Ακόμα και μέσα στην πανδημία, δεν πρέπει να θίγονται βασικά δημοκρατικά δικαιώματα, όπως οι διαδηλώσεις για κάποιο σημαντικό ζήτημα, εφ’ όσον τηρούνται τα μέτρα προστασίας (μάσκες κ.λπ.), σύμφωνα με το 71% των ερωτηθέντων στη νέα ετήσια έρευνα «Νεολαία.Οι Συνήθειες, αντιλήψεις και πολιτική συμπεριφορά» από το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, σε συνεργασία με την Prorata.

Παράλληλα, οι νέοι και οι νέες απάντησαν ότι έχουν διάθεση συμμετοχής σε οργανώσεις και κινητοποιήσεις κοινωνικού και πολιτικού χαρακτήρα – και τι είδους. Για τη μελέτη του θέματος αυτού, οι ερευνητές απηύθυναν στους συμμετέχοντες δύο σχετικά ερωτήματα: Πρώτον, αν συμμετέχουν ήδη ή αν θα συμμετείχαν σε μία σειρά από οργανώσεις και, δεύτερον, αν συμμετέχουν ήδη ή αν θα συμμετείχαν σε διάφορες μορφές κοινωνικής και πολιτικής διαμαρτυρίας και δράσεις.

Η πλειοψηφία απάντησε ότι συμμετέχει ή έχει τη διάθεση συμμετοχής σε 1-3 οργανώσεις, καθώς και σε 1-3 δράσεις/κινητοποιήσεις.

Σε ό,τι αφορά το είδος της κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης στην οποία συμμετέχουν ή έχουν τη διάθεση να συμμετάσχουν, για το 2021, την πρώτη θέση έχει η συμμετοχή σε εθελοντική οργάνωση ή ΜΚΟ κοινωνικής αλληλεγγύης, φιλανθρωπίας ή προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη δεύτερη η συμμετοχή σε περιβαλλοντική οργάνωση, την τρίτη σε πολιτιστικό σύλλογο και την τέταρτη σε πολιτικό κόμμα ή οργάνωση. Αντίθετα, το έτος 2020, η συμμετοχή ή διάθεση συμμετοχής σε πολιτικό κόμμα ήταν πολύ πιο ψηλά και η συμμετοχή σε εθελοντική οργάνωση ή ΜΚΟ ήταν τέταρτη.

Πάντως, οι νέοι και οι νέες που συμμετείχαν στην έρευνα απορρίπτουν την κατηγορία περί «ανευθυνότητάς» τους ως προς τη μετάδοση του ιού, ενώ σημειώνουν πως η πανδημία έπληξε περισσότερο την ψυχολογία τους και δευτερευόντως τα οικονομικά τους.

Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας, «η κατάσταση της αγοράς εργασίας, και συγκεκριμένα οι χαμηλοί μισθοί και οι συνθήκες εργασίας αφ’ ενός και η ανεργία αφ’ ετέρου αποτελούν με διαφορά τις δύο σημαντικότερες πηγές ανησυχίας για το μέλλον, σε ποσοστό 62% και 42% αντίστοιχα. Μάλιστα, τα ποσοστά αυτά είναι αισθητά αυξημένα σε σύγκριση με το 2020 (κατά 9 και 10 ποσοστιαίες μονάδες, αντίστοιχα), γεγονός που δείχνει και την επίπτωση της πανδημίας και των κυβερνητικών μέτρων στο πεδίο της εργασίας».

Το 31% δήλωσε χαμηλή ή καθόλου εμπιστοσύνη στο σύνολο των θεσμών για τους οποίους ρωτήθηκαν, ενώ οι θεσμοί που χαίρουν της (σχετικά) υψηλότερης – αλλά πάντοτε μειοψηφικής – εμπιστοσύνης των νέων είναι κατά σειρά η Δικαιοσύνη (38%), η Ευρωπαϊκή Ένωση (28%) και η Αστυνομία (27%) – αν και η συλλογή των δεδομένων ολοκληρώθηκε πριν τα τελευταία γεγονότα αστυνομικής αυθαιρεσίας και βίας.

Τη χαμηλότερη εμπιστοσύνη εκφράζουν οι νέοι και οι νέες προς τα πολιτικά κόμματα (μόνο 11% δηλώνει ότι τα εμπιστεύεται «πολύ» ή «αρκετά») και κυρίως προς τα ΜΜΕ (6%), που σημειώνουν νέο αρνητικό ρεκόρ.

Οι ερωτηθέντες τοποθετούνται περισσότερο προς τα αριστερά του πολιτικού φάσματος. Ωστόσο, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων – περίπου 1 στους 3 – υποστηρίζει πως δεν έχει πλέον νόημα η διάκριση Αριστεράς-Δεξιάς.

«Πολύ κοντά» ή «κοντά» στον ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε το 25% των ερωτώμενων, στο Μέρα25 το 19%, στη ΝΔ το 17%, στο ΚΚΕ το 13%, στο Κίνημα Αλλαγής/ΠΑΣΟΚ το 10% και στην Ελληνική Λύση το 5%.

Τις αναμενόμενες – θα έλεγε κανείς – απαντήσεις έδωσαν οι νέοι στα θέματα που τους αφορούν άμεσα και βρίσκονται επίσης στην επικαιρότητα. Συγκεκριμένα,  η συντριπτική πλειοψηφία (70%) απάντησε ότι η ισοτίμηση των πτυχίων ιδιωτικών κολλεγίων με τα πτυχία δημόσιων πανεπιστημίων θα δημιουργήσει ανισότητες σε βάρος των πιο αδύναμων οικονομικά.

Οι περισσότεροι (42%) πάντως συμφώνησαν με την καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστημιακά τμήματα της χώρας.

Το 65% δήλωσε ότι διαφωνεί με την τοποθέτηση ειδικής μονάδας, αποτελούμενης από αστυνομικούς, εντός των ελληνικών πανεπιστημίων.

Και το 63% των ερωτηθέντων διαφωνεί με την αύξηση της στρατιωτικής θητείας από 9 μήνες που είναι σήμερα σε 12 μήνες.

Με αφορμή το ελληνικό «Me too», το 35% δήλωσε ότι έχει υποστεί παρενόχληση και το 8% κακοποίηση, με τα ποσοστά των γυναικών που δηλώνουν ότι έχουν υποστεί κάτι από τα δύο να είναι σαφώς μεγαλύτερα.

Η συλλογή δεδομένων της έρευνας πραγματοποιήθηκε μεταξύ 20 Φεβρουαρίου και 12 Μαρτίου 2021, σε πανελλαδικό δείγμα 537 ατόμων, ηλικίας 17 έως και 34 ετών σε όλη την επικράτεια, μέσω ερωτηματολογίου.