Τις τελευταίες πινελιές στη νομική λύση που επεξεργάζεται εδώ και καιρό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να κάμψει τις αντιστάσεις του Βελγίου σχετικά με το να δώσει το πράσινο φως για το δάνειο προς την Ουκρανία από τα 140 δισ. ευρώ των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, νάζουν οι αξιωματούχοι της Κομισιόν και σύμφωνα με το Politico που επικαλείται ευρωπαίους διπλωμάτες η πρόταση θα γνωστοποιηθεί αύριο.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το δημοσίευμα, η Επιτροπή θέλει τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ να συμφωνήσουν να δανείσουν τα δεσμευμένα αυτά κεφάλαια στο Κίεβο στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αυτόν τον μήνα, όμως το Βέλγιο, αντιστέκεται, φοβούμενο ότι θα βρεθεί υπόλογο σε περίπτωση που τα χρήματα πρέπει τελικά να επιστραφούν στη Ρωσία.
Σχέδιο για την παράκαμψη του βέτο χωρών μελών όσον αφορά στις κυρώσεις
Πέντε διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ ανέφεραν ότι τώρα προετοιμάζεται ένα νομικό πλαίσιο ώστε να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο. Η πλήρης πρόταση για το δάνειο αναμένεται την Τετάρτη. Ο μεγαλύτερος φόβος του Βελγίου είναι ότι τα 140 δισ. ευρώ θα μπορούσαν να δοθούν ως δάνειο στην Ουκρανία και στη συνέχεια μια φιλορωσική χώρα της ΕΕ, όπως η Ουγγαρία ή η Σλοβακία, να ασκήσει βέτο στην ανανέωση του καθεστώτος κυρώσεων κατά της Μόσχας. Αυτό θα σήμαινε ότι το Βέλγιο θα έπρεπε αμέσως να επιστρέψει τα χρήματα στη Ρωσία.
Η λύση της Επιτροπής για να κατευνάσει το Βέλγιο είναι να εμποδίσει ένα μόνο κράτος-μέλος της ΕΕ να έχει τη δύναμη να ανατρέπει τις κυρώσεις. Αυτή τη στιγμή, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν μπορεί να το κάνει, αφού οι κυρώσεις απαιτούν ομοφωνία και πρέπει να ανανεώνονται κάθε έξι μήνες.
Ειδική πλειοψηφία και όχι ομοφωνία θα προβλέπει η πρόταση
Η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει βρει διέξοδο: θέλει να χρησιμοποιήσει μια ρήτρα του Άρθρου 122 της Συνθήκης της ΕΕ, η οποία επιτρέπει στις κυβερνήσεις να αποφασίζουν, «με πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών, τα μέτρα που αρμόζουν στην οικονομική κατάσταση».
Η Επιτροπή θέλει να ερμηνεύσει ότι, λόγω του μεγέθους του οικονομικού διακυβεύματος, η ανανέωση των κυρώσεων θα μπορεί να εγκρίνεται με ειδική πλειοψηφία, αφαιρώντας από την Ουγγαρία τη δυνατότητα βέτο. Ένας από τους διπλωμάτες δήλωσε ότι αυτή η στρατηγική είναι ένας τρόπος «να εξασφαλιστεί η υποστήριξη του Βελγίου».
Οι νομικοί της ΕΕ συμφωνούν ότι η ευέλικτη διατύπωση του Άρθρου 122 μπορεί να δικαιολογήσει την αλλαγή των κανόνων ομοφωνίας, καθώς η άρση των κυρώσεων θα προκαλούσε τεράστια αναστάτωση στην ευρωπαϊκή οικονομία. Το ίδιο άρθρο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να παραταθεί η περίοδος ανανέωσης των κυρώσεων από τους έξι μήνες στα τρία χρόνια, σύμφωνα με τους διπλωμάτες που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις.
Τα χρήματα της Ουκρανίας φτάνουν μέχρι τον Απρίλιο
Ο χρόνος πιέζει, καθώς μια αποτυχία επίτευξης συμφωνίας θα αφήσει την Ουκρανία με ελάχιστους πόρους για να αντιμετωπίσει τις ρωσικές δυνάμεις, ενώ τα χρήματα της θα εξαντληθούν μέχρι τον Απρίλιο. Η εναλλακτική λύση θα ήταν να επωμιστούν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι το κόστος του πολέμου της Ουκρανίας, ενώ τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμένουν αχρησιμοποίητα. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η νέα νομική προσέγγιση της Επιτροπής θα ικανοποιήσει τον πρωθυπουργό του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ, ώστε να επιτρέψει την αποδέσμευση των ρωσικών κεφαλαίων από την Euroclear στις Βρυξέλλες.
