Το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο (Permanent Court ofArbitration –PCA) στη Χάγη δικαίωσε, όπως ανέμεναν οι ειδικοί, τις Φιλιππίνες στη δικαστική διαμάχη της με την Κίνα για τη Νότια Σινική Θάλασσα –δημιουργώντας ορισμένα δεδομένα που σίγουρα το Πεκίνο θα δυσκολευθεί να αναγνωρίσει, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Μάλιστα, η απόφαση ελήφθη με ομοφωνία.
Σε μία από τις πιο πολυαναμενόμενες δικαστικές αποφάσεις των τελευταίων δεκαετιών (για την οποία πρώτο έγραψε «Το Βήμα» σημειώνοντας και ορισμένους από τους λόγους που η Αθήνα παρακολουθούσε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την υπόθεση), το Δικαστήριο απεφάνθη ότι σε σειρά θεμάτων η Σύμβαση για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) δικαιώνει τη Μανίλα.
Το Δικαστήριο διέκρινε τέσσερις κατηγορίες θεμάτων στην απόφασή του για την οποία υπενθυμίζει ότι η Κίνα αρνήθηκε να συμμετάσχει στη διαδικασία.
Η πρώτη κατηγορία θεμάτων αφορά στα ιστορικά δικαιώματα και στο ζήτημα της «γραμμής με τις 9 παύλες» (Nine Dash Line) στην οποία στηρίζεται η Κίνα για να διεκδικήσει ως και το 90% της Νότιας Σινικής Θάλασσας. Σύμφωνα με το σκεπτικό, δεν υπάρχει νομική βάση για ιστορικά δικαιώματα σε θαλάσσιες περιοχές εντός της γραμμής, εφόσον αυτά δεν έχουν υιοθετηθεί από τη UNCLOS. Επίπλεον, ακόμη και αν αυτά τα δικαιώματα υπήρχαν, εφόσον είναι ασύμβατα με τη Σύμβαση δεν έχουν σημασία. Τέλος και σημαντικότερο, το Δικαστήριο τόνισε ότι δεν υπήρξε απόδειξη ότι η Κίνα άσκησε αποκλειστικό έλεγχο στα ύδατα ή στους πόρους της Νότιας Σινικής Θάλασσας.
Η δεύτερη κατηγορία, που από πολλούς κρίνεται σημαντικότερη, αφορά στις θαλάσσιες ζώνες που έχουν άλλα, πλην νήσων, χερσαία στοιχεία στη Νότια Σινική Θάλασσα. Το κρίσιμο ερώτημα εδώ αφορούσε υφάλους επί των οποίων διεκδικεί κυριαρχία η Κίνα και το αν αυτοί βρίσκονται υπό ή πάνω από το νερό στην υψηλή παλίρροια. Αυτό είναι σημαντικότατο στοιχείο διότι εφόσον είναι άνω του νερού τότε δικαιούνται χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων. Στο δε θέμα των βράχων, το ερώτημα που ενδιαφέρει είναι αν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη ζωή, διότι αν όχι, τότε δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ. Το Δικαστηριο απεφάνθη ότι κανένα από τα επονομαζόμενα Νησιά Σπάρτλι δεν δικαιούται εκτεταμένες θαλάσσιες ζώνες.
Επιπλέον, το Δικαστήριο απεφάνθη ότι η Κίνα έχει παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα των Φιλιππίνων στην ΑΟΖ του αρχιπελαγικού κράτους σε ό,τι αφορά θέματα αλιείας, εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων ή κατασκευάζοντας τεχνητά νησιά. Έχουν σημειωθεί επίσης εκτεταμένες καταστροφές του φυσικού θαλασσίου περιβάλλοντος.
Τέλος, το Πεκίνο προχώρησε κατά το Δικαστήριο σε ασύμβατες με το Διεθνές Δίκαιο κινήσεις όπως η οικοδόμηση τεχνητών νήσων στη Νότια Σινική Θάλασσα ενώ εκτυλισσόταν η εξέταση της υπόθεσης.
