένα τέταρτο των ρόλων των διευθυντικών στελεχών παγκοσμίως. Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόλις το 32% των ηγετικών ρόλων κατέχουν γυναίκες.

Τα στοιχεία της έρευνας της ActionAid για τις έμφυλες προκαταλήψεις στην Ελλάδα που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2023, είναι ενδεικτικά της υφιστάμενης κατάστασης.

Το 44% έχει τουλάχιστον μία προκατάληψη για τη θέση των γυναικών, ενώ 1 στους 5 άνδρες έχει 3 και άνω έμφυλες προκαταλήψεις.

Οι άνδρες είναι σταθερά πιο προκατειλημμένοι από τις γυναίκες σε όλες τις παραμέτρους πολιτικής προκατάληψης, με τη μεγαλύτερη έμφυλη διαφοροποίηση να παρατηρείται στα ζητήματα της εργασίας.

Πιο συγκεκριμένα, 1 στους 6 Έλληνες θεωρεί τους άνδρες καλύτερα στελέχη επιχειρήσεων συγκριτικά με τις γυναίκες. Η γενιά που έχει τη μικρότερη επαφή με την εργασία αναπαράγει εντονότερα το στερεότυπο του ανδρικού ικανότερου στελέχους.

Την ίδια στιγμή, στοιχεία από την παγκόσμια αγορά δείχνουν ότι οι εταιρείες με γυναίκες στις εκτελεστικές τους επιτροπές έχουν 47% υψηλότερη απόδοση ιδίων κεφαλαίων, ενώ οι εταιρείες που βρίσκονται στο κορυφαίο 25% όσον αφορά στην ποικιλομορφία των φύλων έχουν 27% περισσότερες πιθανότητες να υπεραποδώσουν έναντι των ανταγωνιστών τους.

Η Allison Howell, αντιπρόεδρος καινοτομίας αγοράς της Hogan Assessments, μιλώντας στο Forbes αναφέρθηκε στους πιο επίμονους μύθους που ακολουθούν τις γυναίκες στην ηγεσία και αποτελούν πολύ συχνά εμπόδιο στην επαγγελματική τους ανέλιξη.

Μύθος #1

Οι γυναίκες δεν είναι τόσο φιλόδοξες όσο οι άνδρες

Οι βαθμολογίες φιλοδοξίας έχει αποδειχθεί ότι προβλέπουν αποτελεσματικά την απόδοση ενός ατόμου ως ηγέτη. «Ένας κοινός μύθος είναι ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο φιλόδοξες από τους άνδρες», εξήγησε η Howell.

«Στην κλίμακα φιλοδοξίας της Hogan, δεν υπήρχε σημαντική διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών σε επίπεδο στελεχών (γυναίκες: 90,87 και άνδρες: 91,83)».

Από την άλλη, δεν είναι λίγες οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, τα αποτελέσματα των οποίων επισημαίνουν ότι φιλοδοξία δεν μεταφράζεται αυτόματα σε καλύτερη ηγεσία.

Μελέτη του Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ αποκαλύπτει ένα εκπληκτικό χάσμα μεταξύ φιλοδοξίας και πραγματικής ηγετικής αποτελεσματικότητας.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ενώ τα φιλόδοξα άτομα συχνά επιδιώκουν και εξασφαλίζουν ηγετικούς ρόλους, αυτό δεν τα καθιστά απαραίτητα καλύτερους ηγέτες από τους λιγότερο φιλόδοξους συναδέλφους τους.

Μύθος #2

Οι γυναίκες δεν μπορούν να χειριστούν ηγετικούς ρόλους υψηλού στρες

Για να αντιμετωπίσει τον μύθο ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να αντέξουν ηγετικούς ρόλους υψηλού στρες, η Howell εξέτασε δύο διαφορετικούς τομείς.

Πρώτον, εξέτασε ένα μέτρο «συναισθηματικής σταθερότητας» και διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στη συναισθηματική σταθερότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε επίπεδο στελεχών.

Δεύτερον, εξέτασε μια κλίμακα «ευερεθιστότητας», η οποία είναι ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι «συναισθηματικά εκρηκτικός» ή «αποδίδει άσχημα υπό πίεση». Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες ηγέτες σημειώνουν εξίσου χαμηλή βαθμολογία σε αυτή την κατηγορία.

«Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι η συναισθηματική αστάθεια εμποδίζει εξίσου την απόδοση τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.

Η ιδέα ότι οι άντρες μπορούν να είναι εκρηκτικοί και να τη βγάζουν καθαρή δεν είναι πραγματικά αληθινή. Στην πραγματικότητα, η συναισθηματική αστάθεια είναι επιζήμια και για τα δύο φύλα», δήλωσε η Howell.

Μύθος #3

Οι γυναίκες είναι λιγότερο αποφασιστικές

Για να καταρρίψει αυτόν τον μύθο, η ομάδα της Howell εξέτασε τα μέτρα της «προθυμίας να ευχαριστήσουν» και της «απροθυμίας να ενεργήσουν ενάντια στην κοινή γνώμη».

Και πάλι, δεν βρήκαν καμία σημαντική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών σε επίπεδο στελεχών. Στη συνέχεια, η ομάδα της εξέτασε την «επιφυλακτικότητα», η οποία περιλαμβάνει την αποστροφή κινδύνου, την αντίσταση στην αλλαγή και τη δυσκολία λήψης αποφάσεων.

«Νομίζω ότι υπάρχει η αντίληψη ότι οι άνδρες είναι λιγότερο ριψοκίνδυνοι από ό,τι οι γυναίκες, κι αυτό δεν ισχύει», επισήμανε η Howell.

Η ίδια διευκρίνισε, λέγοντας ότι αυτό πιθανόν να οφείλεται περισσότερο σε μια στερεοτυπική αντίληψη για τους άνδρες.

«Νομίζω ότι η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι η ανοχή στον κίνδυνο μπορεί απλώς να φαίνεται διαφορετική λόγω πολιτισμικών στερεοτύπων».

Μύθος #4

Οι γυναίκες είναι λιγότερο στρατηγικές ή καινοτόμες σε σχέση με τους άνδρες

Για να αξιολογήσει τη στρατηγική και την καινοτόμο σκέψη, «απευθύνθηκε» στην «Κλίμακα της Περιέργειας», η οποία μετρά την περιέργεια και το άνοιγμα στις νέες εμπειρίες.

Υπήρξε μια μικρή διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών σε επίπεδο στελεχών (Γυναίκες: 68,19 και άνδρες: 71,1), αλλά η διαφορά ήταν ακόμη στατιστικά αμελητέα.

Στη συνέχεια, η Howell και η ομάδα της εξέτασαν την «Καθοδήγηση στρατηγικής» και την «Καθοδήγηση καινοτομίας».

Και στα δύο, η διαφορά παρέμενε αμελητέα. Η δύναμη μιας προκατάληψης λειτούργησε και σε αυτή την περίπτωση ως «υποδόρια βελόνα», ορίζοντας στάσεις και πράξεις, σε πολλές των περιπτώσεων χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε.

Έρευνα των Hans-Joachim Wolfram and Gisela Mohr και Birgit Schyns έδειξε ότι οι άνδρες οι οποίοι έχουν γυναίκα προϊστάμενο είναι αρνητικά προδιατεθειμένοι απέναντί της και κυρίως όταν εκείνη έχει μια έντονη ηγετική προσωπικότητα που «αντιβαίνει» τον παραδοσιακό της ρόλο.

Μύθος #5

Οι γυναίκες πρέπει να υιοθετήσουν «αρσενικά χαρακτηριστικά» για να πετύχουν

Παγιωμένα στερεότυπα με βάση το φύλο υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να αποδίδουν στις γυναίκες περισσότερα κοινωνικά χαρίσματα ενώ στους άνδρες πιο ηγετικά χαρακτηριστικά.

Έτσι, η ηγετική συμπεριφορά κάθε γυναίκας «οφείλει» να είναι προσανατολισμένη στα έμφυλα χαρακτηριστικά της.

Η τάση της αποκλειστικής σύνδεσης των διοικητικών θέσεων με τους άνδρες έχει αρχίσει να υποχωρεί, χωρίς όμως να υποχωρεί και η τάση σύνδεσης των θέσεων αυτών με αρρενωπά και «αυστηρά» χαρακτηριστικά.

Συμπέρασμα; Στη σκέψη πολλών, χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται, μια γυναίκα για να ανέλθει στα ανώτατα διοικητικά κλιμάκια πρέπει να διαθέτει «ανδρικά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς» για να γίνει αποδεκτή.

Η Howell και η ομάδα της εξέτασαν τη διάσταση «Δυναμική». Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες σε επίπεδο στελεχών σημείωσαν χαμηλές βαθμολογίες σε αυτή την κλίμακα.

«Αυτό, νομίζω, είναι πραγματικά ενδιαφέρον, επειδή πολλές από τις συμβουλές που λαμβάνουν οι γυναίκες είναι να είναι πιο διεκδικητικές, πιο άμεσες, πιο αποφασιστικές.

Αυτό που μας δείχνουν τα δεδομένα είναι ότι αυτό δεν είναι ένα χρήσιμο στερεότυπο για κανέναν, συμπεριλαμβανομένων των ανδρών. Πρέπει να επανεξετάσουμε τι σημαίνει να είσαι ηγέτης», δήλωσε η Howell.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνδρες και οι γυναίκες είναι πολύ πιο όμοιοι παρά διαφορετικοί σε όλα τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά.

«Φυσικά κατηγοριοποιούμε τον κόσμο γύρω μας, κατηγοριοποιούμε τα φύλα, αλλά στην πραγματικότητα αυτές οι διαφορές είναι μόνο στερεότυπα», δήλωσε η Howell.

Αποτέλεσμα των στερεοτύπων είναι να ανακόπτεται συχνά η επαγγελματική πορεία γυναικών στον δρόμο προς την ηγεσία και τελικά να στερούμαστε σπουδαίων ηγέτιδων.