«Καθαρή πόλη» στη Στέγη

Από τότε που ανέλαβαν τα ηνία της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου –εδώ και μερικούς μήνες –ο Ανέστης Αζάς και ο Πρόδρομος Τσινικόρης, θιασώτες του θεάτρου-ντοκουμέντου και θαυμαστές, όπως δηλώνουν, των Rimini Protokoll, έσπευσαν να δώσουν το στίγμα τους επιλέγοντας για την Πειραματική μια σειρά παραστάσεων που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Αρχικά ήρθε το «Στη μέση του δρόμου» του Τσινικόρη, ακολούθησαν η «Υπόθεση Φαρμακονήσι ή Το δίκαιο του νερού» του Αζά, «Το γήρας – Ενα χορικό» της Γεωργίας Μαυραγάνη και προσφάτως η «βόμβα» που έσκασε στα χέρια τους: η «Ισορροπία του Νας» της Πηγής Δημητρακοπούλου, παράσταση που προκάλεσε αντιδράσεις λόγω της «σύνδεσής» της με τον Σάββα Ξηρό και κατέβηκε τρεις ημέρες πριν από την προγραμματισμένη λήξη της.

Το ντουέτο Αζά – Τσινικόρη χτυπά ξανά και διεκδικεί μια ευκαιρία εξιλέωσης (;) μέσα από την (προ καιρού προγραμματισμένη) παράστασή τους στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών με τίτλο «Καθαρή πόλη». Πρωταγωνιστούν πέντε «κανονικές» καθαρίστριες διαφορετικών εθνικοτήτων. «…μητέρες και αγωνίστριες, οι γυναίκες αυτές παλεύουν στην Αθήνα του σήμερα με υπερφυσική δύναμη, σαν σούπερ ηρωίδες της καθημερινότητας» σημειώνουν οι δύο σκηνοθέτες στο πρόγραμμα.

Η παράσταση –όπως και το κοινό –αγκαλιάζει με τρυφερότητα τις γυναίκες αυτές: τη Mabel Mosana, τη Rositsa Pandalieva, τη Fredalyn Resurreccion, την Drita Shehi και τη Valentina Ursache. Και είναι πράγματι αξιαγάπητες έτσι όπως στέκονται θαρραλέα μπροστά μας με όλη τη γλυκιά αμηχανία του πρωτάρη ηθοποιού για να μοιραστούν μαζί μας ιστορίες από τη ζωή τους. Να μας πουν για τις απογοητεύσεις, τους φόβους και τις προσδοκίες τους. Να μας δείξουν φωτογραφίες. Να τραγουδήσουν ελληνικά και ξένα τραγούδια. Να χορέψουν (στο φινάλε).

Δυστυχώς, όσο γοητευτικές και αν αποδεικνύονται οι πρωταγωνίστριες της «Καθαρής πόλης», το εγχείρημα, κρινόμενο ως θεατρική πρόταση, στέκεται «λίγο» στα μάτια του θεατή. Η προσπάθεια των εμπνευστών να πλέξουν ένα θεωρητικό υπόβαθρο γύρω από τις έννοιες της καθαριότητας και της καθαρότητας εξαντλείται σε χιλιομασημένα τσιτάτα: το στερεότυπο του «Αλλου» ως «εξωτερική απειλή» που «κουβαλάει αρρώστιες», η ανασφάλεια για «τα όρια της εθνικής μας κοινότητας», το «καθαρό» ως «πυλώνας της ρατσιστικής ιδεολογίας» κ.ο.κ.

Κοινωνιολογικές αναλύσεις επιπέδου πρώτης γυμνασίου, δύο φωτογραφίες των παιδιών τους, μία του Αγίου Παντελεήμονα, δύο διαφημίσεις απορρυπαντικών από τα παλιά και μια ειδική ερευνήτρια που μας λέει πώς οι μετανάστριες που μπήκαν στα σπίτια των Ελλήνων άλλαξαν τις ισορροπίες στις σχέσεις των ζευγαριών… Δεν μπορούμε να μην αισθανθούμε «ριγμένοι» σε θεατρικό επίπεδο. Αφέλεια, ρομαντισμός ή επιπολαιότητα; Το σίγουρο είναι πως, μ’ αυτά και μ’ αυτά, ήρθε πλέον η ώρα να περάσουμε από την «εφηβεία» στην ενηλικίωση…