Αυτό το κείμενο είναι το τρίτο και τελευταίο που αφιερώνουμε στην ελληνική εξωτερική πολιτική και στις δυνατότητες που έχει αποκτήσει τελευταία στον χώρο της ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
Μιλήσαμε την περασμένη Κυριακή για την ανάγκη βαθμιαίας εγκατάστασης μιας σχέσης συνεργασίας, που θα βασίζεται στο κοινό συμφέρον Αιγύπτου και Ισραήλ. Ο άξονας γύρω από τον οποίο θα εξελίσσονται αυτές οι πρωτοβουλίες είναι η εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις ΑΟΖ και η συμμετοχή και στα δύο τριγωνικά σχήματα της Ελλάδας και της Κύπρου. Το έδαφος είναι γόνιμο. Το Ισραήλ φοβάται την Αίγυπτο λιγότερο από όλα τα αραβικά κράτη που το περιστοιχίζουν. Η Αίγυπτος έχει αποδείξει ότι έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει χωρίς εξωτερική συνδρομή μια ισραηλινή επίθεση. Με την απόδοση του Σινά, μια αδικία αποκαταστάθηκε και η επικράτηση του ισλαμικού εξτρεμισμού στη Γάζα ανησυχεί εξίσου την ηγεσία του Ισραήλ και εκείνη της Αιγύπτου.
Η προσπάθεια βέβαια θα πρέπει να είναι μακροχρόνια και τα βήματα καλά υπολογισμένα. Οι μπαρούφες για εσωτερική κατανάλωση, οι φιγούρες και οι προσωπικές επιδείξεις δεν προσφέρονται για τέτοιου είδους διαπραγμάτευση. Πρέπει να προστεθούν στο ενεργητικό αυτού του είδους σχέσεων κυρίως οικονομικές επιτυχίες, μείωση κόστους της εξόρυξης, αναζήτηση από κοινού ξένων αγορών και αυτονόμηση από τα μεγάλα αγγλοσαξονικά μονοπώλια του τομέα υδρογονανθράκων. Τα πολιτικά αποτελέσματα θα έρθουν αργότερα και σταδιακά.
Πολιτική πρωτοβουλία που μπορεί άμεσα να αναλάβει η Ελλάδα, αναδεικνύοντας παγκόσμια τον ρόλο της ως πρωτοπόρου διαμεσολαβητή για την επίτευξη της ειρήνης, είναι η άμεση αναγνώριση της ισότιμης ύπαρξης του Κράτους των Παλαιστινίων.
Ηδη, εφαρμόζοντας τον ψυχρό πραγματισμό τους και τις αρχές που πρέπει να διέπουν την εξωτερική πολιτική μιας πολιτισμένης χώρας, οι Σουηδοί έχουν πραγματοποιήσει αυτή την αναγνώριση. Αλλά και άλλοι το συζητάνε και το προωθούν στην κοινή γνώμη της χώρας τους, όπως πρόσφατα ο πρόεδρος της Γαλλίας Ολάντ. Αν περιμένουμε λίγο ακόμα, θα μεταβληθούμε σε ουραγούς και η δυνατότητά μας να καταξιώσουμε ευφάνταστες πρωτοβουλίες και η ηθική μας ηγεμονία θα έχουν απολεσθεί.
Βεβαίως μπορεί να μου πει κάποιος: «Δεν κινδυνεύουμε έτσι να δυσαρεστήσουμε το Ισραήλ;». Θα απαντούσα ότι το Ισραήλ είναι δημοκρατική χώρα, κυβερνάται από μια πλειοψηφία, ενώ η μειοψηφία ασκεί συγκεκριμένο έλεγχο. Ασφαλώς θα υπάρξουν «ψεκασμένοι», υπερπατριώτες, ομάδες που διέπονται από θρησκευτικό φανατισμό και –γιατί όχι; (ακόμα και στο Ισραήλ!) –ρατσιστές. Αυτοί όλοι θα ήθελαν να εξαφανιστούν από το πρόσωπο της Γης οι Παλαιστίνιοι και να τους δοθεί ολόκληρο το έδαφος που κάποτε κατοικούσαν, για να οικοδομήσουν εκεί το μεγάλο Ισραήλ (Ερέτζ Ισραήλ) των κολασμένων ονείρων τους. Με την πάροδο του χρόνου όμως πιστεύω ότι στα δημοκρατικά πλαίσια, που διατηρούνται μέχρι και σήμερα παρά τις προκλήσεις και την ένταση, θα βρεθεί ο δρόμος της συμβίωσης των δύο πληθυσμών.
Εν πάση περιπτώσει, η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα για να ασκεί μια πολιτική ευκαιριών. Είμαστε καταδικασμένοι να ακολουθούμε μια πολιτική αρχών και όποιος δεν είναι σε θέση να ασκήσει μια τέτοια πολιτική δεν μπορεί να εκπροσωπήσει με αποτελεσματικότητα και συνέπεια το μακροχρόνιο στρατηγικό εθνικό συμφέρον, που είναι η ειρήνη στη Μέση Ανατολή.

Ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος είναι πρώην υπουργός.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ