Η επέλαση του πλαστικού χλοοτάπητα

mpitsi@dolnet.gr

Ξεκινά η… επέλαση του πλαστικού χλοοτάπητα σε ποδοσφαιρικά γήπεδα της Ελλάδας! Το φυσικό χορτάρι στέλλεται στο… πυρ το εξώτερον και η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ) προχωρεί στην κατασκευή ενός γηπέδου με συνθετικό χλοοτάπητα σε κάθε νομό της χώρας! Το «πλαστικό όραμα» εν δράσει για σκοράρισμα… Σημειώθηκαν ήδη έντονες αντιδράσεις από ανθρώπους που ασχολούνται με τους φυσικούς χλοοτάπητες στα γήπεδα αλλά και από ειδικούς επιστήμονες, οι οποίοι προειδοποιούν ότι η εγκατάσταση συνθετικού τάπητα σε γήπεδα ποδοσφαίρου δημιουργεί προβλήματα στο περιβάλλον και εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία των αθλητών.

Την προηγούμενη εβδομάδα αλιεύσαμε τη δημοσιευμένη στον Τύπο «Πρόσκληση ενδιαφέροντος της ΕΠΟ προς ενδιαφερομένους» για να αναλάβουν το έργο της τοποθέτησης «συνθετικού χλοοτάπητα τέταρτης γενιάς, εγκεκριμένου από τη FIFA, σε αγωνιστικούς χώρους (γήπεδα), σε διάφορα ποδοσφαιρικά αθλητικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα, ιδιοκτησίας ή παραχωρηθέντα για χρήση στις κατά τόπους υπάρχουσες ΕΠΣ (Ενώσεις Ποδοσφαιρικών Σωματείων)…».

Οπως επεσήμανε στο «Βήμα» ο κ. Ελευθέριος Γενεράλης, πολιτικός μηχανικός της ΕΠΑΕ και τεχνικός σύμβουλος της ΕΠΟ, «η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έχει δρομολογήσει και υλοποιεί ένα μεγάλο πρόγραμμα κατασκευής ενός αθλητικού ποδοσφαιρικού κέντρου (γηπέδου) σε κάθε νομό». Η λύση του συνθετικού χλοοτάπητα τέταρτης γενιάς «είναι η καλύτερη για τον ελληνικό χώρο» σημειώνει ο κ. Γενεράλης. Οπως εξηγεί, «λόγω του ζεστού κλίματος η συντήρηση του φυσικού χλοοτάπητα είναι δύσκολη – γνωστή η κατάσταση με τα γήπεδα που μετατρέπονται σε χωράφια ­, πολύ δε περισσότερο για την ελληνική επαρχία, όπου τα οικονομικά είναι στενά». Ο κ. Γενεράλης διευκρινίζει ότι «υπάρχει επίσης όφελος από την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, όπως του νερού, οι ώρες χρήσης του τεχνητού χλοοτάπητα φθάνουν τις έξι την ημέρα ενώ του φυσικού τις οκτώ την εβδομάδα κτλ.». Εχει ήδη εκτιμηθεί από την ΕΠΟ ότι ο συνολικός προϋπολογισμός για την κατασκευή 30 γηπέδων-ποδοσφαιρικών αθλητικών κέντρων με εγκατάσταση συνθετικού χλοοτάπητα είναι της τάξεως των 10 δισ. δρχ. Μάλιστα ο κ. Γενεράλης τονίζει ότι η χρηματοδότηση θα γίνει κατά 80%-90% από ίδιους πόρους της ΕΠΟ ενώ θα υπάρξει και συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.

Ο δρ Παναγιώτης Νεκτάριος, όμως, λέκτωρ στο Εργαστήριο Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τονίζει μετ’ εμφάσεως ότι «στη χώρα μας η εγκατάσταση συνθετικού τάπητα όχι μόνο δεν είναι ιδανική λύση, όπως θέλουν να πιστεύουν ορισμένοι υπεύθυνοι, αλλά δημιουργεί και μείζον πρόβλημα με πολλαπλές πτυχές»:

* Η εγκατάσταση συνθετικού χλοοτάπητα σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου προκαλεί την αυτόματη επιβάρυνση του περιβάλλοντος με 11 τόνους πλαστικής ίνας και 80 τόνους λάστιχου, οι οποίοι μετά την παρέλευση της χρήσης του τάπητα θα πρέπει να απορριφθούν. Με δεδομένο ότι η τεχνολογία ανακύκλωσης των υλικών αυτών είναι ιδιαίτερα δαπανηρή, είναι ευνόητη η σημαντικότητα της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

* Επιπλέον, λόγω των υλικών και του τρόπου κατασκευής, η θερμοκρασία του συνθετικού τάπητα κατά τη διάρκεια της ημέρας στις ελληνικές συνθήκες μπορεί να φθάσει κατά 13-17 βαθμούς υψηλότερα από αυτήν του φυσικού χλοοτάπητα. Η αύξηση της θερμοκρασίας του αγωνιστικού χώρου δημιουργεί θερμικές νησίδες συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτόν στην υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, ενώ ταυτόχρονα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των αθλητών. Για τον λόγο αυτόν σε χώρες με υψηλή ηλιοφάνεια όπως είναι η Ελλάδα η χρήση του συνθετικού τάπητα είναι σχεδόν απαγορευτική κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες, και απομυθοποιεί έτσι τους ισχυρισμούς για σημαντική αύξηση των ωρών χρήσης.

* Η αυξημένη θερμοκρασία στους αγωνιστικούς χώρους έχει οδηγήσει συχνά σε θερμοπληξία των αγωνιζομένων, ενώ έχει αναφερθεί και θάνατος αθλητή. Είναι γενικά αποδεκτό ότι σε θερμά κλίματα όπως αυτό της Ελλάδας συνιστάται η χρήση φυσικού χλοοτάπητα, ο οποίος λόγω της εξατμισοδιαπνοής έχει την ικανότητα να μειώνει τη θερμοκρασία του αγωνιστικού χώρου και να προφυλάσσει τους αθλητές.

Οπως παρατηρεί ο κ. Νεκτάριος, σε συγκριτικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί για το αμερικανικό φούτμπολ (NFL), έχει διαπιστωθεί ότι οι αθλητές οι οποίοι έχουν υψηλό επίπεδο επιδεξιότητας και αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα τραυματισμού όταν αγωνίζονται σε συνθετικό τάπητα. Στις περιπτώσεις αυτές οι συνηθέστερες κακώσεις αφορούσαν τα κάτω άκρα.

Είναι χαρακτηριστικό το ρεπορτάζ της ολλανδικής τηλεόρασης όπου ο διεθνής αμυντικός John de Wolf επιστρατεύθηκε για να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητα των συνθετικών χλοοταπήτων νέας γενιάς. Με έκδηλο προβληματισμό ο παίκτης επέδειξε στην κάμερα τις σοβαρές εκδορές που υπέστη κάνοντας ένα και μόνο τάκλιν στον συνθετικό χλοοτάπητα νέας γενιάς, παρ’ όλο που συγκαταλέγεται σε αυτούς οι οποίοι έχουν το πιστοποιητικό της FIFA. Οι εκδορές και τα καψίματα, αν και δεν αποτελούν κάκωση, συχνά επιμολύνονται προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην υγεία των αθλητών. Ταυτόχρονα το δυσάρεστο συναίσθημα της εκδοράς και του καψίματος αποτρέπει τους ποδοσφαιριστές από το να χρησιμοποιούν παραδοσιακές τεχνικές, όπως είναι το τάκλιν, μεταβάλλοντας ουσιαστικά τον τρόπο διεξαγωγής του αθλήματος.

«Τη λύση λοιπόν για την ελληνική πραγματικότητα δεν αποτελούν οι συνθετικοί χλοοτάπητες αλλά η ορθολογική εγκατάσταση και διαχείριση των φυσικών χλοοταπήτων, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα αυξημένης χρήσης – με δεδομένη την ταχύτατη παγκόσμια εξέλιξη στον τομέα των φυσικών χλοοταπήτων – και θα εξασφαλίζουν την υγεία των αθλητών χωρίς να επιβαρύνουν το περιβάλλον» επισημαίνει ο κ. Νεκτάριος.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι σε έγγραφό της (αριθμ. πρωτ. 6652/2002/18.2.2002) προς όλες τις ΕΠΣ σχετικά με τη χρήση τεχνητού χλοοτάπητα για αγώνες ποδοσφαίρου η ΕΠΟ αναφέρει ότι, σύμφωνα με τη FIFA, επιτρέπεται η διεξαγωγή επίσημων ποδοσφαιρικών αγώνων επαγγελματικών πρωταθλημάτων είτε ολυμπιακών ποδοσφαιρικών τουρνουά είτε ως τους προκριματικούς αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου σε γήπεδα με επιφάνεια τεχνητού χλοοτάπητα νεότερης γενιάς. Και συμπληρώνει: «Μάλιστα δε, με βάση την ανώτερη ποιότητα των νέων σχεδίων, καθίσταται απαραίτητη η χρήση επιφανειών τεχνητού χλοοτάπητα σε κλίματα και μικροκλίματα σταδίων όπου η φυσική χλόη δεν είναι μια οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον επιλογή»!


ΓΕΩΠΟΝΟΙ Ποιους ευνοεί η απόφαση

Εκφράζοντας την έντονη αντίδραση της Πανελλήνιας Ενωσης Εργοληπτών Γεωπόνων Εργων Πρασίνου (ΠΕΕΓΕΠ) ο κ. Αντώνης Κωσταρής, μέλος του ΔΣ της, αναρωτιέται τι άλλο παρά… προμόσιον του τεχνητού τάπητα είναι αυτή η διατύπωση της ΕΠΟ, αφού αποτελεί ερμηνεία της απόφασης της FIFA που αναφέρει: «Ως γενικός κανόνας όλοι οι αγώνες Παγκοσμίου Κυπέλλου πρέπει να διεξάγονται μόνο επί φυσικού χλοοτάπητος. Αν αγωνιστικό γήπεδο δεν προσφέρεται, δεν υπάρχει, με φυσικό χλοοτάπητα, με τις προβλεπόμενες διαστάσεις, τότε αγώνες προκριματικής φάσης μπορούν να διεξαχθούν κατ’ εξαίρεση επί τεχνητού χλοοτάπητος». Ο κ. Κωσταρής επισημαίνει ότι η εξέλιξη αυτή ευνοεί ουσιαστικά τρεις αντιπροσωπείες που εισάγουν συνθετικούς χλοοτάπητες στην Ελλάδα. «Επιτέλους δεν μπορούν όλα να γίνουν τσιμέντο και πλαστικό» παρατηρεί ο κ. Κωσταρής και εξηγεί ότι ο φυσικός χλοοτάπητας, ειδικά στις μεγαλουπόλεις, αποτελεί έναν αναντικατάστατο πνεύμονα πρασίνου. Τονίζει ότι το κόστος κατασκευής ενός γηπέδου με φυσικό χλοοτάπητα ανέρχεται σε 20 ευρώ ανά τ.μ.-26 ευρώ ανά τ.μ. ενώ το κόστος του συνθετικού τάπητα είναι 35 ευρώ ανά τ.μ.-51 ευρώ ανά τ.μ. Για ένα γήπεδο λοιπόν 8.500 τ.μ. προκύπτει διαφορά της τάξεως των 127.500 ευρώ-212.500 ευρώ. Το κόστος συντήρησης του φυσικού χλοοτάπητα κυμαίνεται από 20.500 ευρώ ως 29.300 ευρώ τον χρόνο με διάρκεια ζωής οκτώ-δέκα χρόνια. Το κόστος συντήρησης του τεχνητού τάπητα είναι κατά πολύ μικρότερο (κυμαίνεται από 4.400 ευρώ ως 5.850 ευρώ τον χρόνο) αλλά με διάρκεια ζωής έξι χρόνια…