Πριν από μερικούς μήνες, τον Ιούλιο του 2025, ένας 17χρονος στην Ουκρανία ταξίδεψε 500 μίλια από το σπίτι του προκειμένου να παραλάβει μια βόμβα που ήταν κρυμμένη σε ένα πάρκο στη δυτική πόλη Ρίβνε.

Σύμφωνα με όσα ισχυρίζεται, του είχαν υποσχεθεί 2.000 δολάρια (1.520 λίρες) για να τοποθετήσει τη βόμβα σε ένα φορτηγάκι που χρησιμοποιούσε η στρατιωτική υπηρεσία της Ουκρανίας.

«Όταν συνέδεα τα καλώδια, σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να εκραγεί εκείνη τη στιγμή. Σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να πεθάνω», είπε στο BBC.

Ο Βλαντ (το όνομά του έχει αλλάξει για να προστατευθεί η ανωνυμία του) είναι ένα από τα εκατοντάδες παιδιά και εφήβους που, σύμφωνα με την ουκρανική κυβέρνηση, έχουν στρατολογηθεί διαδικτυακά από τη Ρωσία και τους έχουν προσφερθεί χρήματα για να πραγματοποιήσουν σαμποτάζ και άλλες επιθέσεις εναντίον της ίδιας τους της χώρας.

Τονίζει μάλιστα, ότι του είπαν να ρυθμίσει το τηλέφωνο έτσι ώστε να μεταδώσει ζωντανά την σκηνή στον «υπεύθυνο» του, ώστε να μπορούν να πυροδοτήσουν εξ αποστάσεως τη συσκευή όταν κάποιος μπει στο όχημα.

Ωστόσο, η υπηρεσία ασφαλείας SBU της Ουκρανίας παρακολουθούσε και απέτρεψε την επίθεση. Ο Βλαντ, που είναι τώρα 18 ετών, περιμένει να δικαστεί με την κατηγορία της τρομοκρατίας, η οποία ενδέχεται να του επιφέρει ποινή φυλάκισης 12 ετών.

Καθισμένος στο αυστηρά φυλασσόμενο κέντρο κράτησης του Ρίβνε μαζί με τον δικηγόρο του, αναγνωρίζει ότι θα μπορούσε να είχε συμβάλει στο θάνατο κάποιου.

«Το σκέφτηκα. Αλλά κανείς δεν συμπαθεί τους αξιωματικούς της στρατολόγησης», λέει. «Σκέφτηκα: Θα γίνω όπως όλοι οι άλλοι».

Εκατοντάδες ουκρανοί έχουν στρατολογηθεί από τη Ρωσία

Η SBU αναφέρει ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχουν εντοπιστεί περισσότεροι από 800 Ουκρανοί που έχουν στρατολογηθεί από τη Ρωσία – 240 από αυτούς είναι ανήλικοι, μερικοί μόλις 11 ετών.

Ωστόσο, η ειδική σε θέματα κυβερνοασφάλειας Αναστασία Απέτικ, που διδάσκει μαθήματα για την ασφάλεια στο διαδίκτυο στην Ουκρανία, γνωρίζει περιπτώσεις ακόμη νεότερων παιδιών. «Προσπάθησαν να στρατολογήσουν παιδιά ηλικίας 9 ή 10 ετών», αναφέρει.

Ο Αντρέι Νεμπίτοφ, αναπληρωτής επικεφαλής της Εθνικής Αστυνομίας της Ουκρανίας, υποστηρίζει ότι υπάρχει μια σκόπιμη στρατηγική για την αναζήτηση ευάλωτων ατόμων που μπορούν να χειραγωγηθούν.

«Τα παιδιά δεν συνειδητοποιούν πάντα πλήρως τις συνέπειες των πράξεών τους», λέει.

«Ο εχθρός δεν ντρέπεται να χρησιμοποιεί ανηλίκους για την κατασκευή εκρηκτικών από οικιακά χημικά, τοποθετώντας τα σε διάφορες τοποθεσίες, όπως στρατολογικά γραφεία ή αστυνομικά τμήματα».

Η SBU σημειώνει ότι η στρατολόγηση πραγματοποιείται κυρίως μέσω της εφαρμογής Telegram, αλλά και μέσω του TikTok, ακόμη και μέσω πλατφορμών βιντεοπαιχνιδιών. Οι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι όσοι στρατολογούνται σχεδόν πάντα κινητοποιούνται από το χρήμα και όχι από φιλορωσικές συμπάθειες.

Ο Βλαντ ισχυρίζεται ότι δεν υποστηρίζει τη Ρωσία και δεν είχε προηγούμενη εμπλοκή σε εγκληματικές δραστηριότητες.

Είχε εγγραφεί σε δύο κανάλια Telegram και δημοσίευσε ότι έψαχνε εξ αποστάσεως εργασία. Μέσα σε μισή ώρα, ένας άνδρας που αυτοαποκαλούταν Ρόμαν απάντησε.

Ο Βλαντ λέει ότι αρχικά ήταν διστακτικός, αλλά τον έπεισαν να αναλάβει μια σειρά από όλο και πιο επικίνδυνες αποστολές. Πρώτα, του είπαν να πάρει μια χειροβομβίδα, αλλά όταν έφτασε στον καθορισμένο τόπο, αυτή δεν ήταν εκεί. Παρ’ όλα αυτά, του έδωσαν 30 δολάρια.

Λίγες μέρες αργότερα ήρθε μια άλλη αποστολή: να βάλει φωτιά σε ένα φορτηγάκι που ανήκε σε ένα κέντρο στρατολόγησης, να το βιντεοσκοπήσει και να το σκάσει.

Για αυτή την επίθεση, ο Βλαντ λέει ότι έλαβε περίπου 100 δολάρια σε κρυπτονόμισμα, πολύ λιγότερα από τα 1.500 δολάρια που του είχαν υποσχεθεί. Ο Ρόμαν του είπε ότι θα έπαιρνε τα υπόλοιπα αν έβαζε τη βόμβα στο Ρίβνε.

Χρήματα με στόχο την καταστροφή

Τα κανάλια Telegram που έχει δει το BBC και στα οποία πραγματοποιείται η πρόσληψη δεν είναι ρητά φιλορωσικά, αλλά ενισχύουν την οργή που αισθάνονται ορισμένοι Ουκρανοί απέναντι στην υπηρεσία στρατολόγησης, η οποία έχει πληγεί από κατηγορίες για βία και διαφθορά.

Χρησιμοποιώντας ένα προπληρωμένο τηλέφωνο και ένα ψευδώνυμο, το BBC εντάχθηκε σε αρκετά κανάλια για τα οποία είχε λάβει σχετική ενηνέρωση.

Τα κανάλια περιείχαν βίντεο με πυρκαγιές και εκρήξεις που, όπως ισχυρίζονταν, είχαν πραγματοποιηθεί κατόπιν διαταγών τους. Ωστόσο, το BBC δεν μπόρεσε να επαληθεύσει τις συνθήκες υπό τις οποίες γυρίστηκαν αυτά τα βίντεο.