Οι παρενέργειες από την πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα στην Ευρώπη που οδηγούν σε μια ρητορική αμφισβήτησης του Green Deal και στην αποδυνάμωση των πράσινων στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα φαίνεται ότι αφήνουν αλώβητη, για την ώρα, την ιδιότυπη συμμαχία του υδρογόνου και τα φιλόδοξα σχέδιά της.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της μη δεσμευτικής πρόσκλησης που υλοποίησαν προσφάτως από κοινού ο Διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) και η Bulgartransgaz για την αξιολόγηση της ελληνικής και βουλγαρικής αγοράς υδρογόνου, το ενδιαφέρον που εκφράστηκε εκ μέρους δυνητικών παραγωγών πράσινου υδρογόνου αξιολογείται ως ιδιαίτερα ενθαρρυντικό.
Εξαγωγές
Οι αιτήσεις που κατατέθηκαν προσεγγίζουν συνολικά τις 72 GWh/d, όταν η κατανάλωση εκτιμάται ότι θα ανέρχεται περίπου στο μισό της συγκεκριμένης ποσότητας, αφήνοντας ένα ικανότατο πλεόνασμα της τάξης των 30-40 GWh/d (γιγαβατώρες ανά ημέρα) για εξαγωγές.
Τα αποτελέσματα του market test καταδεικνύουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να παίξει η χώρα μας στην παροχή πράσινου υδρογόνου προς τη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη και ιδιαίτερα προς τη Γερμανία, που έχει ήδη θέσει φιλόδοξους στόχους για την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας της, με τις ανάγκες της να υπολογίζονται σε 427 TWh (τεραβατώρες) υδρογόνου το 2040.
Στα συμπεράσματα της πρόσκλησης και στις πρωτοβουλίες του ΔΕΣΦΑ για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου μεταφοράς υδρογόνου, τόσο εντός της Ελλάδας όσο και περιφερειακά, αναφέρθηκε προσφάτως η διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, Μαρία Ρίτα Γκάλι, από το βήμα της 3ης Ημέρας Υδρογόνου που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη, παρουσία της νέας εκτελεστικής αντιπροέδρου της Κομισιόν, Τερέζα Ριμπέρα, του ισπανού πρωθυπουργού, Πέδρο Σάντσεθ, και πολλών άλλων επικεφαλής Ευρωπαίων Διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς αερίου.
Προοπτικές
Σύμφωνα με την κυρία Γκάλι, οι ποσότητες που καταγράφηκαν στην πρόσκληση ενδιαφέροντος της εταιρείας αποτυπώνουν την ισχυρή δυναμική της Ελλάδας ως παραγωγού και εξαγωγέα υδρογόνου, επιβεβαιώνοντας την εγκυρότητα των έως τώρα εκτιμήσεων για τις προοπτικές ανάπτυξης των υποδομών υδρογόνου στον ελλαδικό χώρο και ευρύτερα προς τον Βορρά.
Τα αποτελέσματα της μη δεσμευτικής φάσης θα αξιοποιηθούν για την περαιτέρω ανάπτυξη και ωρίμανση των μελετών και των σχεδίων που καταρτίζουν ο ΔΕΣΦΑ και η Bulgartransgaz και αφορούν τη διαμόρφωση υποδομών υδρογόνου, όπως είναι ο Διασυνδετήριος Αγωγός Υδρογόνου Ελλάδας – Βουλγαρίας που έχει ενταχθεί στη λίστα των έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) της ΕΕ και έλαβε προ ημερών χρηματοδότηση ύψους 5,4 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων «Connecting Europe Facility» (CEF), με σκοπό να στηρίξει τις απαραίτητες τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες για την υλοποίηση του έργου «H2DRIA», γνωστού και ως ραχοκοκαλιά του ελληνικού συστήματος μεταφοράς υδρογόνου.
Διάδρομος
Πρόκειται για έναν αγωγό μήκους 570 χλμ., επενδυτικής δαπάνης περίπου 1 δισ. ευρώ, που θα ξεκινάει από την περιοχή της Αττικής, καταλήγοντας στα σύνορα με τη Βουλγαρία, όπου θα συνδέεται με την αντίστοιχη υποδομή μεταφοράς υδρογόνου της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Τσεχίας και εν τέλει της Γερμανίας, διαμορφώνοντας τον Νοτιοανατολικό Ευρωπαϊκό Διάδρομο Υδρογόνου (South Eastern European Hydrogen Corridor – SEEHyC), έναν αγωγό 3.129,5 χλμ. και συνολικού προϋπολογισμού 6,9 δισ. ευρώ. Μάλιστα, όπως ανέφερε η κυρία Γκάλι, υπό εξέταση βρίσκεται και πιθανή διασύνδεση με την Ιταλία για τη μεταφορά υδρογόνου.
Παράλληλα, όλοι οι νέοι αγωγοί στην Ελλάδα κατασκευάζονται από τον ΔΕΣΦΑ με προδιαγραφές να δεχθούν έως και 100% υδρογόνο, με τον πρώτο εξ αυτών, τον αγωγό Υψηλής Πίεσης της Δυτικής Μακεδονίας, να μπαίνει σε λειτουργία το αμέσως επόμενο διάστημα. Στο μέλλον θα ακολουθήσουν ο διασυνδετήριος αγωγός με τη Βόρεια Μακεδονία και ο αγωγός υψηλής πίεσης Καρπερή – Κομοτηνή.
Ρυθμιστικό πλαίσιο
Σε κάθε περίπτωση, για την επιτάχυνση των προσπαθειών, σύμφωνα με την κυρία Γκάλι, είναι αναγκαία η δημιουργία ενός σαφούς και ισορροπημένου ρυθμιστικού πλαισίου για το υδρογόνο το συντομότερο μέσα στο 2025, του προσδιορισμού των Διαχειριστών Δικτύων Υδρογόνου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και κατάλληλων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών για την ενίσχυση της ζήτησης. Η επόμενη πενταετία πρόκειται να αποτελέσει κρίσιμη περίοδο για την αγορά υδρογόνου, τόσο λόγω της αναμενόμενης θέσπισης ρυθμιστικού πλαισίου σε εθνικό επίπεδο όσο και λόγω της ωρίμανσης των πρώτων μεγάλων έργων.
Εγκαίνια «υδρογονάδικου» από τη Motor Oil
Οι εγχώριοι παίκτες ωριμάζουν και προχωρούν διάφορες επενδύσεις στην αλυσίδα του υδρογόνου. Σε φάση ολοκλήρωσης βρίσκεται ο πρώτος εμπορικός σταθμός ανεφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο στην Ελλάδα, ο οποίος θα λειτουργήσει εντός του πρώτου τετραμήνου του 2025, ήτοι έως τα τέλη Απριλίου. Το πρατήριο του μέλλοντος στους Αγίους Θεοδώρους, υπό το εμπορικό σήμα της AVIN, θα είναι δημόσια προσβάσιμο, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα προς την προώθηση της κινητικότητας με υδρογόνο στη Ελλάδα.
Η εταιρεία σχεδιάζει παράλληλα την κατασκευή δεύτερου «υδρογονάδικου» στο ΣΕΑ Ακράτας, με ορίζοντα υλοποίησης έως τα τέλη του έτους, αλλά και ένα τρίτο πρατήριο εντός αμαξοστασίου της ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες). Στο επίκεντρο της στρατηγικής του ομίλου βρίσκεται η ανάπτυξη ανανεώσιμων και εναλλακτικών καυσίμων, κυρίως του υδρογόνου, μέσω του σχεδίου Blue Med και της κοινοπραξίας Hellenic Hydrogen (51% Motor Oil – 49% ΔΕΗ).
Το Blue Med προωθεί ένα «οικοσύστημα» παραγωγής και διάθεσης υδρογόνου με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα με τρία βασικά έργα: μια βιομηχανική μονάδα παραγωγής υδρογόνου (30 MW) από ανανεώσιμες πηγές στο διυλιστήριο των Αγίων Θεοδώρων (EPHYRA), μια «κοιλάδα υδρογόνου» με επίκεντρο το διυλιστήριο και διασύνδεση με τελικούς χρήστες (TRIĒRĒS) και μια από τις πρώτες στην Ευρώπη μονάδες παραγωγής συνθετικής μεθανόλης με χρήση ανανεώσιμου υδρογόνου και μέρος του δεσμευόμενου διοξειδίου του άνθρακα από το διυλιστήριο (IRIS).
Παράλληλα, η Hellenic Hydrogen ωριμάζει την πρώτη της επένδυση, τη μονάδα ηλεκτρόλυσης «North project 1» στο Αμύνταιο για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου, που θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία το 2027, εάν προχωρήσει εντός του έτους η θέσπιση από την κυβέρνηση του σχετικού νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου.
