Το βέβαιο είναι ότι εφέτος αποφύγαμε τους πρωτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες με βαθμούς 1 και 2 στη βαθμολογική κλίμακα του 20. Μαζί με αυτούς όμως, φαίνεται ότι κόψαμε και τους αριστούχους… Ούτε μία ούτε δύο ήταν οι επιστολές διαμαρτυρίας αριστούχων υποψηφίων στις Σχολές Αρχιτεκτονικής, που κατέκλυσαν τις προηγούμενες ημέρες το γραφείο της υπουργού Παιδείας κυρίας Νίκης Κεραμέως. Αριστούχων της κατηγορίας των 20.000 μορίων. Εκείνων που είναι οι «πρώτοι των πρώτων».

Των παιδιών δηλαδή που έκαναν ακριβώς ό,τι τους ζητήσαμε: διάβασαν επί ώρες, κόπιασαν σκληρά σε περίοδο καραντίνας και πανδημίας, έβαλαν έναν στόχο και έτρεξαν για να φτάσουν πρώτοι στο τέρμα. Και έφτασαν. Oι κανόνες όμως εφέτος επανακαθορίζονταν διαρκούντος του παιχνιδιού.

«Σόου» χωρίς ουσία

Και ο τερματισμός αποδείχθηκε μια «μαγική εικόνα» που έμπλεξε στα δίχτυα της ένα νέο εξεταστικό σύστημα το οποίο δεν μελετήθηκε σε βάθος, τον… μεγαλοϊδεατισμό δεκάδων τμημάτων πρώην ΤΕΙ που αύξησαν τεχνητά τους συντελεστές των βάσεών τους, τον σνομπισμό των κραταιών ΑΕΙ που επέλεξαν τους ανώτερους δυνατούς συντελεστές για να μειώσουν έμμεσα τους εισακτέους τους και – τελικά – την εκμετάλλευση του θέματος από μια «ανώριμη» αξιωματική αντιπολίτευση που έστησε ένα κοινοβουλευτικό «σόου» χωρίς ουσία, καθώς ήταν εκείνη που όταν κυβερνούσε κατήργησε τα ΤΕΙ προκαλώντας «καραμπόλα» ακαδημαϊκών εξελίξεων. Και βεβαίως βασικά θύματα στο ίδιο «δίχτυ» υπήρξαν τα εκατοντάδες παιδιά που έπαιξαν εφέτος σε ένα παιχνίδι τους κανόνες του οποίου δεν καταλάβαιναν.

Οι προβληματισμοί

Αποκτούν έτσι σήμερα βάση όλοι οι προβληματισμοί που εκφράζονταν από μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας το προηγούμενο χρονικό διάστημα, τα οποία συμβούλευαν να μην εφαρμοστεί το νέο σύστημα τη «χρονιά της καραντίνας», αλλά να μελετηθεί περισσότερο και υπό την ασφάλεια των διά ζώσης μαθημάτων και όχι της διδασκαλίας του περίφημου Ελεύθερου και Γραμμικού Σχεδίου… διαδικτυακά.

H αλήθεια είναι βέβαια ότι τα μαθήματα αυτά δεν διδάσκονταν ποτέ επαρκώς στα σχολεία, καθώς μαθητές προετοιμάζονταν για αυτά ιδιωτικά, ξέροντας όμως ότι πρέπει απλώς να γράψουν λίγο πάνω από το όριο των 10.000 μορίων. Εφέτος, οι βάσεις στα μαθήματα αυτά ξεπέρασαν τα 14.000 μόρια. Στους εφετινούς εκπροσώπους του Ενιαίου Λυκείου και στις Αρχιτεκτονικές Σχολές της χώρας η εισαγωγή των υποψηφίων συνοδεύεται από έντονες διαμαρτυρίες, που ζητούν από το υπουργείο Παιδείας να προχωρήσει σε βαθμολογική διορθωτική κίνηση. «Γιατί η επιμονή σε ένα λάθος συγχωρείται μόνο όταν είναι αναίμακτες οι συνέπειές του» λέει εκπαιδευτικός κεντρικού σχολείου της χώρας.

Φταίνε τα ΑΕΙ;

Η υπουργός Παιδείας απάντησε στα παραπάνω λέγοντας ότι τα μαθήματα αυτά ήταν τα κρισιμότερα σε Αρχιτεκτονικές Σχολές, τόνισε ότι τα ΑΕΙ καθορίζουν τον αριθμό των εισακτέων εφέτος και υποστήριξε σε ομιλία της στη Βουλή αναφερόμενη σε αριστούχους με 20.000 μόρια που της έστειλαν επιστολές διαμαρτυρίας ότι «δεν θα περνούσαν ούτε πέρυσι».

«H κόρη μου Ελισάβετ αποκλείστηκε, για 0,32 μονάδες» απάντησε σε επιστολή που έστειλε στο υπουργείο Παιδείας η μητέρα υποψήφιας. «Επειδή όμως σας άκουσα να λέτε αναφερόμενη σε αριστούχο που αποκλείστηκε από την Αρχιτεκτονική Σχολή ότι με 13,8 στα 20 δεν θα έμπαινε ούτε πέρυσι, αναφερόμενη στο Ελεύθερο Σχέδιο (αφού το παιδί συνολικά συγκέντρωσε σχεδόν 21.000 μόρια), θέλω να σας επισημάνω ότι πέρυσι η βάση για το Ελεύθερο και το Γραμμικό ήταν 10/20. Αρα θα έμπαινε μετ’ επαίνων!».

«Δεν είναι αλήθεια ότι τα ΑΕΙ ορίζουν τον αριθμό των εισακτέων τους» λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος της Συνόδου Πρυτάνεων, πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου κ. Σπυρίδων Κίντζιος. «Τον ορίζει το υπουργείο Παιδείας. Ετσι έγινε και εφέτος, όπως και κάθε άλλη χρονιά. Απλώς τα πανεπιστήμια επέλεξαν τους συντελεστές με τους οποίους θα πολλαπλασιαστεί ο μέσος όρος των επιδόσεων των υποψηφίων για να προκύψει η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. Πάλι μέσα σε ένα πλαίσιο που επέλεξε το υπουργείο Παιδείας. Εμείς πιστεύουμε ότι οι εισακτέοι πρέπει να μειωθούν για να μπορεί να γίνεται πιο σωστά η διδασκαλία, όπως άλλωστε να γίνει αναθεώρηση του ακαδημαϊκού χάρτη. Αλλά με το δικαιότερο δυνατό μέτρο» αναφέρει. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τη νέα Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής ως ένα «πρόχειρο μέτρο».

Τι λένε οι Σχολές

Ο κοσμήτορας της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ κ. Παναγιώτης Τουρνικιώτης αναφέρει: «Δεν φταίνε τα πανεπιστήμια φυσικά. Το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να κάνει αλλαγές στο πλαίσιο εισαγωγής στα ανώτατα ιδρύματα της χώρας που περιελάμβαναν την εισαγωγή και ενός νέου τρόπου με τον οποίο θα υπολογίζεται η βάση τους. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα να γίνουν παρεμβάσεις από τις Σχολές των ΑΕΙ και να αυξήσουν τον σχετικό συντελεστή ή να τον μειώσουν. Οι επτά Αρχιτεκτονικές Σχολές της χώρας έκαναν διαφορετικές προτάσεις. Εμείς διαλέξαμε το 1 στην κλίμακα μεταξύ 0,80 και 1,20. Νομίζω ότι αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα του μέσου όρου των επιδόσεων των υποψηφίων». Οπως εξηγεί, σε κάθε εξεταστικό σύστημα υπάρχουν κάποιοι που δεν μπαίνουν στη Σχολή της αρχικής επιλογής τους και είναι φυσικό στη συνέχεια να διαμαρτύρονται. Θυμίζει δε ότι το εξεταστικό σύστημα της Ελλάδας είναι γνωστό για τον αδιάβλητο χαρακτήρα του.

Μεγάλες αντιφάσεις με την ανακοίνωση των τελικών βάσεων

«Οι μεγάλες αντιφάσεις του αλγορίθμου που επελέγη για την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής θα φανούν κατά την ανακοίνωση των τελικών βάσεων εισαγωγής για τα ΑΕΙ στο τέλος Αυγούστου» λέει στο «Βήμα» ο εκπαιδευτικός και αναλυτής των βαθμολογικών στοιχείων κ. Γιώργος Χατζητέγας. «Τότε θα δούμε τμήματα της Αρχιτεκτονικής στα οποία δεν θα εισάγονται αριστούχοι των 20.000 μορίων, ενώ στα ίδια θα εισάγονται από τη βάση άλλοι υποψήφιοι με 12.000 μόρια… Στα τμήματα που έχουν ειδικό μάθημα ο βαθμός που πήραν οι υποψήφιοι σε αυτό αποβαίνει σε βάρος της κανονικής τετράδας των μαθημάτων του πεδίου. Το μεγαλύτερο βαθμολογικό χτύπημα έτσι έρχεται στο Γενικό Λύκειο».

Δεκαπέντε τμήματα πανεπιστημίων θα έχουν κάτω από… πέντε πρωτοετείς φοιτητές

Eίναι βέβαιο ότι με την ανακοίνωση των νέων βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ στο τέλος Αυγούστου θα υπάρξουν εκπλήξεις, ανατροπές και τουλάχιστον 15 τμήματα των πανεπιστημίων που είναι πιθανόν να έχουν κάτω από… πέντε πρωτοετείς φοιτητές ή φοιτήτριες. Μεταξύ αυτών και τμήματα που είναι πολύτιμα για τη χώρα ως μοναδικά, όπως π.χ. το Τμήμα Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Εδώ εισέρχεται στο «παιχνίδι» η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) που θα κληθεί σύντομα να πάρει τις αποφάσεις που δεν πήρε την εφετινή χρονιά.

Ο πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ κ. Περικλής Μήτκας λέει στο «Βήμα»: «Παρακολουθούμε όλα τα νέα προγράμματα που δημιουργήθηκαν στα ΑΕΙ τα τελευταία χρόνια με το πέρασμα στα πανεπιστήμια και των πρώην ΤΕΙ, τη στελέχωσή τους και το πώς υλοποιούν τα προγράμματά τους. Και φυσικά σε εξέλιξη βρίσκεται η μελέτη συνολικά του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας».

Οι συντελεστές

Οπως αναφέρει, «απ’ ό,τι καταλαβαίνω, κάποια τμήματα ΑΕΙ δεν έδωσαν καθόλου εφέτος συντελεστές στη διαμόρφωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και δεν θέλησαν να συμμετάσχουν καν στη διαδικασία, οπότε οι συντελεστές ορίστηκαν αυτόματα στο ελάχιστο 0,80 και κάποιοι άλλοι προσπάθησαν απλώς να μειώσουν τεχνητά τον αριθμό των εισακτέων τους επιλέγοντας τον ανώτερο συντελεστή, που οδήγησε στα αποτελέσματα που συζητήθηκαν. Είναι οξύμωρο βέβαια κάποια ΑΕΙ να ζητούν μικρότερο αριθμό εισακτέων και να διαμαρτύρονται στη συνέχεια γιατί με την εφαρμογή του νέου συστήματος δεν θα έχουν αρκετούς πρωτοετείς φοιτητές ή φοιτήτριες και αυτό τούς δημιουργεί ανησυχία». Ο κ. Μήτκας σημειώνει ότι θεωρεί το νέο εξεταστικό σύστημα δίκαιο και αναφέρει ότι περιμένει σύντομα τις προτάσεις των ΑΕΙ για την αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας.

Διετή προγράμματα

Πολλά πανεπιστήμια έχουν ήδη σχεδιάσει το… μέλλον τους, και πρώτο το Πανεπιστήμιο Πάτρας, το οποίο ήταν το μόνο Ιδρυμα που ζήτησε από μόνο του εφέτος να αφαιρεθούν από το μηχανογραφικό δελτίο τέσσερα τμήματά του. Οπως λέει στο «Βήμα» ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Χρήστος Μπούρας, «εμείς έχουμε ήδη προτείνει στο υπουργείο Παιδείας να δημιουργηθούν διετή προγράμματα τεχνολογικού χαρακτήρα μέσα στο πανεπιστήμιο και υπό την επίβλεψή μας, με τη σύμπραξη και άλλων φορέων. Π.χ. με το Οικονομικό Επιμελητήριο και τοπικούς φορείς για να εκπαιδεύουμε λογιστές ή ανώτερα στελέχη σε φορολογικά θέματα που χρειάζονται στην περιοχή μας. Ή με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο για να εκπαιδεύουμε αγρότες με εξειδικευμένες γνώσεις».

Τα προσόντα

«Αν θέλουμε να κλείσουμε τμήματα ΑΕΙ, υπάρχουν πιο τίμιοι τρόποι να το κάνουμε από το ανέκδοτο του λεπρού που πετάμε κομμάτι-κομμάτι του» λέει από την πλευρά του ο κ. Κωστής Κοντογιάννης, διευθυντής του 1ου Πρότυπου Γυμνασίου της Πλάκας. «Είναι βέβαιο και όλοι συμφωνούμε πως για να σπουδάσεις πρέπει να έχεις ένα μίνιμουμ προσόντων. Πώς φτιάχνεις αυτό το φίλτρο των προσόντων όμως και πώς μπορείς τελικά να μην είσαι αυθαίρετος;» αναρωτιέται. «Γιατί τελικά δεν βάζεις ένα φίλτρο για να πετάξεις έξω τους αδύναμους, καθώς είναι προφανές ότι όσοι ανάμεσά τους έχουν την οικονομική δυνατότητα θα κατευθυνθούν σε ένα ιδιωτικό κολέγιο και θα καταλήξουν στην αγορά εργασίας με τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με έναν απόφοιτο π.χ. του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών…».

Ο «αποτυχημένος αριστούχος» των εφετινών εξετάσεων

«Συμπλήρωσα πάνω από 20.000 μόρια αλλά δεν μπαίνω στην Αρχιτεκτονική Σχολή που πάντα ονειρευόμουν» δήλωσε στο «Βήμα» ο αριστούχος Διονύσης Κατάκαλος ή, κατά τη φράση που ο ίδιος χρησιμοποίησε, ο «αποτυχημένος αριστούχος» των εφετινών εξετάσεων. Ο ίδιος έγραψε στην υπουργό Παιδείας: «Σκεπτόμενος τα παραπάνω και γνωρίζοντας ότι δεκάδες συμμαθητές μου βρίσκονται στην ίδια κατάσταση, μου δημιουργούνται οι εξής απορίες: Δεν είναι άδικο το ίδιο νομοσχέδιο που «διακρίνει» τους άριστους να τους αποκλείει συγχρόνως και από τα πανεπιστήμια; Πώς καλείται ένας μαθητής που δεν κάνει Σχέδιο στο σχολείο και διδάσκεται Ελεύθερο και Γραμμικό διαδικτυακά να μπορέσει να αποδώσει ικανοποιητικά;».

Στην ίδια κατεύθυνση, άλλη υποψήφια με 21.383 αποκλείστηκε λόγω 0,12 μορίων. «Η εξέταση του πανελλαδικά εξεταζόμενου μαθήματος Ελεύθερου και Γραμμικού Σχεδίου πραγματοποιήθηκε στα σχολεία με ελάχιστες ώρες τηλεκπαίδευσης, με έναρξη τα μέσα Μαρτίου στην πόλη της Αθήνας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υπόλοιπη Ελλάδα» έγραψε στην υπουργό Παιδείας. «Πώς προετοιμάστηκαν άραγε οι άμοιροι μαθητές που τα πενιχρά έως και ανύπαρκτα οικογενειακά τους εισοδήματα δεν επέτρεψαν να λάβουν εξωσχολική ενίσχυση;».

Η Εύα Νικολού είναι ένα 17χρονο κορίτσι που έδωσε εφέτος πανελλαδικές εξετάσεις και περίμενε να εισαχθεί επίσης στην Αρχιτεκτονική Σχολή. «Με τα περυσινά δεδομένα και τη βάση που όλοι ξέραμε ότι ίσχυε κάθε χρονιά στο Ελεύθερο και στο Γραμμικό Σχέδιο, δηλαδή το 10, θα μπορούσα να φοιτήσω σε όλες τις Αρχιτεκτονικές Σχολές πλην εκείνων της Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Ευτυχώς τελικά μπαίνω σε εκείνη των Ιωαννίνων, καθώς με όλα αυτά που βλέπω είναι πιθανόν να μην ίσχυε ούτε αυτό» αναφέρει. «Είναι παράλογο… Εφέτος τα μελετήσαμε αυτά τα μαθήματα μόνο διαδικτυακά…» προσθέτει.

«Είναι άδικο»

«Είναι άδικο» λέει η κυρία Αγγελική Ευσταθίου, μητέρα υποψηφίου από την κατηγορία των Επαγγελματικών Λυκείων που συγκέντρωσε 17.500 μόρια και περίμενε την εισαγωγή του σε τμήμα Γραφιστικής κεντρικού πανεπιστημίου. «Είναι άδικο. γιατί οι αλλαγές έγιναν ξαφνικά, κανείς δεν μας εξήγησε επαρκώς ότι τα μαθήματα αυτά θα υπολογίζονταν για την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, ενώ το υπουργείο Παιδείας, αφού αρχικά τα κατάργησε από το ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων, μόνο στα μέσα της χρονιάς αποφάσισε να τα επαναφέρει και να τα μετατρέψει σε απογευματινό μάθημα ενισχυτικής διδασκαλίας» αναφέρει. «Μέχρι τον Ιανουάριο δεν τα διδασκόταν κανένας, σε κανένα σχολείο. Σε πολλά σχολεία, δε, δεν διδάχθηκαν ποτέ στη διάρκεια όλης της χρονιάς. Τα παιδιά, όποια παιδιά το ήθελαν, το διδάχθηκαν ιδιωτικά και διαδικτυακά» συνεχίζει. «Είναι όμως δυνατόν να μπορούν να υπολογιστούν τα εκατοστά των γραμμών που απαιτούνται και να γίνει σωστή διδασκαλία του Σχεδίου διαδικτυακά; Και αυτή τη χρονιά βρήκε η Πολιτεία να αλλάξει τις βάσεις εισαγωγής;» αναρωτιέται.