Ο άνθρωπος λατρεύει τις… χωματερές

Σοκ προκάλεσε πριν από λίγες μέρες η αποκάλυψη ότι οι διάφορες αποστολές στη Σελήνη από τη δεκαετία του 1970 μέχρι πρόσφατα έχουν δημιουργήσει στην επιφάνειά της έναν όγκο σκουπιδιών 181 τόνων! Οπως φαίνεται, η παρουσία του ανθρώπου συνδέεται σε κάθε περίπτωση και περίσταση με την παρουσία σκουπιδιών και αφού έχουμε μετατρέψει τον δικό μας πλανήτη σε μια απέραντη χωματερή εξάγουμε πλέον τα σκουπίδια μας και έξω από αυτόν.

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα πλαστικά υλικά που έχει χρησιμοποιήσει και απορρίψει η ανθρωπότητα τον 20ό και 21ο αιώνα εκτιμάται ότι θα αρκούσαν για να θαφτεί το νησί του Μανχάταν σε βάθος 3,2 χιλιομέτρων! Από τους περίπου από 8,3 δισ. τόνους πλαστικού που είχαν παραχθεί μέχρι το 2015, οι 6,3 δισεκατομμύρια τόνοι είναι πλέον σκουπίδια.

Από τα απορρίμματα αυτά μόνο το 9% ανακυκλώθηκε και το 12% αποτεφρώθηκε. Το τρομακτικό ποσοστό του 79% συσσωρεύεται σε ξηρές και θάλασσες, αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Science Advances.

Αν οι σημερινές τάσεις συνεχιστούν, περίπου 12 δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικών θα βρίσκονται σε χωματερές και στο περιβάλλον έως το 2050. Εξετάζοντας τα στατιστικά στοιχεία της βιομηχανίας για την παραγωγή πλαστικών σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών εκτινάχθηκε από τους 2 εκατομμύρια τόνους το 1950 σε 400 εκατομμύρια τόνους. Από τη συνολική ποσότητα παραγωγής από το 1950 έως το 2015 η μισή παρήχθη τα τελευταία 15 χρόνια. Η παραγωγή έχει πλέον ξεπεράσει τα περισσότερα υλικά που παράγει ο άνθρωπος, με εξαίρεση κάποια δομικά υλικά όπως ο χάλυβας και το τσιμέντο. Η διαφορά είναι ότι τα δομικά υλικά παραμένουν χρήσιμα για δεκαετίες, ενώ τα περισσότερα πλαστικά απορρίπτονται έπειτα από μια χρήση και επειδή δεν είναι βιοδιασπώμενα θα μολύνουν με την παρουσία τους τη στεριά και τη θάλασσα για εκατοντάδες έτη.

Τις τελευταίες δεκαετίες εκτός από τα πλαστικά αντικείμενα δημιουργήθηκε και μια νέα τάξη άκρως βλαβερών για το περιβάλλον αλλά και την υγεία των ανθρώπων σκουπιδιών. Πρόκειται για τα απόβλητα των ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Στα απόβλητα περιλαμβάνονται τα πεταμένα προϊόντα κάθε είδους που διαθέτουν μπαταρία ή συνδέονται στην πρίζα, από ψυγεία και τηλεοράσεις έως υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και φωτοβολταϊκά.

Τα ηλεκτρονικά απόβλητα (e-waste) υπολογίστηκε ότι έχουν βάρος ισοδύναμο με εννέα μεγάλες πυραμίδες της Γκίζας ή 4.500 πύργους του Αϊφελ ή 1,23 εκατομμύρια βαρυφορτωμένες νταλίκες των 40 τόνων η καθεμία.

Αυτό αναφέρεται στη διεθνή έκθεση (Global E-waste Monitor 2017) που έδωσαν στη δημοσιότητα από κοινού το Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Εθνών, η Διεθνής Ενωση Τηλεπικοινωνιών και η Διεθνής Ενωση Στερεών Αποβλήτων.

Το 2016 δημιουργήθηκαν απόβλητα 44,7 εκατομμυρίων τόνων, περίπου 3,3 εκατ. τόνοι περισσότεροι έναντι του 2014.

Οι ειδικοί προβλέπουν περαιτέρω αύξηση στους 52,2 εκατ. τόνους (άνοδος 17%) έως το 2021. Παρά το γεγονός ότι τα ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν σημαντικές ποσότητες πολύτιμων υλικών όπως χρυσού, αργύρου, πλατίνας, χαλκού, παλλαδίου, δεν υπάρχει οργανωμένη ανακύκλωση ή συλλογή τους και έτσι το 80% εξ αυτών καταλήγει τελικά σε χωματερές. Ενδεικτικό του παραδόξου του όλου πράγματος είναι το γεγονός ότι η αξία των υλικών αυτού του 20% των ηλεκτρονικών αποβλήτων που συλλέγονται υπολογίζεται ότι είναι της τάξεως των 55 δισεκατομμυρίων δολαρίων!

Παρ’ όλα αυτά δεν γίνεται προσπάθεια να ανακτηθεί το σύνολο των ηλεκτρονικών αποβλήτων και με δεδομένο ότι οι τιμές πολλών καταναλωτικών ηλεκτρονικών προϊόντων μειώνονται συνεχώς θεωρείται δεδομένο ότι θα αυξάνονται οι πωλήσεις και κατ’ επέκταση και ο αριθμός των ηλεκτρονικών αποβλήτων.