Πιθανότητες 40% σχετικά με μια έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ «βλέπουν» οι αγορές δύο μήνες πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου, με το διακύβευα να θεωρείται μεγάλο, καθώς μια επικράτηση του «Ναι» μπορεί να σημαίνει διατήρηση του status quo, μια άρνηση ωστόσο θα σημάνει, όπως λέγεται, ένα «άλμα προς το άγνωστο».
Την ίδια στιγμή αναλυτές εκτιμούσαν ότι προβλήματα όπως το «ελληνικό ζήτημα» θα πρέπει να φύγουν από το προσκήνιο, καθώς αν π.χ. δεν ολοκληρωθεί εγκαίρως η αξιολόγηση του τρίτου πακέτου διάσωσης, τότε πέρα από το Brexit τις αγορές ίσως αρχίσει να απασχολεί εκ νέου το Grexit. Αναλυτές της RBS επισημαίνουν σχετικά ότι όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές θα πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους συνύπαρξης της ελληνικής κρίσης και του Brexit, το οποίο πάντως, αν τελικά επικρατήσει, θα έδειχνε μεταξύ άλλων, για πρώτη φορά κατά τη μεταπολεμική περίοδο, πως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μπορεί όχι μόνο να επεκταθεί αλλά και να αντιστραφεί, ενώ θα τόνωνε και αντιευρωπαϊκές δυνάμεις σε όλη την ήπειρο. Για την UBS, ο αντίκτυπος ενός ενδεχόμενου Brexit στην ΕΕ έχει να κάνει κυρίως με δύο ερωτήματα: πρώτον, κατά πόσον οι διαπραγματεύσεις την επόμενη ημέρα μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασίλειου θα προχωρήσουν με ένα φιλικό ή με έναν συγκρουσιακό τρόπο και, δεύτερον, με ποιον τρόπο θα εξελιχθεί η ίδια η ΕΕ, αν θα κινηθεί δηλαδή προς την κατεύθυνση μιας ταχύτερης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή προς την κατεύθυνση μιας μεσοπρόθεσμης αποσύνθεσης.
Κόστη και ζημιές


Στο σενάριο των φιλικών διαπραγματεύσεων ΕΕ – ΗΒ το βραχυπρόθεσμο κόστος ελαχιστοποιείται, ενώ τα μακροπρόθεσμα οφέλη μεγιστοποιούνται. Αντίθετα, μια συγκρουσιακή έξοδος του ΗΒ, η οποία ακολουθείται από περαιτέρω τάσεις αποσύνθεσης της ΕΕ, συνεπάγεται υψηλότερο βραχυχρόνιο κόστος και μεγάλες μακροπρόθεσμες ζημιές, ενώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες ανησυχίες σχετικά με την ακεραιότητα της ίδιας της ζώνης του ευρώ.
Σε περίπτωση Brexit βραχυχρόνια οι αγορές θα αντιδράσουν σαν να ακολουθεί το συγκρουσιακό σενάριο και γι’ αυτό η στερλίνα θα αποδυναμωθεί, οι αποδόσεις των ομολόγων των χωρών της περιφέρειας θα πάρουν την ανιούσα (ιδίως σε Ιρλανδία και Ισπανία) και οι μετοχές θα υποχωρήσουν.
Η UBS υπολογίζει στο 40% τις πιθανότητες του Brexit, προβλέποντας ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η στερλίνα θα διολισθήσει στην απόλυτη ισοτιμία σε σχέση με το ευρώ, ενώ αν υπερισχύσει το στρατόπεδο του «Ναι» θα ισορροπήσει στο 0,73 ως προς το ευρώ.
Οι συνέπειες


Σύμφωνα με την Deutsche Bank AG, σε κάθε περίπτωση οι οικονομικές και πολιτικές συνέπειες ενός πιθανού Brexit θα είναι μεγάλες. Αν αποφασιστεί η παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ, ο σημερινός τρόπος λειτουργίας, με τις λίγες τροποποιήσεις που συμφωνήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τη σχέση ΕΕ / ΗΒ, θα συνεχιστεί. Αντίθετα, μια απόφαση για Brexit «θα είναι ένα άλμα προς το άγνωστο», πιθανώς οδηγώντας σε παρατεταμένη περίοδο οικονομικών πιέσεων, εκτιμά η γερμανική τράπεζα.
Ο «πυρετός του Brexit» έχει οδηγήσει πάντως, όπως λέγεται, πολλά διοικητικά συμβούλια τραπεζών και επενδυτικών οίκων στο να έχουν προγραμματίσει για το βράδυ των εκλογών έκτακτες συνεδριάσεις προσπαθώντας να εξετάσουν τα δεδομένα της επόμενης μέρας που ίσως καθορίσουν όχι μόνο το επενδυτικό τοπίο αλλά και την ίδια την παγκόσμια οικονομία.
Η έξοδος του ΗΒ από την ΕΕ θα στρέψει τις αμφιβολίες γύρω από την ύπαρξη και την αποτελεσματικότητα της ίδιας της ΕΕ, ενώ αν ακολουθήσει και κρίση εμπιστοσύνης στην ευρωζώνη τότε θα δούμε νέα αξιολόγηση του ρίσκου του χρέους των μελών της –ιδίως των περιφερειακών -, δημιουργώντας παράλληλα σημαντικά προβλήματα στο ευρώ.
Οσον αφορά τα νομίσματα που μπορούν να ενισχυθούν, το Brexit θα προστεθεί σε μια σειρά μακροοικονομικών κινδύνων που μπορούν να εκτοξεύσουν το γεν και το ελβετικό φράγκο αλλά και το δολάριο.
Ο χρυσός επίσης θα πάρει την ανιούσα. Παράλληλα πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ΗΒ ίσως ενισχύσει τα υπόλοιπα αποθεματικά νομίσματα, θέτοντας εν αμφιβόλω τη θέση της στερλίνας ως αποθεματικού νομίσματος.
Βγαίνοντας από την ΕΕ η Βρετανία θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια σειρά άγνωστων παραγόντων
Θα είναι υψηλό το κόστος της εξόδου
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του βρετανικού υπουργείου Οικονομικών τους οποίους επικαλέστηκε ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον (φωτογραφία), σε περίπτωση υπερίσχυσης του Brexit κάθε βρετανικό νοικοκυριό θα χάνει ετησίως 4.300 στερλίνες, ή 5.420 ευρώ, ενώ το βρετανικό ΑΕΠ θα μειωθεί από 3,8% ως 7,5% σε διάστημα 15 ετών και τα φορολογικά έσοδα της χώρας θα μειωθούν κατά 36 δισ. στερλίνες ετησίως ή 45,4 δισ. ευρώ. Σύμφωνα πάλι με έρευνα της PricewaterhouseCoopers, την οποία παρήγγειλε η Συνομοσπονδία Βρετανών Βιομηχάνων (Confederation of British Industry, CBI), η βρετανική οικονομία θα χάσει ως 127 δισ. ευρώ (100 δισ. στερλίνες) και 950.000 θέσεις εργασίας ως το 2020 σε περίπτωση Brexit.
Η έρευνα εξέτασε δύο σενάρια: στο πρώτο η Βρετανία συνάπτει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ και στo δεύτερο, και δυσμενέστερο, οι μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές διεξάγονται υπό τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Για την Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών ένα Brexit θα σήμαινε αναθεώρηση χιλιάδων επενδυτικών συμφωνιών μεταξύ βρετανικών και γερμανικών εταιρειών, ενώ όπως αναφέρθηκε «δεν θα είναι φιλικό διαζύγιο, ενώ η ζημιά θα είναι μεγάλη και για τις δύο πλευρές αλλά μεγαλύτερη για το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς το 50% του εμπορίου του είναι με την ΕΕ». Ως οικονομία υπηρεσιών παρόμοια με αυτή των ΗΠΑ, πολλές από τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών θα δεχθούν το μεγαλύτερο πλήγμα από ένα ενδεχόμενο Brexit. Τυχόν αποχώρηση από την Ενωμένη Ευρώπη θα επιφέρει σφοδρό χτύπημα στην οικονομία, στο εμπόριο, στον χρηματοοικονομικό τομέα και στη διπλωματική θέση της χώρας. Επτά από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους του Ηνωμένου Βασιλείου είναι εξάλλου μέλη της ΕΕ και ο αντίκτυπος της διατάραξης των σχέσεων, έστω και με ένα από αυτά, θα είναι σημαντικός, ενώ βγαίνοντας από την ΕΕ η προσοχή θα στραφεί και στην πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.

Πώς θα κινηθούν οι αγορές
Ενδεχόμενη έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ θα στρέψει τις αμφιβολίες γύρω από την ύπαρξη και την αποτελεσματικότητα της ίδιας της Ευρώπης, ενώ αν ακολουθήσει και κρίση εμπιστοσύνης στην ευρωζώνη, τότε θα δούμε νέα αξιολόγηση του ρίσκου του χρέους των μελών της –ιδίων των περιφερειακών –δημιουργώντας παράλληλα και σημαντικά προβλήματα και στο ευρώ. Οπως εκτιμούν αναλυτές της αγοράς, οι αποδόσεις των ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας αναμένεται να αυξηθούν, ενώ στα χρηματιστήρια η μεταβλητότητα θα κορυφωθεί και ο χρυσός θα πάρει την ανιούσα.
Η στερλίνα θα διολισθήσει κατά ένα επιπλέον 20%, ενώ το γεν, το ελβετικό φράγκο αλλά και το δολάριο θα ενισχυθούν.
Πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Βρετανίας ίσως ενισχύσει τα υπόλοιπα αποθεματικά νομίσματα, θέτοντας εν αμφιβόλω τη θέση της στερλίνας ως αποθεματικού νομίσματος. Σύμφωνα, επίσης, με τη UBS Global Research, oι χαμένοι από ένα Brexit θα είναι τράπεζες όπως οι Lloyds, RBS, Barclays και καταστήματα όπως τα Sainsbury’s, Debenhams, Restaurant Group. Oι κερδισμένοι θα είναι οι καπνοβιομηχανίες και οι εταιρείες ποτών Imperial Brands, Diageo, καθώς και οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών Vodafone και Inmarsat.
«Το Brexit θα είχε επιπτώσεις την επόμενη μέρα στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ιδιαίτερα στις αγορές ομολόγων και στα συστήματα πληρωμής» εκτίμησε και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας, Φρανσουά Βιλερουά Ντε Γκαλό.
Σε ό,τι αφορά τον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κλάδο αναμένεται εξάλλου να υπάρξει ένας αποπροσανατολισμός εάν το City του Λονδίνου αποκοπεί από την ΕΕ. Περίπου το ήμισυ από τις 6,9 τρισ. στερλίνες ή 8,6 τρισ. ευρώ σε τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία του City ανήκουν σε χρηματοοικονομικούς οργανισμούς που δεν εκπροσωπούν βρετανικά συμφέροντα. Σε περίπτωση Brexit, κάθε συμβόλαιο για παράγωγα, ασφάλιστρα κινδύνου, δάνεια θα πρέπει να επανασυνταχθεί. «Εφιάλτη» χαρακτηρίζουν το ενδεχόμενο υψηλόβαθμα στελέχη στο City.
Εάν η Βρετανία αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση, οι τράπεζες με έδρα στο Λονδίνο θα χάσουν επίσης «το διαβατήριο» για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), δηλαδή την άμεση πρόσβαση σε 500 εκατομμύρια πελάτες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ