Νέος εκλογικός νόμος με κλιμακωτό μπόνους – Ποια η στάση των κομμάτων

Οι αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση με τον εκλογικό νόμο ο οποίος προβλέπει κλιμακωτό μπόνους για το πρώτο κόμμα όταν αυτό ξεπερνά σε ποσοστό το 25% φαίνεται πως δεν βρίσκουν συμμάχους στο Μέγαρο Μαξίμου καθώς ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και ΜέΡΑ25 έκαναν σαφές ότι δεν πρόκειται να υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο.

Το σχέδιο νόμου  τέθηκε από χθες, σε δημόσια διαβούλευση και πλέον απομένει η κατάθεσή του στη Βουλή και η ψήφισή του η οποία φαίνεται πως δύσκολα θα ξεπεράσει την πλειοψηφία των 158 βουλευτών της κυβέρνησης.

Με την πρόταση της ΝΔ το πρώτο κόμμα θα παίρνει κλιμακωτό μπόνους. Οσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό, τόσο περισσότερο μπόνους θα λαμβάνει από τις 50 έδρες.

Συγκεκριμένα, το πρώτο κόμμα θα παίρνει μπόνους 20 έδρες αν έχει ποσοστό 25%. Αν έχει πιο κάτω δεν θα παίρνει κανέναν επιπλέον βουλευτή.

Το ανώτερο του μπόνους, δηλαδή 50 έδρες, θα παίρνει αν έχει ποσοστό 15% επιπλέον του ορίου του 25%, δηλαδή συνολικά 40%.

Μόνη η ΝΔ στον εκλογικό νόμο

Χθες, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και των πολιτικών αρχηγών διαφάνηκε ότι δύσκολα θα υπάρξει συναίνεση στην αλλαγή του εκλογικού νόμου.

Ο κ. Μητσοτάκης εμφανίστηκε αμετακίνητος στο μπόνους των 50 εδρών (αντί 35 όπως ήθελε το ΚΙΝΑΛ) γεγονός που δείχνει ότι κατά πάσα πιθανότητα η ΝΔ θα ψηφίσει μόνη της το νόμο.

Ο πρωθυπουργός παρέδωσε χθες  το σχέδιο νόμου στους πολιτικούς αρχηγούς. Τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και η Φώφη Γεννηματά εξέφρασαν τις διαφωνίες τους με τις αλλαγές, ενώ και ο Γιάνης Βαρουφάκης εμφανίστηκε αντίθετος  με την ενισχυμένη αναλογική. Ο μόνος που απέφυγε να δεσμευτεί για το τι θα κάνει ήταν ο Κυριάκος Βελόπουλος τονίζοντας ότι θα μελετήσει το νομοσχέδιο και μετά θα εκφράσει άποψη.

Η «ακτινογραφία» του σχεδίου νόμου

Εν τω μεταξύ, κοινή συνισταμένη ανάμεσα «στην αναλογικότητα εκπροσώπησης που εδόθη με την λαϊκή εντολή, την εκλογική δύναμη και την κυβερνητική σταθερότητα» χαρακτηρίζει η κυβέρνηση την πρότασή της για την αλλαγή του εκλογικού νόμου με κατάργηση της απλής αναλογικής και την επαναφορά του μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα, αυτή τη φορά κλιμακωτά, ανάλογα με το ποσοστό που θα λαμβάνει.

Στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το σχέδιο νόμου που τέθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση «κύριος γνώμονας είναι η θέσπιση ενός αξιόπιστου, διαφανούς, απλού και λειτουργικού πλαισίου που θα εισάγει ένα νέο πολιτικό σύστημα στην μετά κρίση Ελλάδα, το οποίο θα κληθεί να διαμορφώσει μία νέα σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον πολίτη και την πολιτική, μία σχέση που ξεκίνησε να οικοδομείται επί βάσεων στερεών με την πολιτική αλλαγή της 7ης Ιουλίου 2019».

Το κλιμακωτό μπόνους

Βασική αρχή του υπό θέσπιση συστήματος είναι το κλιμακωτό μπόνους εδρών που θα λαμβάνει το πρώτο κόμμα εφόσον έχει υπερβεί το όριο του 25%. Η πριμοδότηση με έως 50 έδρες είναι ανάλογη με το υπερβάλλον του 25% ποσοστό.

Με βάση το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών που φέρει τον τίτλο «Εκλογή βουλευτών» εφόσον το πρώτο κόμμα, έχει λάβει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 25% των έγκυρων ψηφοδελτίων, τότε λαμβάνει μπόνους 20 έδρες, ενώ οι υπόλοιπες 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά μεταξύ των δικαιούμενων εδρών κομμάτων. Από το 25% και μετά, για κάθε 0,5% το πρώτο κόμμα θα παίρνει επιπλέον μπόνους έναν βουλευτή, ενώ το μάξιμουμ των 50 εδρών θα το λαμβάνει εάν το ποσοστό του είναι στο 40%.

Η διάταξη εφαρμόζεται και για συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων, ο οποίος συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων, εφόσον ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων, που τον απαρτίζουν, είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων. Ο μέσος όρος προκύπτει από τη διαίρεση του ποσοστού που έλαβε ο ανωτέρω συνασπισμός δια του αριθμού των κομμάτων που τον αποτελούν.

Το νομοσχέδιο έχει αναρτηθεί στο www.opengov.gr και θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως την προσεχή Δευτέρα, 13 Ιανουαρίου, οπότε και αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Για να ισχύσει ο νέος εκλογικός νόμος από τις επόμενες εκλογές θα πρέπει να ψηφιστεί από τουλάχιστον 200 βουλευτές, αλλά με δεδομένες τις αρνήσεις από ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, με αποτέλεσμα η εφαρμογή του να μετατίθεται για τις μεθεπόμενες εκλογές.

Στη δημόσια διαβούλευση προτάθηκε εκτός από το ποσοστό που θα λαμβάνει το πρώτο κόμμα να λαμβάνεται υπόψη για την πριμοδότηση εδρών και το ποσοστό διαφοράς από τον δεύτερο. Για παράδειγμα να δίνεται επιπλέον μία έδρα για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα πάνω από 25% και μία ή δυο έδρες για κάθε μονάδα διαφοράς από το δεύτερο κόμμα.