«Αν και υπάρχει πάντα λόγος για να γιορτάσουμε την ανατροπή ενός δικτάτορα, η έκβαση του πολέμου στο Ιράκ και η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους έχουν δείξει με φρικτό τρόπο ότι η εναλλακτική λύση μπορεί να είναι ακόμη χειρότερη», γράφει η Γερμανίδα δημοσιογράφος Κριστιάνε Χόφμαν σε άρθρο γνώμης στο Spiegel.

«Εχουμε πολλούς λόγους να είμαστε ικανοποιημένοι από το τέλος μιας δικτατορίας. Κατ’ αρχάς, σημαίνει ότι ένας εγκληματίας δεν ασκεί πλέον την εξουσία. Και υπάρχει η προοπτική ότι η δημοκρατία θα μπορούσε να ριζώσει στη θέση του. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν επίσης πως ο,τιδήποτε είναι καλύτερο από τον δεσποτισμό. Αλλά αυτή η τελευταία πεποίθηση είναι λανθασμένη», εκτιμά η Χόφμαν.

«Η τελευταία δεκαετία έχει δείξει ότι υπάρχει κάτι χειρότερο από την δικτατορία, χειρότερο από την έλλειψη ελευθερίας, χειρότερο από την καταπίεση: ο εμφύλιος πόλεμος και το χάος. Τα «αποτυχημένα κράτη» που εκτείνονται σήμερα από το Πακιστάν μέχρι το Μάλι δείχνουν ότι η εναλλακτική λύση στην δικτατορία δεν είναι απαραιτήτως η δημοκρατία – πολύ συχνά, είναι η αναρχία. Στα χρόνια που έρχονται, η διεθνής πολιτική δεν θα καθορίζεται από το δίπολο δημοκρατικών / αυταρχικών κρατών όσο από την αντίθεση ανάμεσα στα κράτη που λειτουργούν και σε εκείνα που δεν λειτουργούν», προσθέτει.

«Στη Ρωσία, η μετάβαση από το σοβιετικό σύστημα στην δημοκρατία απέτυχε. Μετά το τέλος του σοσιαλισμού, οι Ρώσοι είχαν τη δυνατότητα να ψηφίσουν σε περισσότερο ή λιγότερο δημοκρατικές εκλογές και η οικονομία ιδιωτικοποιήθηκε.

Αλλά το κράτος δικαίου δεν ρίζωσε. Αντ’αυτού, πήραν το πάνω χέρι τα καπρίτσια και η διαφθορά. Οι ισχυροί μονοπώλησαν την εξουσία. Στη Γιουγκοσλαβία, έγινε επίσης, αργότερα εμφανές ότι είναι πολύ πιο εύκολο να ανατρέψεις δικτάτορες παρά να ιδρύσεις δημοκρατίες», συνεχίζει.

«Είναι καλύτερη η σταθερότητα από την ελευθερία; Οσοι απαντούν καταφατικά θεωρούνται συχνά ως κυνικοί που δίνουν μικρή σημασία στην ελευθερία και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά η άβολη αλήθεια είναι ότι η δικτατορία είναι συχνά προτιμότερη από την αναρχία.

Αν δινόταν στους ανθρώπους η δυνατότητα επιλογής μεταξύ μιας λειτουργικής δικτατορίας και ενός αποτυχημένου κράτους, η δικτατορία θα εθεωρείτο συχνά ως το μικρότερο κακό. Και οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι μια περισσότερο ή λιγότερο ασφαλής διαβίωση και ένα ελάχιστο επίπεδο δικαιοσύνης, είναι πιο σημαντικά από τις ατομικές ελευθερίες και την αδιάβλητη δημοκρατία», τονίζει.

«Είναι εύκολο να χαρακτηρίσει κανείς αυτές τις θέσεις ως οπισθοδρομικές από την άνεση μιας δυτικής δημοκρατίας. Αλλά η πολιτική αστάθεια προκαλεί την επιθυμία για τάξη, μερικές φορές με οποιαδήποτε τίμημα – και έτσι ανοίγει συχνά τον δρόμο για τους εξτρεμιστές. Αυτό ήταν αλήθεια στη Γερμανία στο τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Στη Ρωσία, ο σταλινισμός ακολούθησε την επανάσταση και τον εμφύλιο πόλεμο. Στο Αφγανιστάν, η περίοδος της αναταραχής μετά την σοβιετική αποχώρηση ώθησε την άνοδο των Ταλιμπάν. Και τώρα το Ισλαμικό Κράτος έχει εμφανιστεί στο Ιράκ και στη Συρία», καταλήγει η Χόφμαν.