Στο επίκεντρο μιας από τις πιο κρίσιμες δικαστικές μάχες για το μέλλον των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται και πάλι η Google, με το διακύβευμα να ξεπερνά τα όρια της αγοράς και να αγγίζει ζητήματα εθνικής ασφάλειας.

Το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης (DOJ) επιδιώκει την επιβολή δραστικών μέτρων κατά του τεχνολογικού κολοσσού, με επίκεντρο τον έλεγχο του μονοπωλίου στον τομέα των διαδικτυακών αναζητήσεων.

Η υπόθεση εισήλθε από χθες, Δευτέρα (21/4) στη δεύτερη φάση της — τη λεγόμενη «δίκη για τα διορθωτικά μέτρα» — μετά την ιστορική απόφαση του δικαστή Amit Mehta τον περασμένο Αύγουστο, που έκρινε ότι η Google διατηρεί μονοπωλιακή θέση στις διαδικτυακές αναζητήσεις. Πρόκειται για τη σημαντικότερη αντιμονοπωλιακή απόφαση στις ΗΠΑ από την εποχή της υπόθεσης Microsoft, πριν από δύο δεκαετίες.

Το διακύβευμα για την Google και τις ΗΠΑ

Περνώντας στην αντεπίθεση, η Google επιχειρεί να μετατρέψει την υπόθεση σε ζήτημα εθνικής ασφάλειας, τονίζοντας ότι ο κατακερματισμός της εταιρείας θα αποδυναμώσει τη θέση της Αμερικής στην παγκόσμια τεχνολογική κούρσα, ιδιαίτερα απέναντι στην Κίνα. Σε πρόσφατη ανάρτησή της, η εταιρεία κατονόμασε τη DeepSeek — τον κινεζικό ανερχόμενο ανταγωνιστή στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) — ως χαρακτηριστικό παράδειγμα του διεθνούς ανταγωνισμού που εντείνεται.

«Οι προτάσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης θα σαμποτάρουν την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης στις Ηνωμένες Πολιτείες και θα επιβάλλουν κρατικό έλεγχο στον σχεδιασμό και την εξέλιξη των προϊόντων μας», δήλωσε η Lee-Anne Mulholland, αντιπρόεδρος κανονιστικών υποθέσεων της Google. «Αυτό απειλεί να φρενάρει την αμερικανική καινοτομία σε μια κρίσιμη καμπή».

Τα αιτήματα του Υπουργείου Δικαιοσύνης

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης ζητά από τη Google να αποδεσμεύσει τη δημοφιλή εφαρμογή Chrome και να ανοίξει την πρόσβαση στα δεδομένα των αναζητήσεων προκειμένου να αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός. Σύμφωνα με την Google, μια τέτοια κίνηση όχι μόνο θα δημιουργούσε κινδύνους κυβερνοασφάλειας, αλλά θα μπορούσε να αυξήσει και το κόστος για τους καταναλωτές.

Μια βιομηχανία υπό πίεση

Η υπόθεση της Google είναι μόνο ένα από τα πολλά μέτωπα στα οποία δίνει μάχη η αμερικανική τεχνολογική βιομηχανία, καθώς οι αντιμονοπωλιακές πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ — σε συνέχεια εκείνων που ξεκίνησαν επί προεδρίας Μπάιντεν — εντείνουν την πίεση στους τεχνολογικούς κολοσσούς.

Η Meta βρίσκεται αυτή την περίοδο σε δικαστική διαμάχη με την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) για τη φερόμενη μονοπωλιακή της θέση και στον τομέα των κοινωνικών δικτύων και για τις εξαγορές του Instagram και του WhatsApp, ενώ η Amazon αντιμετωπίζει παρόμοια κατηγορία για καταχρηστική διατήρηση μονοπωλιακής θέσης. Παράλληλα, η Uber κατηγορείται από την FTC για παραπλανητικές πρακτικές χρέωσης και ακύρωσης συνδρομητικών υπηρεσιών.

Ενδεικτικό της πίεσης που ασκείται είναι το γεγονός ότι πολλές από τις ίδιες αυτές εταιρείες είχαν επιχειρήσει, μέσω δωρεών και δημόσιων τοποθετήσεων, να χτίσουν γέφυρες με την κυβέρνηση Τραμπ κατά την ανάληψη των καθηκόντων του.

Ο αγώνας για την καινοτομία και η «μάχη των Transformers»

Η Google σχεδιάζει να παρουσιάσει στο δικαστήριο τον ρόλο της ως θεμέλιο λίθο της αμερικανικής καινοτομίας, αναδεικνύοντας τη συμβολή της στη γέννηση της νέας γενιάς τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης. Ένα από τα ισχυρότερα επιχειρήματά της είναι η έρευνα «Transformers» του 2017, η οποία αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη των σημερινών δημοφιλών AI συστημάτων, όπως το ChatGPT της OpenAI, το Perplexity και το Anthropic.

Παράλληλα, οι ανταγωνιστές της Google εστιάζουν στο ζήτημα της επιλογής. Η Perplexity, για παράδειγμα, αντέδρασε στις προτάσεις του DOJ δηλώνοντας ότι η λύση δεν είναι το «σπάσιμο» της Google, αλλά η διασφάλιση ότι οι καταναλωτές θα έχουν πραγματικές εναλλακτικές επιλογές, χωρίς τιμωρητικές ρήτρες.

«Οι καταναλωτές αξίζουν τα καλύτερα προϊόντα, όχι απλώς εκείνα που πληρώνουν περισσότερα για να επιβάλουν τη θέση τους», σημείωσε χαρακτηριστικά η εταιρεία.

Το επόμενο βήμα

Η δίκη για τα διορθωτικά μέτρα αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 9 Μαΐου, με την απόφαση του δικαστή Mehta να τοποθετείται χρονικά τον Αύγουστο. Σε περίπτωση δυσμενούς έκβασης, η Google έχει ήδη προαναγγείλει την κατάθεση έφεσης.

Η αντιπαράθεση αυτή, ωστόσο, δεν αφορά μόνο τη Google. Αντανακλά την ευρύτερη συζήτηση γύρω από το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ισορροπήσουν μεταξύ της ανάγκης για ισχυρό ανταγωνισμό και της στρατηγικής ανάγκης να ηγούνται της παγκόσμιας τεχνολογικής καινοτομίας — σε μια εποχή που η Τεχνητή Νοημοσύνη αναδιαμορφώνει τις ισορροπίες.