Μπροστά σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της πρωθυπουργίας του και ενδεχομένως του πολιτικού του βίου, ο Φρανσουά Μπαϊρού επέλεξε να τα παίξει όλα για όλα. Με μια αιφνιδιαστική δήλωση την περασμένη Δευτέρα (25/8), ο πρωθυπουργός της Γαλλίας ανακοίνωσε πως θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από την Εθνοσυνέλευση στις 8 Σεπτεμβρίου, με ένα μήνυμα που συνοψίζεται στο «ή θα με στηρίξετε ή θα με διώξετε», ρίχνοντας το γάντι σε συμμάχους και αντιπάλους. Για έναν πρωθυπουργό μειοψηφίας, πρόκειται για ένα επικίνδυνο στοίχημα, σχεδόν αδύνατο να κερδηθεί, όπως σημειώνουν όλοι οι αναλυτές.

Την επόμενη ημέρα, ο Μπαϊρού, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από μόλις εννέα μήνες κατόπιν διορισμού από τον πρόεδρο Μακρόν, διαμήνυσε την Τρίτη ότι θα «πολεμήσει σαν σκύλος» για να διατηρήσει τη θέση του. Παρ’ όλα αυτά, η κοινοβουλευτική αριθμητική δεν του αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας ούτε πολιτικών ελιγμών, καθώς τόσο η ακροδεξιά όσο και η αριστερή αντιπολίτευση έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα τον καταψηφίσουν.

Ωστόσο, όσο και αν έχει προκαλέσει αστάθεια η επικείμενη αλλαγή ενός ακόμη πρωθυπουργού στη Γαλλία, επρόκειτο για ένα αναμενόμενο σενάριο μετά και την παρουσίαση των βασικών κατευθύνσεων του προϋπολογισμού για το 2026, που προβλέπει ένα σκληρό σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής και ο οποίος προκάλεσε οργή σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Ο Μπαϊρού επιμένει ότι η λιτότητα είναι αναγκαία επειδή η Γαλλία είναι «χρεοκοπημένη» και πλησιάζει σε μια «εθνική έκτακτη ανάγκη» λόγω του ελλείμματος και του χρέους της.

Με τη δική του θέση πλέον σε επισφάλεια, ο επί μακρόν τεχνοκράτης πρωθυπουργός φαίνεται να προκαλεί τους πολιτικούς του αντιπάλους να αναλάβουν την ευθύνη της ανατροπής του, ελπίζοντας ότι κανείς δεν θα θελήσει να χρεωθεί τις συνέπειες και το ενδεχόμενο χάος που θα προκληθεί, ειδικά τη στιγμή που οι πιέσεις στις αγορές ομολόγων εντείνονται.

Μιλώντας ανώνυμα στο Politico, στελέχη του περιβάλλοντος του γάλλου πρωθυπουργού παραδέχονται πως είχαν ελπίδες ότι το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν θα άλλαζε στάση, κυρίως για λόγους στρατηγικής. Όλα δείχνουν όμως ότι το πολιτικό ρολόι του Μπαϊρού μετρά πλέον αντίστροφα, καθώς μεταξύ άλλων σημείωσε το θλιβερό ρεκόρ του πιο αντιδημοφιλούς πρωθυπουργού στην ιστορία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας.

Η αναμενόμενη ψηφοφορία στις 8 Σεπτεμβρίου, σε συνδυασμό με τις πανεθνικές διαδηλώσεις κατά των περικοπών που οργανώνονται στις 10 Σεπτεμβρίου από το κίνημα Bloquons Tout (Να Μπλοκάρουμε Τα Πάντα), προμηνύουν ένα εκρηκτικό διήμερο που μπορεί να φέρει τη χώρα στα όρια της παράλυσης – θεσμικής και κοινωνικής. Μια πρόωρη δημοσκόπηση για το κανάλι TF1 έδειξε ότι το 63% των πολιτών τάσσεται υπέρ της διάλυσης του κοινοβουλίου και το 68% πιστεύει ότι ο πρόεδρος Μακρόν πρέπει να παραιτηθεί αν η επόμενη εκλογική αναμέτρηση δεν βάλει τέλος στο κοινοβουλευτικό αδιέξοδο.

Η «Κασσάνδρα» του Ματινιόν

Σύμφωνα με τον Πολ Τέιλορ, αρθρογράφο της Guardian και συνεργάτη του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής, το στοίχημα του Μπαϊρού ουσιαστικά βασίστηκε στην ελπίδα ότι η ψηφοφορία θα επικεντρωθεί αποκλειστικά στη δημοσιονομική κρίση, κάτι που ίσως έπειθε αρκετούς βουλευτές της αντιπολίτευσης να απέχουν, επιτρέποντάς του να παραμείνει στην εξουσία. Όμως, όπως επισημαίνει, ούτε η πολιτική τάξη ούτε η κοινή γνώμη φαίνεται να συμμερίζονται την ανησυχία του Μπαϊρού για ενδεχόμενη κρίση χρέους και «νέα Ελλάδα».
Εν προκειμένω, το Politico τον συγκρίνει με την Κασσάνδρα: προειδοποιεί για καταστροφή, αλλά κανείς δεν τον ακούει. Όμως, παρά τη δημοσκοπική κατάρρευση, ο Μπαϊρού συνεχίζει να εμφανίζεται, μιλά, δίνει συνεντεύξεις και ομιλίες, υπερασπίζεται το όραμά του για μια «υπεύθυνη Γαλλία».

Πολλοί εκτιμούν ότι πλέον δεν πρόκειται τόσο για μια μάχη για την παραμονή του στο Ματινιόν, όσο για την υστεροφημία του. Ενδεικτικά το Bloomberg σχολιάζει πως καθώς οι τοποθετήσεις του σχετικά με την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης δεν συγκινούν τους πολίτες, μοιάζουν να αποτελούν μέρος μιας στρατηγικής οικοδόμησης της πολιτικής του παρακαταθήκης ως ο πρωθυπουργού που «προειδοποίησε» και «θυσιάστηκε».

Μένει να φανεί αν τελικά θα μείνει στην ιστορία ως ένας πρωθυπουργός που προκάλεσε την κατάρρευση ή ως ένας πολιτικός που προσπάθησε να σώσει τη χώρα με κόστος το ίδιο του το αξίωμα.