Η Κεντροαριστερά και η Κεντροδεξιά που κυριάρχησαν στη γαλλική πολιτική για περισσότερα από 70 χρόνια ταπεινώθηκαν στις προεδρικές εκλογές του 2017. Σήμερα, παρά την έλλειψη δημοτικότητας του Εμανουέλ Μακρόν και τις βίαιες διαδηλώσεις των «κίτρινων γιλέκων», τα δύο παραδοσιακά μεγάλα κόμματα παραμένουν χαμηλά στις δημοσκοπήσεις και χωρίς ηγέτες ικανούς να εμπνεύσουν.

Ο δικομματισμός όμως καλά κρατεί στη Γαλλία. Απλώς εκφράζεται από το κεντρώο La Republique En Marche (LRM) του Μακρόν και τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν – και όχι από το Σοσιαλιστικό Κόμμα και τους δεξιούς Ρεπουμπλικανούς. «Η νέα δικομματική δυναμική είναι κέντρο εναντίον άκρων» έγραψε το Politico, χαρακτηρίζοντας «ανησυχητική» αυτή την εξέλιξη στη Γαλλία, μια χώρα που «είχε συχνές εναλλαγές στην εξουσία από το 1981».

Οι Σοσιαλιστές – το κόμμα του Φρανσουά Μιτεράν, του Ζακ Ντελόρ, του Λιονέλ Ζοσπέν και του Φρανσουά Ολάντ – φέρνουν 5%-6% στις δημοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές. Οι Ρεπουμπλικανοί – το κόμμα που ίδρυσε ο Ζακ Σιράκ, μετονόμασε ο Νικολά Σαρκοζί και περιέχει το DNA διαφόρων κομμάτων, από του Σαρλ Ντε Γκωλ μέχρι του Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν – είναι κολλημένοι στο 13%.

Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, Ολιβιέ Φορ, δεν μοιάζει ικανός να συσπειρώσει τη βάση του κόμματος ενώ ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών, Λοράν Βοκέζ, με την επιθετικά συντηρητική γραμμή του στα κοινωνικά και τον ελαφρύ ευρωσκεπτικισμό του διώχνει παραδοσιακούς ψηφοφόρους.

Ο 33χρονος Φρανσουά-Ξαβιέ Μπελαμί, που είναι επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Ρεπουμπλικανών στις ευρωεκλογές, είναι ένας καθηγητής Φιλοσοφίας κατά των αμβλώσεων και των ομόφυλων γάμων. Αρέσει στη νέα, στενότερη καθολική-συντηρητική βάση του κόμματος το οποίο ισοδυναμεί, σύμφωνα με το Politico, με «παραδοχή ότι οι Ρεπουμπλικανοί είναι σήμερα μάλλον μια ομάδα πίεσης παρά ένα κόμμα εξουσίας».

Οι ευρωεκλογές είναι συνεπώς μια κούρσα ανάμεσα στον Μακρόν και στη Λεπέν – ο γάλλος πρόεδρος προηγείται στις δημοσκοπήσεις με λίγο παραπάνω από 23% και η Λεπέν ακολουθεί με 21,5%. Η συρρίκνωση των παραδοσιακών κομμάτων δεν είναι μόνο γαλλικό φαινόμενο. Στην Ιταλία έχει πάει ακόμη παραπέρα, με το διαχειριστικό κέντρο να έχει δώσει τη θέση του στον εθνολαϊκισμό – επικίνδυνο προηγούμενο για τη γειτονική Γαλλία.

Τα «κίτρινα γιλέκα», που διανύουν τον πέμπτο μήνα διαδηλώσεων, υποστηρίζουν ότι δεν απορρίπτουν μόνο τον Μακρόν αλλά ένα ολόκληρο σύστημα. Ο Μακρόν υποσχέθηκε ότι θα έσπαγε το καλούπι αλλά κατέληξε να διαιωνίζει την προσέγγιση των προηγούμενων κυβερνήσεων.

Ο πραγματικός διχασμός στη γαλλική πολιτική το 2019 είναι ανάμεσα σε ένα μεταρρυθμιστικό στάτους κβο και ένα ρωμαλέο «να πάτε να πνιγείτε». Αν αθροίσουμε όλα τα γαλλικά κόμματα και μικροκόμματα που εκπροσωπούν τα άκρα τού «να πάτε να πνιγείτε», ξεπερνούν το 45%. Πριν από 20 χρόνια, όταν ο Ζαν-Μαρί Λεπέν ήταν στα μεγαλεία του, έφθανε γύρω στο 25%.

Θεωρητικά, η Μαρίν Λεπέν θα έπρεπε να ωφελείται περισσότερο από το νέο αυτό δίπολο κέντρου εναντίον άκρων. Θα έπρεπε να ήταν η «σειρά» της Μαρίν να κερδίσει τις ευρωεκλογές και στη συνέχεια να κυβερνήσει το 2022. Αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει κερδίσει εκλογικά από την κακή διάθεση των Γάλλων. Αρχισε επαινώντας τα «κίτρινα γιλέκα» και μετά κατηγόρησε την κυβέρνηση για τις υπερβολές τους. Αντί να προσφέρει μια πειστική εναλλακτική στον Μακρόν, ξέπεσε σε ψευδείς ισχυρισμούς, όπως ότι οι αιτούντες άσυλο λαμβάνουν περισσότερα από τους συνταξιούχους από το κράτος.

Παρ’ όλα αυτά, ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών του 2022 θα είναι μάλλον μια επανάληψη του Μακρόν εναντίον Λεπέν. Αυτή ήταν πάντα η ασφάλεια του Μακρόν: ακόμη και αν δεν είναι δημοφιλής, η εναλλακτική είναι χειρότερη. Το «Μετά από μένα το χάος» έχει γίνει «Μετά από μένα η Λεπέν». Μπορεί ακόμη να τα καταφέρει. Το δεύτερο μισό της θητείας του, εν μέρει χάρη στα «κίτρινα γιλέκα», μπορεί να είναι πιο ευφάνταστο και ισορροπημένο από το πρώτο. Η γαλλική οικονομία μπορεί να ανακάμψει.

Αλλά μετά το 2022 οι προοπτικές είναι ανησυχητικές. Η επιθυμία για κάτι διαφορετικό αποτελεί ισχυρή παρόρμηση στη δημοκρατία. Αυτό θα πει δημοκρατία.

Αν η Κεντροαριστερά και η Κεντροδεξιά δεν ανακάμψουν, η μοναδική εναλλακτική στον διαχειριστικά κεντρώο Μακρόν θα είναι η αντιδημοκρατική άκρα Αριστερά ή άκρα Δεξιά με έναν πιο έξυπνο ηγέτη. Η Γαλλία μπορεί να αποκτήσει τον δικό της Ματέο Σαλβίνι, προειδοποιεί το Politico.