ΑΕΙ: σχέδιο κατάργησης των εισαγωγικών

Σενάριο «ελεύθερης πρόσβασης στα ΑΕΙ» μελετά το υπουργείο Παιδείας σε μια προσπάθεια αναζήτησης μέτρων που θα εξασφαλίσουν την κοινωνική αποδοχή μπροστά σε ένα δύσκολο φθινοπωρινό ξεκίνημα, με την κοινωνική δυσαρέσκεια έκδηλη. Ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας που γνωρίζει τον χώρο έχει αναπτύξει μάλιστα σε βάθος το πλάνο που θα δώσει την ώθηση που χρειάζεται η κυβέρνηση. Με «όχημα» λοιπόν την Παιδεία, η δημιουργία εντυπώσεων είναι κάτι που μπορεί να σχεδιαστεί εύκολα, όχι όμως ανέξοδα.

Το θέμα της ελεύθερης πρόσβασης στα ΑΕΙ αποτελεί μια ιδέα που «στοιχειώνει» τις σκέψεις της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, καθώς αποτελεί ένα σχέδιο τον λογαριασμό του οποίου θα «πληρώσουν» οι επόμενες κυβερνήσεις. Η εξαγγελία αυτή, όποτε γίνει, θα εφαρμοστεί ύστερα από τρία χρόνια, οπότε θα αποτελέσει σε πρώτη φάση απλώς ένα πεδίο δημιουργίας θετικών εντυπώσεων, αντίστοιχο με εκείνο των υποσχέσεων για αποχώρηση της χώρας μας από τις μνημονιακές πολιτικές.

Επ’ αυτού αναζητούνται αυτή την περίοδο στο κτίριο του Αμαρουσίου οικονομικοτεχνικές μελέτες που θα βοηθήσουν το σχέδιο να… πατήσει στη γη. «Πρόκειται για θέμα για το οποίο θα αποφασίσει ο υπουργός Παιδείας, ωστόσο βρίσκεται συνέχεια στις συζητήσεις μας» λέει σχετικά στο «Βήμα» η αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας κυρία Σία Αναγνωστοπούλου. Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου κ. Γιάννης Παντής, από την άλλη, επισημαίνει ότι «προτεραιότητα τώρα είναι να αποφασίσουμε τι σχολείο θέλουμε».

Με το βλέμμα στις κάλπες

Οι επιλογές της κυβέρνησης πάντως γίνονται και επί τη βάσει στενών κομματικών επιδιώξεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ρύθμιση για τα ιδιωτικά σχολεία, η οποία χωρίς καμία αλλαγή επανακατατέθηκε στη Βουλή μες στο κατακαλόκαιρο, καθώς είχε αποσυρθεί την άνοιξη από το νομοσχέδιο για την έρευνα μετά τις σφοδρές αντιδράσεις που αντιμετώπισε από σχολάρχες, πολίτες και πολιτικούς.

«Με την τακτική που κινείται η κυβέρνηση στον χειρισμό τέτοιων θεμάτων τίποτα δεν αποκλείεται» έλεγε στο «Βήμα» παράγοντας από τον χώρο της εκπαίδευσης. «Είτε δεν θα υπάρχουν στα σχολεία εκπαιδευτικοί τον Σεπτέμβριο –αν και όλο το βάρος έχει πέσει εκεί τώρα –και θα χρειαστεί μια κίνηση για να μεταστρέψει το θέμα της συζήτησης είτε αργότερα το φθινόπωρο θα γίνει η εξαγγελία αλλά είναι άγνωστο πότε και πώς θα εφαρμοστεί» συμπλήρωσε. Δεν έχει διαρρεύσει αν έχει συσταθεί επιτροπή που θα επεξεργαστεί το ζήτημα, αλλά η ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια έχει πολλές «τεχνικές δυσκολίες». Θα ισχύσει για όλους, θα τεθεί κάποιο όριο, εν είδει «κόφτη», μέσω της βαθμολογίας, θα ληφθούν υπόψη οι προτάσεις των επιτροπών διαλόγου; Ουσιαστικά θα κρατήσουν επί τουλάχιστον τρία χρόνια σε μια ιδιότυπη «ομηρεία» τους μαθητές που θα ψηφίζουν για πρώτη φορά και τους γονείς τους οι οποίοι υποτίθεται ότι θα γλιτώσουν ό,τι θα έδιναν σε μια τόσο δύσκολη εποχή για ιδιαίτερα και φροντιστήρια.

«Ελευθέρας» στα… χαμηλά

Σε κάθε περίπτωση η ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ δεν αφορά τις σχολές πρώτης ζήτησης, που αναμένεται ότι θα επιτρέψουν την εισαγωγή στα προγράμματά τους, όπως και σήμερα, μόνο των αρίστων. Το σχέδιο για «άνοιγμα» των σχολών αφορά σε πρώτη φάση τα τμήματα χαμηλής ζήτησης και μειωμένου ενδιαφέροντος στα οποία θα μπορούν να εισάγονται οι υποψήφιοι μόνο με τον βαθμό του απολυτηρίου. Αυτά τα τμήματα αποτελούν σήμερα το 57,4% στην ανώτατη εκπαίδευση, άρα σταδιακά και… ανέξοδα μπορεί να προχωρήσει η ελεύθερη πρόσβαση στα μισά τμήματα των πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

Βέβαιο θεωρείται ότι από την επόμενη χρονιά αναμένεται η έξοδος από το μηχανογραφικό δελτίο περίπου 100 τμημάτων χαμηλού ενδιαφέροντος ή τμημάτων που έχουν παραδοσιακά κενές θέσεις, στα οποία όποιος θέλει θα μπορεί να εγγραφεί χωρίς εξετάσεις (περίπου το 10% των τμημάτων). Επίσης πιθανότατο είναι να υιοθετηθεί η πρόταση Λιάκου που προβλέπει συντελεστή προτεραιότητας για την πρόσβαση σε ένα τμήμα –θα εξαρτάται από τον αριθμό των επιλογών. Οσο λιγότερες είναι οι επιλογές τόσο ισχυρότερος ο συντελεστής επιλογής. Αλλωστε σήμερα ένας υποψήφιος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ως και 70 διαφορετικά τμήματα στο μηχανογραφικό του. Για τις περίπου 70.000 θέσεις που δίνονται ετησίως σε ΑΕΙ και ΤΕΙ από το υπουργείο Παιδείας κατατίθενται περίπου 2,5 εκατ. αιτήματα δηλώσεων για την επιλογή των τμημάτων. Σε κάθε περίπτωση, όπως λένε πρυτάνεις των ΑΕΙ, η ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ είναι συνάρτηση όλου του εκπαιδευτικού συστήματος και του προγράμματος σπουδών του πρώτου έτους κάθε τμήματος. Δηλαδή, χρειάζεται… πολλή δουλειά.

Τα παραπάνω πάντως αναμένεται να μειώσουν τη δυσαρέσκεια από το δεύτερο μεγάλο «βήμα» στον χώρο των ΑΕΙ, που είναι η «Αθηνά Νο 2», με τη μείωση πανεπιστημιακών τμημάτων και ενσωμάτωση τεχνολογικών ιδρυμάτων σε ομοειδή ΑΕΙ. Κάτι τέτοιο άλλωστε έχει προτείνει ανοικτά και το σχετικό πόρισμα για την Παιδεία της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής (μία από τις πολλές επιτροπές που είχαν κάτι να προτείνουν εφέτος για την Παιδεία…).