Από τα «Τετράγωνα των αστέρων» στον «Εκατομμυριούχο»

Ηταν η Μαρία Αλιφέρη εκείνη που έλεγε την ιστορική φράση «λάθος διαφωνείτε!» ως κεντρική παρουσιάστρια (αλλά και συντάκτρια των κειμένων) ενός αρχετυπικού τηλεπαιχνιδιού που προβλήθηκε από την ΕΡΤ το 1980 σε σκηνοθεσία Μεγακλή Βιντιάδη. Πρόκειται για «Τα τετράγωνα των αστέρων», την αγαπημένη ψυχαγωγική εκπομπή της ελληνικής οικογένειας, που άνοιξε τον δρόμο για πολλά ακόμη τηλεπαιχνίδια. Κάθε επεισόδιο φιλοξενούσε δύο παίκτες (ή ομάδες με περισσότερους παίκτες) και εννέα επώνυμους καλεσμένους (αυτοί ήταν τα «αστέρια») οι οποίοι προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους καλεσμένους (ή να τους παραπλανήσουν) στις ερωτήσεις γνώσεων που τους έκανε η Αλιφέρη.

Η επιτυχία ήταν τόση ώστε η ΥΕΝΕΔ, για να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό, άρχισε να προβάλλει έτερο τηλεπαιχνίδι, πάλι με τον Βιντιάδη στη σκηνοθεσία, πάλι με την Αλιφέρη στην παρουσίαση. Επρόκειτο για το «Κάνε ό,τι κάνω», όπου οι παίκτες επιδίδονταν σε μιμήσεις που είχαν σχέση με τα παραδοσιακά επαγγέλματα. Ιστορικό (και) το «Σας αγαπώ!» με το οποίο η Αλιφέρη έκλεινε τα σόου της.

Μερικά χρόνια πριν από την εποχή που η χαμογελαστή Αλιφέρη μεσουρανούσε στο «γυαλί», το «Γράμματα και αριθμοί» (1974-1977) με τον Χρήστο Οικονόμου έγινε το πρώτο made in Greece τηλεπαιχνίδι στο οποίο συμμετείχε κοινό. Την ίδια πάνω-κάτω περίοδο ο Αλκης Στέας παρουσίαζε το «Αν έχεις γνώσεις διάβαινε» (1976). Είχαν προηγηθεί παραγωγές ξεχασμένες σήμερα, όπως το «Bingo» (Τηλεόρασις Ενόπλων Δυνάμεων, 1967), το «Βρες το και πάρ’ το» με τον Ικαρο Κανελλόπουλο, το 1970, και το «Δισκόραμα» με την Τόνια Καζιάνη, το 1971 –στο τελευταίο οι διαγωνιζόμενοι έπαιρναν μέρος τηλεφωνικώς.

Τηλεπαιχνίδι ήταν η πρώτη εκπομπή που εξέπεμψε ο AΝΤ1, στις 31.12.1989: την «Τηλερουλέτα» παρουσίασε ο Τέρενς Κουίκ. Λίγο αργότερα η παραγωγή μετονομάστηκε «Τροχός της τύχης» και την παρουσίασή της ανέλαβε ο Γιώργος Πολυχρονίου. Οσο για το πρώτο τηλεπαιχνίδι του Mega, αυτό είναι το «Γράμματα και αριθμοί» (πάλι το 1989), βασισμένο στο ομότιτλο παιχνίδι της δημόσιας τηλεόρασης, με παρουσιαστή τον Κώστα Παπαντωνόπουλο. Ακολούθησε ο «Λαβύρινθος», με την Αλιφέρη να επιστρέφει σε έναν ρόλο που γνώριζε πολύ καλά. Από εκεί και πέρα τα κανάλια άρχισαν να προβάλλουν δεκάδες τηλεπαιχνίδια, μερικά εκ των οποίων σημείωσαν τεράστια επιτυχία και αγαπήθηκαν, άλλα κατακρίθηκαν έντονα για το σεξιστικό περιεχόμενό τους («Ανδρες έτοιμοι για όλα» με τον Ανδρέα Μικρούτσικο και «Τρία, δύο, ένα» με τις Πόπη Χατζηδημητρίου και Αννα-Μαρία Λογοθέτη), ενώ κάποια, όχι πολλά (δείγματα μιας νέας εποχής και μιας νέας τηλεόρασης που όχι μόνο δεν σέβεται τον παίκτη αλλά και τον εξωθεί στον αυτοεξευτελισμό), ενόχλησαν όπως «Η στιγμή της αλήθειας» με την Ευγενία Μανωλίδου ή τα τηλεπαιχνίδια-παρωδίες που παρουσίαζε ενίοτε μέσα από τις εκπομπές της η Αννίτα Πάνια. Ας θυμηθούμε μερικά από τα πιο δημοφιλή και συζητημένα:

«Ομιλείτε ελληνικά;», ΕΡΤ, 1986

Οπως ακριβώς το λέει και ο τίτλος του, αφορούσε τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας. Γι’ αυτό και σύμβουλος του παιχνιδιού ήταν ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Μπαμπινιώτης. Παρουσίαζε η Λιάνα Κανέλλη, η οποία έκτοτε δείχνει μεγάλη ευαισθησία σε θέματα γλώσσας, συμμετείχαν η Χρυσούλα Διαβάτη, ο Μιχάλης Μητρούσης και ο Τάσος Υφαντής. Το 2002 επαναλήφθηκε στη ΝΕΤ με παρουσιάστρια τη Μαρία Χούκλη.

«Ραντεβού στα τυφλά», Mega, 1991

Μια μεγάλη επιτυχία της Βάσιας Τριφύλλη (με το χαρακτηριστικό άνοιξε-κλείσε του σακακιού της) σε μια εποχή που ο όρος «τηλεοπτική ψυχαγωγία» είχε αρχίσει να διευρύνεται (και δυστυχώς να ευτελίζεται) και που τα παιχνίδια γνώσεων είχαν αρχίσει να δίνουν τη θέση τους σε πιο lifestyle παραγωγές. Εδώ το ζητούμενο ήταν ο έρωτας ή έστω η γνωριμία δύο ανθρώπων που θα μπορούσε να έχει και ευτυχή κατάλληξη αν κατάφερναν να υποστούν ο ένας τον άλλον στο ταξίδι αναψυχής όπου τους έστελνε η εκπομπή –και από το οποίο συχνά επέστρεφαν μαλλιά-κουβάρια. Την Τριφύλλη διαδέχθηκε στην παρουσίαση η Ισαβέλλα Βλασιάδου.

«Κόντρες», Mega, 1992

«Πάααρα πολύ ωραίο!», «Φοβερόοο!». «Τρομερόοο!» και ένας Βλάσης Μπονάτσος με σκανδαλιάρικη διάθεση να κάνει τις χαρακτηριστικές ατάκες του μόδα. Το παιχνίδι άρχισε να προβάλλεται ξανά το 1996 αλλάζοντας τίτλο –έγινε «Κόντρα πλακέ» –αλλά και παρουσιαστή, καθώς τον Μπονάτσο αντικατέστησε ο (πιο μαζεμένος) Σπύρος Παπαδόπουλος.

«Mega Banca», Mega, 1992

Τηλεπαιχνίδι γνώσεων με τον Πολυχρονίου στην παρουσίαση. Στο πλευρό του η Ελένη Μενεγάκη λίγους μήνες μετά το τηλεοπτικό ντεμπούτο της στο «Πρωινό κοκτέιλ» με τον Ιάσονα Τριανταφυλλίδη.

«Deal», AΝΤ1, 2005

Οι παίκτες έρχονταν αντιμέτωποι με τον «Τραπεζίτη». Οποιοι εξ αυτών πετύχαιναν το καλύτερο deal έφευγαν με αρκετές χιλιάδες ευρώ καθώς ήταν η εποχή που τα κανάλια είχαν και έδιναν πολλά χρήματα. Παρουσίαζε ο Χρήστος Φερεντίνος, ξεκινώντας με αυτή την παραγωγή μια λαμπρή καριέρα στον χώρο των τηλεπαιχνιδιών («Fort Boyard», «Show me the money», «Super deal», «Ακου τι είπαν», «Η λίστα»).

«Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος», Mega, 1999

Στο στούντιο ο Σπύρος Παπαδόπουλος, ο παίκτης και το… Τέρας. Στον αγώνα επικράτησης ανάμεσα στους δύο τελευταίους υπήρχε πάντα «η βοήθεια του κοινού», ενός κοινού που παρακολουθούσε με αγωνία τις προσπάθειες του παίκτη να ανταποκριθεί σε ερωτήσεις κλιμακούμενης δυσκολίας. Τηλεπαιχνίδι γνώσεων, το «Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος» συνεχίστηκε το 2002 στη ΝΕΤ, πάλι με τον Παπαδόπουλο, ενώ το 2006 μετακόμισε στον Alpha με παρουσιαστή τον Θοδωρή Αθερίδη.

«Ρουκ Ζουκ», Mega, 1994

Οι παίκτες φορούσαν ακουστικά για να μην ακούνε τους συμπαίκτες τους. Στον πρώτο δινόταν μια λέξη, την οποία έπρεπε να περιγράψει στον δεύτερο παίκτη (και εκείνος στον τρίτο και πάει λέγοντας) χωρίς να χρησιμοποιήσει λέξεις παράγωγες ή ομόρριζες. Στόχος ήταν να βρει όλη η ομάδα τη λέξη μέσα στον καθορισμένο χρόνο. Παρουσίαζε η Μαίρη Μηλιαρέση, στην πλέον επιτυχημένη στιγμή της τηλεοπτικής καριέρας της.

«Ο πιο αδύναμος κρίκος», Mega, 2001

Στην ελληνική βερσιόν του αγγλικού «The weakest link» η Ελενα Ακρίτα υποδύθηκε επιτυχώς μια παρουσιάστρια-μέγαιρα που δεν χαριζόταν σε κανέναν. Ηταν ομολογουμένως δίκαια αλλά και εξαιρετικά αυστηρή. Η φράση με την οποία απομάκρυνε από το πλατό τους παίκτες που δεν τα κατάφερναν –«Λυπάμαι, είστε ο πιο αδύναμος κρίκος» – έχει μείνει κλασική. Οι παίκτες που συμμετείχαν στο παιχνίδι ήταν τις περισσότερες φορές άνθρωποι με αξιοσημείωτη επαγγελματική μόρφωση.

* Στις 31 Μαΐου 1938 το BBC έβγαλε στον αέρα το «Spelling bee», το πρώτο τηλεπαιχνίδι διεθνώς. Επρόκειτο για διαγωνισμό συλλαβισμού. Η παραγωγή παρουσιάστηκε με επιτυχία σε τηλεοπτικά δίκτυα σε όλον τον κόσμο. Ακολούθησε το αμερικανικό παιχνίδι γνώσεων «Truth or Consequences» που μεταφέρθηκε με επιτυχία από το ραδιόφωνο στην τηλεόραση. Πρόκειται για το πρώτο τηλεπαιχνίδι που προβλήθηκε πειραματικά το 1941 σε ιδιωτικό σταθμό.