Πετρελαϊκό πόκερ των υπερδυνάμεων στις πλάτες των καταναλωτών

Δεν είναι βέβαιο ότι η ισχυρότερη χώρα του OPEC, η Σαουδική Αραβία, «πείστηκε» από τις προτροπές του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και δεν έχει προχωρήσει σε μείωση της παραγωγής της προκειμένου να στηριχθούν οι τιμές του «μαύρου χρυσού», που έχουν υποχωρήσει πάνω από 20% από τις αρχές Οκτωβρίου. Παρά το ότι η δολοφονία Κασόγκι έχει βάλει στο στόχαστρο της διεθνούς κοινότητας τη Ριάντ και κατά συνέπεια έχει αποδυναμώσει τις αντιστάσεις της απέναντι στη μεγάλη σύμμαχό του στη Δύση, την Ουάσιγκτον.

Ενστάσεις θα μπορούσε να εκφράσει κανείς και για την πραγματική βούληση του Τραμπ να υποχωρήσουν οι τιμές του πετρελαίου. Και αυτό διότι όταν οι τιμές στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων ξεπερνούν τα 55-60 δολάρια το βαρέλι καθίστανται εκμεταλλεύσιμα τα κοιτάσματα σχιστολιθικού πετρελαίου. Και είναι πολλοί και ισχυροί οι αμερικανοί παραγωγοί πετρελαίου με τη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης – χάρη σ’ αυτούς οι ΗΠΑ ξεπέρασαν και τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία και έγιναν, εδώ και κάποιους μήνες, η μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα πετρελαίου στον κόσμο. Το σίγουρο είναι ότι οι δυνατότητες εκατοντάδων εκατομμυρίων νοικοκυριών στο βόρειο ημισφαίριο να εξασφαλίσουν έναν αξιοπρεπώς ζεστό χειμώνα διαμορφώνονται κάπου μεταξύ των γεωπολιτικών στρατηγικών των μεγάλων δυνάμεων του πλανήτη και της δικής τους αγοραστικής δύναμης. Διότι από καθαρά οικονομική άποψη οι ειδικοί περί τα πετρελαϊκά συμφωνούν ότι οι προοπτικές υποχώρησης των τιμών του πετρελαίου τους χειμερινούς μήνες (αλλά και ολόκληρη τη χρονιά 2019) είναι πολύ ισχυρές.

Τρεις πηγές που επικαλείται το βρετανικό πρακτορείο Reuters συμφωνούν στην πληροφορία ότι τόσο ο OPEC όσο και εκτός του Οργανισμού πετρελαιοπαραγωγοί – με τους οποίους, παρεμπιπτόντως, συνεργάζεται άψογα και αψεγάδιαστα εσχάτως το πάλαι ποτέ πανίσχυρο καρτέλ, κυρίως με τη Ρωσία – προσανατολίζονται σε μια μείωση της παραγωγής τους μέχρι να σταθεροποιηθούν οι τιμές. Και για να αποτραπεί, ασφαλώς, το ενδεχόμενο κατακρήμνισής τους, μια και οι ειδικοί αναμένουν αισθητή κάμψη της ζήτησης.

Συγκεκριμένα, ο OPEC συζητεί με τη Μόσχα και άλλους παραγωγούς (και με την Ουάσιγκτον ασφαλώς) το ενδεχόμενο να μειωθεί η παγκόσμια παραγωγή κατά 1,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Αποφάσεις, σε ό,τι αφορά τον OPEC, θα ληφθούν στις 6 Δεκεμβρίου στη χειμερινή σύνοδο των υπουργών Πετρελαίου που θα γίνει στην έδρα του Οργανισμού στη Βιέννη.

Σύμφωνα με έρευνα του Reuters, τον Οκτώβριο ο OPEC είχε αυξήσει την παραγωγή του στα υψηλότερα επίπεδα από το 2016 – κυρίως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Λιβύη, που έσπευσαν να αναπληρώσουν τη μείωση των ιρανικών εξαγωγών εξαιτίας της επαναφοράς των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης από τον Ντόναλντ Τραμπ. Η παραγωγή του Οργανισμού έφθασε στα 33,31 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον Οκτώβριο. Αλλά την περασμένη Κυριακή οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί της Σαουδικής Αραβίας, της Ρωσίας και των ΗΑΕ συζήτησαν το ενδεχόμενο μείωσης της παραγωγής κατά 1,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Σημειώνεται ότι τον περασμένο Ιούνιο ο OPEC αποφάσισε να αυξήσει την παραγωγή του υποχωρώντας στις πιέσεις του Τραμπ που επιθυμούσε μείωση των τιμών ενέργειας για πολιτικούς λόγους (εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών της 6ης Νοεμβρίου). Ετσι η μείωση της παραγωγής όλων των πετρελαιοπαραγωγών (μελών και μη μελών του Οργανισμού), που είχε εφαρμοστεί με θαυμαστό αποτέλεσμα τον περασμένο Ιανουάριο χάρη στην τήρηση της συμφωνίας από τη Ρωσία, αντισταθμίστηκε και με το παραπάνω τον Οκτώβριο, όπως δείχνουν τα στοιχεία.

Εν πάση περιπτώσει, οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ πέρασαν, αλλά ο Τραμπ φέρεται να εξακολουθεί να επιθυμεί τη διατήρηση των τιμών του πετρελαίου σε σχετικά χαμηλά επίπεδα – σίγουρα όχι τόσο χαμηλά ώστε να καθίσταται ασύμφορη η εκμετάλλευση των αμερικανικών σχιστολιθικών κοιτασμάτων. Πρόκειται για μια ντελικάτη ρύθμιση των διεθνών τιμών που απαιτείται εν προκειμένω, δεδομένου ότι όλοι οι ειδικοί συμφωνούν πως το 2019 η παγκόσμια πετρελαϊκή προσφορά θα ξεπεράσει τη ζήτηση που θα βαίνει μειούμενη λόγω της επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας (αυτή είναι η αιτιολόγηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας που λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών).

Στην τελευταία μηνιαία αναφορά της που έδωσε στη δημοσιότητα η εδρεύουσα στο Παρίσι Υπηρεσία εκτιμά ότι η πετρελαϊκή ζήτηση στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ θα διατηρηθεί το 2019 στα επίπεδα του 2018. Προβλέπει όμως η ΔΥΕ ότι η ζήτηση από τις εκτός ΟΟΣΑ χώρες (πρόκειται για τις λεγόμενες αναδυόμενες οικονομίες που καθορίζουν εν πολλοίς τη συνολική παγκόσμια ζήτηση) θα μειωθεί αισθητά λόγω οικονομικής επιβράδυνσης. Λαμβάνοντας υπόψη και τη μεγάλη αύξηση των πετρελαϊκών διαθεσίμων διεθνώς, η ΔΥΕ σημειώνει επίσης ότι η παραγωγή από τον περασμένο Ιούνιο έχει ενισχυθεί «παρά την όξυνση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, που απειλούν την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη».